Osasuna: Gizakiak eta txinpanzeak genetikoki oso antzekoak gara
Nature aldizkariak giza genomaren eta txinpantze genomaren arteko konparazio zorrotz eta exhaustiboa argitaratu du azken zenbakian. Ondorioa bitxia da, hitz potoloago bat ez erabiltzeagatik: bi espezieek sekuentzia genetikoaren %96 berdina dute, ikerketaren arabera.
Amerikako Estatu Batuetako Giza Genoma ikertzeko institutu nazionalak (NHGRI siglarekin izendatuko dugu aurrerantzean) diru mordoa bideratu du azken urteotan, txinpantzearen genoma sekuentziatu eta aztertzeko. Ikerketa horretan hainbat herrialdetako ikertzaile eta adituek hartu dute parte, eta ondorioak oso interesgarriak izan dira. NHGRIko zuzendari Francis Collins-en hitzetan, "txinpantzearen genoma sekuentziatzea giza osasunarentzat inplikazio eta ondorio bikainak ekarriko dituen aurkikuntza historikoa" izan da.
24 urterekin hil zen txinpantze baten genoma aztertu zuten. Bertatik bi lerro zelular kontserbatu zituzten. Gizakiaren eta txinpantzearen genoma oso antzekoak direla izan da ikerketaren ondorioa, eta proteina antzekoak kodifikatzen dituztela: kodetutako proteinen %29k amino sekuentzia berak kodetzen dituzte. Izan ere, giza proteina tipikoak aldaketa bakarra pilatu omen du, duela 6 milioi urte gizakia eta txinpantzea beren arbaso beretik banandu zirenetik.
Gizakien eta txinpantzeen arteko desberdintasun genetikoa 60 bat aldiz txikiagoa da gizakiaren eta saguaren artekoa baino, eta 10 aldiz txikiagoa saguaren eta arratoiaren artean dagoena baino. Eta bestetik, gizakiaren eta txinpantzearen arteko diferentzia genetikoa bi gizakiren artekoa baino 10 aldiz handiagoa da. Antzekotasunak handiak dira, beraz, baina baita bi espezieen arteko aldea ere: 35 milioi inguru ADN base-bikote diferente dauzkate gizakiak eta txinpantzeak. Laburbilduz, gure ahaide horrek asko erakuts diezaguke geure buruari buruz, baina oraindik gauza asko geratzen dira argitzeko.
"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.
Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".
Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]
Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.
2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]
Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.
$LIBRA izeneko kripto-txanponean inbertitzeko deia egin zuen Argentinako presidenteak sare sozialetan. Une batean 4.500 milioi euroko balioa izatera iritsi zen arren, ordu gutxiren ostean behea jo zuen kripto-txanponak eta galera asko eragin zizkien bezeroei. 100 salaketa baino... [+]
Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]
44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]
Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]
«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version
«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea
Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]
Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]
Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.