Ihesi: Herrien atzeko baratzeak (Hernani-Lasarte-Zubieta-Usurbil)
- Lau herri lotuko ditu hiru orduko ibilbide honek. Industriak hazitako herrien atzeko atean, baratzeek oraindik mosaiko aberatsa eskaintzen digute. Adin eta mota guztietako pertsonentzat atsegina da bide hau: oinez, gurpil aulkian, txirrindan, patinetan... egin liteke. Garraio publikoa da aldameneko herri hauek lotzen asmatzen ez duen bakarra.
Berehala iritsiko gara Elutxeta sagardotegira eramango gaituen aldapara. Aldapa gogorra da, baina laburra, eta behin hori igota ibilbide osoan altura eutsi edo jaitsi egingo dugula oroitzeak arinduko digu pausoa. Aldapa igota, kartelak markatzen duenez, zuzen jarraituko dugu aurrera, eskalatzaileen orma-petik Lasarte aldera joateko. Pareta hauek izan omen dira eskalatzaile handien eskola, eta institutoko ikasleen piperlekua.
Aurrera joanda Saretxo taberna eta golf txikia pasatuko ditugu. Olazabal berrientzat denborapasa polita. Hauek eskuinera utziz, Jauregi bailarara sartuko gara.
Hainbeste kartelekin, galduko den bakarra postaria izango da. Izan ere, hemendik Lasarterainoko bideari «Lasarte bidea» deitzen diote hernaniarrek, eta «Hernani bidea» lasartearrek, dena baita nondik begiratzen den. Irudika dezakegu postari gajoa, Hernanitik Lasartera eta Lasartetik Hernanira, bidearen benetako izenaren bila.
Ordea, Buenos Aires maldan behera jaitsi gara eliza eta udaletxe aurrera, gaurko Lasartera: XVIII. mendetik industriak Lasarteren hazkundea azeleratu zuen, hamaika lekutatik etorritako langileak 6.000 metro koadrotan pilatuz. Herria atzo arte Donosti, Hernani, Urnieta eta Usurbilen jurisdikziopean egon da, 1986an lortu baitzuen udalerri izatea. Sarasua anaiek bertso batean bildu zuten historia:
Lasartearrak definitzean
entzun izan dut esaten
Hernani eta Espainiako
usaia nola daukaten
usurbildarren kasta
donostiarren pasta
dena udalerri baten
tamalez, noski, nahasketa danak
ez dira koktel izaten.
Udaletxe atzeko Geltoki kalean aurrera, izkinako Jalgi tabernan sartu gara, Ttakun euskara taldearen kafe antzokian, eta tortila pintxoak eman digu aurrera jarraitzeko indarra.
Errebotean jokatzeko Gipuzkoako frontoi bakarrenetakoa dago bertan, elizari itsatsia. Eta parean, frontoi estali dotorea, estrainatu berri. Plazan bertan, Alamandegi tabernan etxeko jakiez gozatzerik izango dugu.
Donostiaren auzo den Zubietak, aparteko kasta du. Ikusteko dago, ordea, noiz arte gordeko duen. «Loteria» denak tokatzen zaizkiola dirudi: Txalet itxurako etxe-txanpinoi pila egiten ari dira, bertako biztanleria aurki bikoiztu edo hirukoiztuko dutenak. Erraustegia ere bertan jarriko zutela zabaldu zen azkena, horregatik daude leihoak aurkako trapuz josita. Eta kartzela ere Zubietan jartzekotan omen dira...
Begi-belarriak aztoratuta iritsiko gara Santuenera. Zubi erdian Oria ibaiari so geratu, adurra darigula, eta beste aldera, Ingemar enpresa aurrera aterako gara.
Trenbidea oso kontuz zeharkatuko dugu barandila berde ondotik, eta burdinazko zubiak Usurbilgo kalera eramango gaitu.
Arratsaldea pasatzeko bada zer ikusi bertan.
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Ekimena abenduaren 28an egingo da Iruñeko Baluarte plazan. Goizeko 11:00etan ipuin irakurketa antolatu du Yalak La diverxa Cris ipuin kontalariarekin eta, ondoren, 12:00etatik aurrera, BDZ (Boikota, Desinbertsioa eta Zigorra) ekimenak antolatuta egingo da irakurketa.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]