Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

CO2-ren absortzio-mugak

Jakina da CO2ren isurketak zientzialariak eta estatuak mobilizatu dituela, berotegi-efektuan erantzukizun handiena baitauka. Isuritakoaren zati bat itsasoak absorbitzen duela ere gauza jakina zen, baina zenbat absorbitzen den edo absortzioaren mugak ez dira ezagutzen.
Orain bi aste argitaratutako ikerketan, absortzioaren mugen inguruko analisi zientifikoa planteatu digute Berkeley-n dagoen Kaliforniako Unibertsitateko Inez Y. Fung eta lagunek. Hauen arabera, egun dagoen isurketa-maila mantenduz gero, mende honen amaieran ozeanoek gaur duten absortzio-maila baino txikiagoa izango dute.
Egunero atmosferara isurtzen dugun CO2ren erdia itsasoak xurgatzen du eta hainbat zientzialarik dioenez nahiz eta CO2 gehiago isuri horrela segituko omen du, zeren eta itsasoko landareen hazkundea areagotu egingo baita. Fung eta lagunek ez dute esandako teoria onartzen eta beren ustez, itsasoan saturazioa gerta daiteke batetik eta landareen hazkundea ezin izango da muga batetik aurrera areagotu, bestetik.
Beste hitz batzuetan esanda landareek ziklo biologikoak dituzte eta ziklo hauek neurri bateraino baino ezin daitezke azkartu. Itsasoak, xurgatutako CO2a itsas azpirantz bultzatzen du hainbat faktore fisikoren eraginez, baina faktore fisiko hauek ez dira finkoak eta gehiegizko CO2ak irauli dezake prozesua. Gainera azken urteotan gertatzen ari diren lehorteak gero eta zabal bezain luzeagoak dira eta udaberri euritsu eta freskoak CO2 absorbitzeko oso egokiak diren bitartean, uda lehorrak oso kaltegarriak dira.
Oraingoz teoria bat baino ez da, baina CO2ren absortzioari mugak jartzen dizkion lehena denez, interesgarri iruditu zaigu horren berri ematea.


Marte bizirik


Mars Global Surveyor (MGS) zundak zortzi urte darama Marteko orbitatik argazkiak ateratzen. Harkaitz-mordoak, kraterrak eta hondar-dunak dira argazkietan gehien ateratzen diren elementuak.
Michael Malin-ek zuzendutako ekipoak 1976an Viking zundak ateratako argazkiak eta MGSk azken zortzi urteotan ateratakoak arakatu eta alderatu ditu. Horrela ikusi dituzte kraterrak sortzen eta desagertzen, duna berriak sortzen eta harkaitz-multzoak formaz aldatzen. Orain urte batzuk uste zena baino askoz ere dinamismo handiagoa erakutsi du Martek eta fenomeno horien oinarrian esperotakoa baino atmosfera dinamikoago bat dago.
MGSk beste hamar urtez irautea itxaron da eta bidaliko dituen datuetatik Marteko atmosfera hobeto ezagutzea. Hau ezinbesteko baldintza da datorren mendean Lurretik abiatuko den gizakiak sorpresa txarrekin topo ez egiteko.


ASTEKARIA
2005eko urriaren 02a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Bilgune Feministak Iratxe Sorzabal babestu du
“Indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urtez luzez estatuek babestua”

Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]


Eguneraketa berriak daude