Makina bat kontu


Dinosauruen hegaldi eta igeriketak

Microraptor gui deituriko dinosauruak hegan egiten zuen eta bere itxura eta Wright anaiek erabilitako abioiarena berdintsuak ziren, Joe Templin ingeniari aeronautikoak dioenez.

Dinosauru hau Txinan aurkitu zuten eta lumak ditu atzeko zein aurreko hanken inguruan. Horrela, hegan egiteko eta lurreratzeko aukera zuen.

Geologiako Elkarte Amerikarrak beste aurkikuntza batzuen berri ere eman du, Salt Lake City-n egiten ari den bileran: Wyomingen igeri egiteko gai zen bihankako baten arrastoak topatu omen dituzte. Ostruken neurrikoa den dinosauru hau barne-itsaso batean bizi izan zen orain 165 milioi urte. Beraz, ibiltzea, hegan egitea eta igeri egitea ez dira gaurko jarduerak.


Hubble ilargiaren bila

Hubble teleskopioaren bidez unibertsoaren sorrerari buruzko datuak biltzen ari dira aspaldidanik. Azken aldi honetan Hubblek ilargira jo du, batez ere oxigenoz aberatsak diren mineralak topatzeko.

HSTren (Hubble Space Telescope) ikusmena izpi ultramoreen alorrean gertatzen da eta horri esker ilargiko zati ezkutuen gorabeherak askoz hobeto ezagutzeko aukera izan da; horrela hainbat mineral topatu da, beraietatik oxigenoa ateratzeko aukera izan dezaketenak. Lan hauek NASAko plangintzetan Goddard Space Flight Center-eko James Garvin-ek burutu ditu eta Ilargian gizakia bizi ahal izateko egoitza antolatzearekin zerikusia du.

Hubblek Apollo 15 eta 17ak lurrartutako lekuak aztertu ditu eta bertan ilmenita, hots titanio eta burdinazko oxidoa, topatu da. Ondoren Hubble-ek Aristarque deituriko zonaldea arakatu du, bertan jarduera bolkaniko handia baitago eta han ere ilmenita ugari topatu du.

Beraz, gizakiak ilargian beharko lukeen oxigenoa lortzeko bideetako bat aurkituta dago jada.


Hegaztien gripeari buruz bi hitz

Lasai egon! Esaten digute, baina ondoren gobernuak txertaketa masiboak prestatzen ari dira. Ez dugu inon informazio argigarria topatu eta ez dugu topatuko, gure iritzian. Gaitzarekin batera interes ekonomikoak nahastu dira eta bakoitzak nahi duena kontatzen du eta kontatzen segituko du.

Gure partetik aholku bat: gutxi kontsumitu arrautzak eta hegaztiak eta ahal dela ingurukoak baino ez kontsumitu. Urte-bukaera baino lehen informazio sakonagoa ematea espero dugu.


Azkenak
2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Eguneraketa berriak daude