Ihesi: Aratxuriko xendra
Gaurko ibilbidea, Aratxuriko xendra, zailtasunik gabeko ibilbidea da, desnibel gutxikoa, oinez nahiz bizikletaz egin daitekeena. Bertara inguratzeko, Belateko portura doan N-121 errepide zaharra hartu behar dugu. Iruñetik bagatoz, Ultzamako Bentak pasa eta 300 bat metrora, eskuineko aldean aparkalekua ikusiko dugu.
Kotxea aparkalekuan utzi ondoren, ezkerrera panel bat topatuko dugu, Belateko ibilbideen berri ematen diguna. Ibilbide hau Belateko kultur ondarearen berreskurapen proiektuaren barruan eginiko ekintzetako bat da. Nafarroako Gobernuak hartutako konpromisoa da, bere natur eta kultur ondarea gordetzeko. Belateko erabilera anitzak, abeltzaintza, basogintza, turismoa… bateragarri egiteko proiektua da. Izan ere, Belate Europako Batasunak "Interes Bereziko Leku" aukeratutako natur gunea da. Cederna-Garalur elkartearen proiektu honetan parte hartzen dute Ultzama eta Baztango Udalek, Plazaola Partzuergo turistikoak, Bertiz Partzuergo turistikoak, Orgiko hariztia eta Nafarroako Gobernuko Ingurumen Sailak.
Ekin diezaiogun, bada, ibilbideari.
Edonora begiratzen dugula ere, baso zabalak topatuko ditugu. Halako batean, bidegurutzera iritsiko gara. Ezkerrera, aldapan goiti, GR-12ak jarraitzen du bere ibilbidea; nahi izanez gero, zutarrien ibilbidea egin daiteke, Gartzaga, Okolin eta Saioa gailurretara igoz. Guk eskuinera hartuko dugu: aldapan beheiti, Aratxuriko xendrak Belateko Santa Maria baselizara eramango gaituena. Bide zahar eta dotorea da, Belateko galtzada erromatarra. Ikerlariek diotenez, galtzada II. edo III. mendekoa da. Erromatar Garaikoa, Galia eta Iruñea biltzen zituen bidea. Bide honetatik, Bidasoako ibarreko punturen batean, beste bideren bat abiatuko zen Oiarso bailarara joango zena.
Belateko kultur ondarearen berreskurapen proiektuaren barruan, baselizaren berreskurapen proiektua gauzatu zen. Oraindik ere bertan ikus daitezke baselizaren konponketan erabilitako materialak. Baselizaren aurrean, teilatua berritua badu ere barrutik desegina dagoen etxean, bidea markatuko diguten seinaleak topatuko ditugu.
Pagadian bagaude ere, urkiak, hurritzak, hostazuriak topatuko ditugu, pixkanaka urtaroko eskaerei erantzunez hostoak galtzen ari direnak. Bidea jarraituz, eskuinera, harri molde handiekin topo egin dugu, konglomeratuekin. Harri zati desberdinez osatutako arroka sedimentarioak dira, goroldioz inguratuak. Eroritako borda pasa dugu eta ondoan hildako animalia baten hezurrak daude, bertako abeltzaintzaren lekuko. Ibilbidea zoragarria da azken zatian. Berehala bidegurutzean eskuinera hartu beharko dugu, seinalea jarraituz. Kotxeen hotsek adierazi digute errepidea gertu dugula. Aldapa txiki bat igo ondoren, berriz ere abiapuntura iritsi gara. Osteratxoa egin ondoren, aukera aproposa bertako jatetxeren batean bailarako produktuak dastatzeko.
Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]
“Haiengana zuzentzen da eta haiei soilik apuntatzen die”, informatu du Irutxuloko Hitzak. Astearte gaueko 21:30etan atxilotu zuten gizona, Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutun bat bidali dio babesa adierazteko. Pedro Sanchezek ere duela bi urte eman zion babesa Marokoren autonomia planari. Macronek deia egin du alde guztiak biltzeko konponbide politiko bat emateko gatazkari.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]
Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]
Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]
AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.
Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]