Ihesi: Ogoño, zaindari harroa


Elantxobera portura jaitsi beharrik ez dago Ogoñora joateko. Ibarrangelu amaitu eta berehala, Elantxobera norabidean ezkerrera, markaturik dago Ogoñoko lurmuturra. Bide hori hartu daiteke, herriko hilerriraino doan bidea, han hasten baita Elantxobeko zaindarira igotzeko bidea.

Hilerritik bide bi ateratzen dira Ogoñora iristeko, Bermokiz auzoan. Bata PR BI-165 deitzen da. Guk ordea, autoa hilerri parean laga eta pareko hormaren izkinatik behera, herrirantz doan bidexka jarraitu genuen. Herriko erripak nolakoak diren ikusteko polita da bidea. Batez ere, beherantz eginez gero; osterantzean, lau hankan-edo igo behar da. Hala ere, badira adoretsuak herrian eta autoak imajinatu ezingo genukeen maldan aparkaturik uzten dituzte Matxikal estratan.

Lehenengo aldapa hori jaitsita, berehala, kantoi batean topatuko ditugu seinale bi: batek hilerritik ateratzen den Ogoñorako bidea markatzen du; besteak, marka zuri-gorriekin, gure bidea.


Hitchcock-en antxetak

Beraz, ezkerreko bidexka jarraituko dugu hurrengo etxe baten aurrealdetik pasatu eta mendirantz jotzeko. Bide markak daude alde guztietan, ez dago galtzerik. Bista altxatu eta hurrengo bide marka topatuko dugu berehala. Eta horrela da, gainera, bide osoa. Baita artadia zeharkatzeko bidea ere. Eskerrak horri, artadiaren alde batera itzelezko itsaslabarra dago-eta.

Pare bat kilometro ei daude Ogoñora gure bidea hartuta eta baliteke luze samarra egitea, baina nahiko erraza da. Lehenengo zatiak, ur ertzetik garamatza denbora osoan, artadi artetik. Lagun izango ditugu antxeta hanka horiak. Ogoñoko horman dituzte euren habiak eta, benetan, guztiak batera txio-txioka hasten direnean beldurra ere ematen dute. Hitchcock-ek ez zuelako Ogoño ezagutu, bestela The Birds (txoriak) filmak beste itxura bat izango luke.


Alde batera Ispaster, bestera Izaro

Baina berehala, itsasoa atzean lagata gora egiten hasiko gara, zelaira iritsi arte. Hantxe, eskumarantz egin beharko dugu eta berriz ere itsaso usaina igarriko dugu. Eskumara daukagu Kantauri itsasoa. Zati batean ez dugu aldaparik igoko, baina zati batean bakarrik izango da hori: Elantxobeko portutik ikusten den Ogoñoren aurpegiari buelta ematen ari baikara. Aldiz, 20 bat minutuko ibilaldiaren ostean, aldapa igartzen hasiko gara.

Tregua apur bat ere emango digu bideak. Ogoñora arte geratzen zaigun bide osoa aldapa gora izan arren, laburra da eta basotik ateraldi txiki bat egiten du, haitz artean, Kantauri itsasoaren bista ikusgarria eskainiz. Alde batera kostaldearen jarraipena, Ispaster aldera eta beste aldera Izaroko irla ikusi daitezke.


Kontrabandisten baso iluna

Berriz ere artadira sartu beharko dugu bidea jarraitzeko. Oraingoan, artadiak aran antzeko bat dirudi. Harri erraldoiak han eta hemen, zuloak, bidexkak… Adi-adi begiratu beharko da eskumarantz eta gorantz, bide marka zuri-gorriak bilatzeko. Izan ere, tranpa apur bat egiten du bideak. Aurrera egiteko esaten digula dirudi, baina ez egin kasurik; markak jarraitu, bestela artadian galtzeko arriskua dago. Diotenez, antzina kontrabandistak aritzen ziren artadi horretan eta aproposa dirudi lan horietarako. Iluna da, ezkutatzeko aproposa, zuhaitz adar batetik bestera aritu beharra daukazu aldioro bidean aurrera egiteko…


Ogoñotik begira

Azkeneko esfortzua egin eta berehala, itsasoa aurrez aurre topatuko dugu. Oraindik Ogoño gainera igo beharrean gara (305 m), justu Laga hondartzatik ikusten den mendi aldera. Handik dago Urdaibairen bistarik ederrenetakoa: Izaro alde batera, parez pare Mundaka eta beheko aldean Lagako hondartza. Beste ikuspegi eder bat handik gertu dagoen San Pedro Atxarrek eskaintzen du.

Bertigoa duenak kontuz ibili beharko du hemen goian. Itzelezko altura sumatzen da, izan ere, Ogoñok pareta izugarria dauka, bertikal zuzen-zuzena.


Bueltako bidea

Balkoi eder horretatik behera egin apur bat eta Ogoñoren beste aldetik egingo dugu bueltako bidea. Oraindik, Ogoño gaineko postontzitik pasatuko gara, bai eta eskalatzaileek Ogoñoko hormak eskegitzeko hartzen duten bidearen albo batetik ere. Horma tente hori eskalatzaile ausartenen kilikagarri da, baina eskalada arriskutsua dela diote, batez ere, lainoa sarri asko sartzen baita, berehala dena tapatzeraino.

Hortaz, aukeran, beherako bidea hartuko dugu. Harrizko bide batera eramango gaitu berehala, baina hor ere aukera batzuk badira. Bata harrizko bidea jarraitzea hilerriraino; bestea, karobitik pasatzen den ezkerreko bidea hartzea. Guk erdi-erditik doana hartu dugu. Pare bat etxeren ondotik igaroko gara eta segituan autoa laga dugun lekura iritsiko gara. Bidegurutzean jartzen duen seinalearen arabera, handik Ogoño kilometro batera dago. Hortaz, beste bat geratzen da iristeko.

Guztira ordu bat eta hogei minutuko ibilaldia egin dugu. Laburra, baina betea eta duda barik, hara gora igotzen denak, bere begi zuloetan gordeko du betiko panoramika bikaina.


Azkenak
Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


2025-01-16 | Euskal Irratiak
Laborantzari buruzko ikuspegi desberdinak agerian, Departamenduko Laborantza Ganbararako bozetan

Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.


Eguneraketa berriak daude