Kirola eta euskara 12 urtez taldekide


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

12 urte igaro dira, Debabarren eskualdean, hainbat udalek Kirola Euskaraz ekimena martxan jarri zutenetik. Urte asko dira, baina Iñaki Ugarteburu Gipuzkoako Foru Aldundiko Kirol Zuzendariaren hitzetan, «oraindik asko falta da egiteko».

Proiektuaren hasierako helburua euskarazko kirol materiala sortzea eta monitoreen euskarazko prestakuntza lortzea ziren. Bi helburu hauek beteak daudela esan daiteke gaur egun. Alde batetik, ia kirol guztien inguruko materiala kaleratu dute euskaraz. Guztira 26 karpeta sortu dituzte hainbat kirol materialekin. Liburuxka hauek Donostiako Kirol Etxean (943458357 telefonoan) eta Arrasateko kiroldegian (943771627 telefonoan) lortu daitezke.

Aurten, hirugarren adinekoentzako gimnasia ariketei buruzko eta uretako gimnasiaren inguruko liburuak kaleratuko ditu Gipuzkoako Foru Aldundiak. Iñaki Ugarteburuk dioenez, «hasieran eskola kiroletako monitoreei eman nahi genien materiala. Baina konturatu ginen beste kirol batzuetako monitoreekin lan egiteko (xakean adibidez) eskola esparrutik atera behar genuela». Euskarazko kirol material horiek liburu dendetan salduz ere zabaldu nahi izan zituzten, baina «helburua ez zen dirua irabaztea», Iñaki Ugarteburuk azaldu duenez, «prezioa jartzekotan eskuragarria izan zedin nahi genuen. Zabaltzen banatzailearekin saiakera egin genuen, baina irtenbide komertzial oso txikia zuen eta baztertu egin genuen bide hori».

Kirolei buruzko euskarazko materialgintza zen egiteko bat, eta bestea, monitoreen formakuntza. Sentsibilizazio kanpaina dezente egin dituztela azaldu digu Ugarteburuk: "Hala ere, arlo hau sortu berria den Euskal Kirol Eskolaren bidez lantzen da eta, beraz, formakuntza arautua bihurtu da».

Hau ikusita, programaren arduradunek beste helburu batzuk bilatu dituzte, beste behar batzuk ere sortuz joan direlako. Lehenik eta behin, kirol batzuetan, hasierako materiala kaleratu eta gero, bigarren material multzoa kaleratzea komenigarria dela uste dute, baina Soin Hezkuntzako Euskal Erakundea (SHEE) bezalako ikasketek material hori eskaintzen dutenez, bigarren atal hori lantzearen egokitasunaz eztabaidatzen ari dira.

Beste helburu bat gaur egun informazio teknologiek ematen duten aukera baliatzea da. Hori dela-eta, euskaratutako material guztia web orrian eskegi nahi dute (www.gipuzkoa.net/kirolaeuskaraz) interesa dutenek kontsultatzeko aukera izan dezaten. Gabonetarako material hau guztia bertan eskegita izatea espero dute arduradunek.

Materialgintza, monitoreen prestaketa, Internet eta kirol federazioen esparruan ere aritu dira lanean. 10 urtez aritu da langile bat koordinazioan. Ugarteburuk azaldu duenez, «Federazioek beraiek, askotan, euskaraz lan egiteko zailtasunak zituzten eta beraz, batetik, itzulpen eta informazio zerbitzuak eskaintzen dizkiegu eta bestetik, bertako langileak euskaraz lan egiteko trebatzen aritu gara». Federazioak konturatu dira euskarazko zerbitzua eskaini beharra dutela. Izan ere, berriki onartu den dekretuak kirol federazioen dokumentu eta txostenak eleanitzak izatea behartzen du eta lan horretarako laguntza eskaini nahi diete Kirol Saileko arduradunek. Ugartebururen ustez, «orain arte federazioetan lan egin duten pertsonen jarrera konpromisozkoa izan da, borondatezkoa».


Erakundeen inplikazioa

Iñaki Ugartebururen aburuz, Kirola Euskaraz programak baditu ahuldade batzuk. Alde batetik, erakundeen konpromisoa ez da nahikoa izan, bere iritziz: «Horrek baliabideak behar baino gutxiago izatea ekarri du eta ondorioz, lan erritmoa moteltzen da, guk nahiko genukeena baino gehiago». Bizkaiko eta Arabako Foru Aldundiekin elkarlana bultzatzen saiatu diren arren, gaur egun, Gipuzkoan baino ez dago abian programa. Hala ere, «aurrera begira, beste bi erakundeekin ekimena berriro ere martxan jartzeko asmoa daukagu» dio Ugarteburuk.

Euskaraz argitaratu duten material hau guztia kirol irakasleek asko eskertu dute. Hala ere, materialak eguneroko lanean zenbaterainoko erabilera duen neurtzea ez da batere erraza. Ugarteburuk esan digunez, «alde batetik, errealitate oso desberdinak daude Gipuzkoako zonalde batzuetan eta besteetan. Bestetik, guk neurketa puntualak egiten ditugu, euskararen egoerari buruz batez ere, baina ez dugu arlo hori zehazki lantzen».

Kirola euskaraz bultzatzeko asmoz, ez dira ahaztu komunikabideek gai horrekiko duten garrantziaz: «Komunikabideek herri kirolez hitz egiten dute, eta askotan, gaztelaniaz egiten dute. Gure helburuetako bat herri kirolak behintzat, euskaraz eskain ditzaten da». ETBrekin saiatu dira zerbait egiten eta Ugartebururen iritziz, futbolarekin, saskibaloiarekin eta pilotarekin adibidez, lortu dute emisioak euskaraz egitea. Komunikabideek hizkuntza hedatzeko ematen duten aukera eraginkorra dela dio Ugarteburuk, batez ere telebistarena. Hemendik aurrera, telebistaz beste kirol batzuk ere euskaraz eskain daitezen lortu nahi dute eta prentsan, herri kirolak behintzat euskaraz azaltzea.


ASTEKARIA
2005eko urriaren 02a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
Azoka
Azkenak
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Eguneraketa berriak daude