Ihesi: Herrien atzeko baratzeak (Hernani-Lasarte-Zubieta-Usurbil)

  • Lau herri lotuko ditu hiru orduko ibilbide honek. Industriak hazitako herrien atzeko atean, baratzeek oraindik mosaiko aberatsa eskaintzen digute. Adin eta mota guztietako pertsonentzat atsegina da bide hau: oinez, gurpil aulkian, txirrindan, patinetan... egin liteke. Garraio publikoa da aldameneko herri hauek lotzen asmatzen ez duen bakarra.

2021eko uztailaren 19an
Hernanin, Donostiatik errepidez joanda (GI-2132) herriaren bigarren sarreraren parean hasiko dugu ibilbidea. Bidegurutze honetan, Buruntzaldeko mankomunitateak jarritako txartelak markatzen digu Lasarte-Oriarako norabidea. Alberro sagardotegira doan bide bera da. Asfaltozko bidean sartu, eta Buruntzaldeko mankomunitateak oso ongi markatuko digu bidegurutze bakoitza: egurrezko txarteletako txantxangorria izango dugu txanogorritxu despistatuon gidari.


Aldapa gora bakarra

Santa Barbara mendiari itzulia emango diogu Lasartera iristeko, gailurra beti eskuinera uzten dugula. Laku ertzetik pasatzerakoan, eskuinean, goian, dugu Santa Barbarako tontorra: 36ko gerran Hernani babestu zuen harresiak deitu digu arreta. Egun inspirazioaren ate omen da ideia bila dabiltzan herriko artistentzat.

Berehala iritsiko gara Elutxeta sagardotegira eramango gaituen aldapara. Aldapa gogorra da, baina laburra, eta behin hori igota ibilbide osoan altura eutsi edo jaitsi egingo dugula oroitzeak arinduko digu pausoa. Aldapa igota, kartelak markatzen duenez, zuzen jarraituko dugu aurrera, eskalatzaileen orma-petik Lasarte aldera joateko. Pareta hauek izan omen dira eskalatzaile handien eskola, eta institutoko ikasleen piperlekua.

Aurrera joanda Saretxo taberna eta golf txikia pasatuko ditugu. Olazabal berrientzat denborapasa polita. Hauek eskuinera utziz, Jauregi bailarara sartuko gara.


Lasarte bidea-Hernani bidea

Hurrengo bidegurutzean, eskuinean Jauregi jatetxea izango dugu. Bertako zelaietan jokatzen dira sega apustu handienetakoak. Kotxe burrunba besterik ez dugu entzungo, Galarretako errotonda ezagunaren oiartzuna medio. Guk, ordea, ezkerrera hartuko dugu, Lasartera.

Hainbeste kartelekin, galduko den bakarra postaria izango da. Izan ere, hemendik Lasarterainoko bideari «Lasarte bidea» deitzen diote hernaniarrek, eta «Hernani bidea» lasartearrek, dena baita nondik begiratzen den. Irudika dezakegu postari gajoa, Hernanitik Lasartera eta Lasartetik Hernanira, bidearen benetako izenaren bila.


Komantxeen lurraldetik koktelera

Villa mordoa, zelaiak eta baratzeak pasaz, Lasartera behera egingo du bideak. Baina lehenik, Zabaleta auzora iritsiko gara, Lasarteko lurralde komantxera. Berezko Lasarteren maketatxoa da auzoa: erabat euskalduna, abertzalea, berdea...

Ordea, Buenos Aires maldan behera jaitsi gara eliza eta udaletxe aurrera, gaurko Lasartera: XVIII. mendetik industriak Lasarteren hazkundea azeleratu zuen, hamaika lekutatik etorritako langileak 6.000 metro koadrotan pilatuz. Herria atzo arte Donosti, Hernani, Urnieta eta Usurbilen jurisdikziopean egon da, 1986an lortu baitzuen udalerri izatea. Sarasua anaiek bertso batean bildu zuten historia:

Lasartearrak definitzean
entzun izan dut esaten
Hernani eta Espainiako
usaia nola daukaten
usurbildarren kasta
donostiarren pasta
dena udalerri baten
tamalez, noski, nahasketa danak
ez dira koktel izaten.

Udaletxe atzeko Geltoki kalean aurrera, izkinako Jalgi tabernan sartu gara, Ttakun euskara taldearen kafe antzokian, eta tortila pintxoak eman digu aurrera jarraitzeko indarra.


Zubieta

Hanka biak Oria ibaia zeharkatzen duen zubian jartzean, Zubietan sartuko gara. Bidegurutze honetan aukera dugu ezkerrera jo, eta Hipodromoko zaldi karrerak ikusteko, edo Realaren entrenamendua komentatzeko. Zubieta erdira iristeko, berriz, eskuineko bidea hartuko dugu. Hemendik Usurbileraino, Oria ibaia beti eskuinera izango dugu. Bidean aurrera, eskuinean, inguruko lantegi jendetsuenak, Michelin eta Urbil ditugu parez pare. Berehala iritsiko gara Araeta sagardotegira, eta Zubieta erdira. Kartelak ohartarazi gaitu: «Kontuz! Hemen euskaldunak gaituk!».

Errebotean jokatzeko Gipuzkoako frontoi bakarrenetakoa dago bertan, elizari itsatsia. Eta parean, frontoi estali dotorea, estrainatu berri. Plazan bertan, Alamandegi tabernan etxeko jakiez gozatzerik izango dugu.

Donostiaren auzo den Zubietak, aparteko kasta du. Ikusteko dago, ordea, noiz arte gordeko duen. «Loteria» denak tokatzen zaizkiola dirudi: Txalet itxurako etxe-txanpinoi pila egiten ari dira, bertako biztanleria aurki bikoiztu edo hirukoiztuko dutenak. Erraustegia ere bertan jarriko zutela zabaldu zen azkena, horregatik daude leihoak aurkako trapuz josita. Eta kartzela ere Zubietan jartzekotan omen dira...


Usurbilera

Zubietako frontoi berriaren atzeko bidea hartuko dugu. Etxetxo lorategia 500 metrora dagoela dioen kartelari egingo diogu jaramon, nahiz eta marra gorri-txuriek gurutzea markatzen diguten. Hemendik Usurbilera bide zatirik ederrenetakoa gozatuko dugu: Ibai erribera emankorrak, baserri eder originalak...

Begi-belarriak aztoratuta iritsiko gara Santuenera. Zubi erdian Oria ibaiari so geratu, adurra darigula, eta beste aldera, Ingemar enpresa aurrera aterako gara.

Trenbidea oso kontuz zeharkatuko dugu barandila berde ondotik, eta burdinazko zubiak Usurbilgo kalera eramango gaitu.

Arratsaldea pasatzeko bada zer ikusi bertan.


Azkenak
2025-01-22 | Aiaraldea
Guardian enpresak Laudioko lantegia itxi eta 171 langile kaleratuko dituela iragarri du

Guardian multinazionalak adierazi die langileen ordezkariei Laudioko lantegian duen labea itxiko duela eta, ondorioz, behargin guztiak kaleratuko dituela. Dirudienez, uztailean etengo du behin betiko jarduera.


Greba zikloari ekin diote hezkuntza publikoan, Jaurlaritzaren gutun polemikoak giroa berotuta

Hezkuntza publikoko lehen bi greba egunei ekin diete EAEn. Asteazken eta ostegun honetan irakasleen txanda izango da, eta lehenengo egunerako Bilbon deitu dute manifestazioa. Mobilizazioen atarian Eusko Jaurlaritzak gurasoei email masiboa bidali izanak haserre ditu sindikatuak:... [+]


Euskara sustatzeko planaren oinarriak aurkeztu ditu Iruñeko Udalak

Urtea amaitu baino lehen gehiengo politikoaren oniritzia lortu nahi du udalak


Baztango aroztegiko zazpi auzipetuek dei egin dute otsailaren 1eko manifestaziora joateko

“Talde kriminal antolatu bat izatea eta derrigortze eta bortxa delitu larriak egin izana” egozten diete Espainiako fiskaltzak eta obraren enpresa arduradunak. Zehazki, 20 urteko kartzela zigorra eta 56.000 euro eskatu dituzte zazpi herritar horientzat.


2025-01-21 | Julene Flamarique
2024. urtean biolentziak “areagotu” direla ondorioztatu du Talaia Feministak

Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]


50 urte Potasaseko grebatik

Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]


Industria militarraren konbertsioa, behar etikoa

Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]


Oibarko ikastetxe publikoak D eredua izango du

Hezkuntza Departamentuak Oibarko ikastetxe publikoan D eredua ezarriko dutela iragarri du. Hilabeteetako protesten ondoren, euskarazko lerroa ezartzea lortu dute.


2025-01-21 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Joe Biden eta Marcus Garvey: barkamenak barkatzailea itsusten duenean

Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren... [+]


2025-01-21 | Hala Bedi
Ekaitz Samaniego (All In Da Haus): “Hemen irabazle bakarrak preso politikoak dira”

Joan dira All In Da Hauseko hiru final aurrekoak. Oñati, Gernika eta Hendaiako Gaztetxeetaraino iritsi da freestyle txapelketaren bederatzigarren edizioa. Orain arte egindako bide honen balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, "Euskal Herriko txoko hauetan,... [+]


Moriartitarrek ere badute Urrezko Danborra

Aitor Arregik, Jon Garañok, Jose Mari Goenagak, Asier Achak eta Xabier Berzosak osatzen dute ekoiztetxe donostiarra, eta euren lana aitortu nahi izan du Donostiako Udalak.


Umeek debekatuta dute Debako liburutegian egotea, denboraren zati handienean

6 urtetik beherakoek 16:30-17:30 artean baino ezin dute liburutegian egon Deban, eta 2 urtetik beherakoek zuzenean debekaturik dute. Bestelako neurri baztertzaileak ere jasaten dituzte. Ageriko diskriminazioak haurrak literaturatik aldendu baino ez ditu egiten, eta borroka luzea... [+]


Eguneraketa berriak daude