Bakegintza, matxuratutako merkantzia?


2007ko otsailaren 21ean
Gure herriaren bakegintza eta elkarbizitza aztertzen daramatzadan urte luze hauetan, gutxitan bizi izan dut hain aldi itxaropentsurik, aro berriaren hasieran egon gaitezkeela edonon sumatzen baita.

Elkarrizketarako deiak, elkarlana egitea, negoziaketarako mahaiak osatzea, topaguneak... nonahi aldarrikatzen dira. Eta guztia, hala esaten da behinik behin, Herriaren baketzea eta elkarbizitza lortzeko asmoz. Hau horrela ote? Egia esaten ote da gonbidapen hauek guztiak egiten direnean? Kasu! Ez dut inola ere proposamen hauen egiatasuna zalantzan jartzen.

Benetako konfiantzaren oinarria
Baina hala ere -eta ziur nago euskal gizarteko sektore zabaletan aurki daitekeela kezka hau- topagune, elkarrizketa mahai eta negoziazio proposamen horien guztien atzean, bizikidetza baketsu eta demokratikoa ahalbidetuko luketen bideak eta soluzioak bilatzeko benetako borondaterik ba ote dagoen galdetzen diot neure buruari, edota etekin politikoa ateratzera bideratutako beste era bateko estrategiak ote diren. Politika harremanak hain narrastuak daudenean eta pertsonaren funtsezko eskubideak urratzen direnean, konfiantza berriro irabazteko beharrezkoa izango da emandako hitza zorrotz betetzea eta gainerakoen eskubideak errespetatzea. Horregatik, arrazoi osoarekin esan izan da Irlandako gatazkaren gainean, bakea, herrialde hartan, ez dela bakarrik eskubide arazoa, baizik eta elkarrenganako konfiantza kontua, ezin ikusiak gainditu eta elkarrekin bakean bizi ahal izateko. Eta elkarrenganako konfiantza Euskal Herrian aspaldi galdu zen.

Sinesgarritasun demokratikoa
Goiko galdera hori egiten dut -horrekin batera, nire harridura adieraziz- iruditzen zaidalako zenbait alderdi eta buruzagi politiko edo sozialen adierazpen eta posturetan antzematen diren jarrerak eta proposamenak ez direla egokienak lortu nahi diren helburuetara heltzeko. Halaxe da, ez du zentzurik norabide jakin batean adierazpenak egin eta, ondoren, ekintzen bitartez, juxtu kontrakoa aldezteak. Aurkari politikoa kriminalizatu eta hitza ukatzeko zalantzazko legaltasuna duen legea ez litzateke erabili behar. Halaber, elkarrizketaren izatea bera sustraitik baliogabetzen duten baldintzak jartzea elkarrizketarako. Elkarrizketa mahaiak eta topaguneak aldarrikatu ostean, norberaren proposamenak onartzen diren kasuan bakarrik izango dutela arrakasta esaten duena hasieratik ukatzen ari da arazoaren soluziobidea. Eta are kontraesan handiagoan erortzen dira oraindik, bakea eta herriarentzako justizia aldarrikatu eta pertsona eta ondasunen aurka atentatuak egiten jarraitzen dutenak, errealitatearekin zerikusirik ez duen azterketa guztiz sektarioetan oinarriturik. Gauza bera esan daiteke era horretako ekintzen aurrean isilik geratzen direnez. Ezin daiteke ekintzekin ukatu hitzaldi eta aldarrikape- netan adierazten dena.

Bestalde, jendaurrean erreferentzia gisa proposatzen diren zenbait ekintzek, teorian, normalizazioaren eta bakegintzaren zerbitzuan legokeen elkarrizketarako borondate serioa adieraziko luketenak, hori baino gehiago, helburu politiko jakin batzuk lortzeko borondatea adierazten dutela dirudi, elkarrizketa eta negoziazio horren emaitza izan beharko lukeen lorpen adostuaren aurretik.

Sufritzen ari direnekin elkartasuna
Gogora dezagun, baita ere, joan diren asteotan, terrorismoaren biktimen familiartekoen kolektiboek, alde batetik, eta presoen familiartekoek, bestetik, bakegintza eta normalizazio prozesuan partaide izateko borondatea agertu dutela. Ez dut zalantzan jartzen esandako kolektiboen ekarpenaren baliagarritasuna eta uste dut kontuan hartu beharko dela. Biktimen sufrikario etengabea ez da inoiz behar bezala ordainduko. Era berean, ez dugu ahaztu behar oinazea ez dela ezein gizarte talderen ondare esklusiboa. Eta oinazeak ez dio, besterik gabe, arrazoi politikoa ematen pairatzen duenari. Nire iritzian, esandako kolektiboetatik proposatzen diren zenbait eskakizun eta proiektu politiko, guztiz zilegi izan arren, ez dago inposatzerik, inolaz ere, oinazean eta sufrikarioan haiengandik hurbil sentitu arren, halakoekin bat ez datozenei. Uste dut, bestalde, aipatutako kolektiboetatik egiten diren adierazpenetan argiago aldeztu behar luketela bakerako, elkar ulermenerako eta guztien arteko elkarrizketarako borondatea, bazterrera utzi gabe, jakina, justiziaz zor zaizkien eskubide guztien aldarrikapena. Sarri askotan mendekutik askoz gertuago gaude, justizia eta barkamenetik baino. Ez dugu sentiberatasunik minez dagoenarekiko, gutarra ez denean eta honek guztiak gizartea deshumanizatu egiten du.

Preziorik ez duen konpromisoa
Berebiziko balioa ematen diot hainbat kolektibo eta pertsona partikularren ahalegin zintzoari, egoera zailetan, modu anonimoan, etengabe, egunero lan egiten dutelako herritarren arteko bizikidetza zuzenago baten alde. Ordaintzerik ez dagoen lana egiten dute. Lehen begiratuan gutxi badirudi ere, izatez asko da, eguneroko lanak egingo baitu posible, noizbait, gizarte berradiskidetu batera heltzea.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
Erizain indigenek herri zapalduentzat ekitatezko osasun zerbitzua aldarrikatu dute

Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]


Independentziaren aurkari Alcide Ponga izanen da Kanakyko presidente berria

Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]


Los Angeles hirigintza estentsiboaren zepoan: ehundaka etxe kiskali dituzte suteek

AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]


Groenlandia, Panamako Kanala, Kanada eta Gaza: Trumpen inposaketen mehatxupean

Groenlandia eta Kanada AEBen barne eta Panamako Kanala bere kontrol zuzenaren pean nahi ditu Trumpek. Gazari begira ere argi utzi du: israeldar bahituak ez badituzte berehala askatzen, "infernua" zabalduko du Ekialde Hurbilean. Azkenik, Mexikoko Golkoari izena aldatu... [+]


2025-01-09 | Joan Mari Beloki
Ukrainan argitzekoak

Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]


Herbehereetatik etxera

2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea  itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]


Grezia, mende erdia monarkiarik gabe

Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.

Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria

96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]


2025-01-08 | Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
“Balear Uharteetako irla bakoitzean besteetan ez dagoen landare barietate asko dago”

Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]


2025-01-08 | Leire Ibar
Israelgo Maccabi saskibaloi taldearen Gasteizko partida bertan behera uztea exijitu dute

Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]


2025-01-08 | Nicolas Goñi
Nola bihurtu lurzoruak klimaren laguntzaile?

Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]


2025-01-08 | Julen Azpitarte
Harry Smith: AEBetako artea itxuraldatu zuen zinemagilea, folklorista eta magoa

Artista polifazetikoa izan zen Harry Smith (1923-1991). Inkonformista erradikala ere bai, bere biografia askotan nabarmentzen denez. Instituzio eta galeristetatik urrun, eskale baten itxura izan zuen urte luzez. Berari buruzko azken liburua, Cosmic Scholar: The Life and Times of... [+]


Palestinarenak (eta munduarenak) egin du

Munduarenak ere egin du, sinbolo bat delako aspaldi, zeren eta historian lehenago ere egin dira genozidioak eta egingo dira gehiago (zorte txarra, aizu, han jaiotzea egokitu zaizu), baina Palestinarenak ezaugarri bereziak ditu:

  • Aspaldikoa da, XIX. mendearen hondarrean... [+]

Ultraeskuinari proposatu diote gobernua osatzeko Austrian, hesia ezarri ziezaioketen arren

Irailean egin ziren hauteskundeak eta aise nagusitu zen FPÖ alderdia, botoen ia %30 eskuratuta. Bazen aukera ultraeskuinari hesia ipintzeko, baina ez dira ados ipini demokristauak eta sozialdemokratak.


Eguneraketa berriak daude