Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 23an


Euskara babesteko eta bultzatzeko eskatu du Europako Kontseiluak

Europako Hizkuntza Gutxituen Ituna 1992an sinatu zuen Espainiako Gobernuak eta 2001ean berretsi. Lehenengo aldiz, Europako Kontseiluko Adituen Batzordeak euskararen egoerari buruzko azterketa egin du, eta ondorioak eta gomendioak argitaratu berri ditu. Gomendioak guztientzat dira: Espainiako Gobernuarentzat, Nafarroakoarentzat, Eusko Jaurlaritzarentzat, foru aldundi eta udalentzat. Nafarroa eta EAE aipatzean, justizia arloa, administrazioa, zerbitzu publikoak eta hedabideak aipatu ditu. EAEri dagokionez, hezkuntzaren alorrean, Lanbide Heziketa euskaraz egiteko aukera eta D ereduan ikasteko aukera bermatzea gomendatu ditu. Nafarroan berriz, eremu mistoan euskarari eremu euskaldunean adinako babesa ematea eskatu du. Euskalerria Irratiaren egoera hiru aldiz aipatzen da Europako Batzordearen txostenean. Miguel Sanz Nafarroako presidenteak eman du txostenari buruzko iritzia: txostenak berresten omen du Nafarroako Gobernuaren politika eta bide beretik jarraituko omen dute.


Euskaltzaindiaren omenaldia Txillardegiri

Nerekin yaio nun: Txillardegiri omenaldia izena du Euskaltzaindiak Txillardegiren omenez aurkeztutako liburuak. Henrike Knörr Euskaltzaindiako Iker sailburuak eta Pilartxo Etxeberria EHUko irakasleak prestatu dute liburua. Txillardegiren bibliografia hautatua eta hizkuntza, literatura eta historiari buruzko 31 lagunek idatzitako lanak bildu dituzte liburuan.


Ana Toledo Juan San Martinen balizko ordezkoeuskal

Juan San Martin euskaltzain zenaren ordezko gisa hautagai bakarra aurkeztu dute. Ana Toledo antzuolarra Xabier Kintana, Jose Luis Lizundia eta Jean Haritchelarrek proposatu dute. Urriko osoko bilkuran egingo dute bozketa eta nagusitasun osoa lortzen badu euskaltzain berria izango da. Ana Toledo 1996az geroztik euskaltzain urgazlea da eta maiatzetik Euskaltzaindiaren Gipuzkoako ordezkaria. Bestalde, uztailean hil zen Patxi Ondarraren tokia betetzeko, urrian eta azaroan aurkeztu ahal izango dituzte hautagaiak euskaltzainek. Ordezkoa abenduan aukeratuko dute.


Joxe Mari Aranalde hil da

Irailaren 24an hil zen Joxe Mari Aranalde gaztelutarra (Gipuzkoa). Apaiza, Donostiako Santo Tomas Lizeoko irakaslea, bertsozalea, idazlea eta euskaltzain urgazlea zen. Bertso asko idatzi zuen, gai jartzaile aritu zen urtetan eta Orixe bertsolari leihaketako antolatzaile zen. Fernando Aire «Xalbador» miresten zuen eta baita berari buruz Auspoa bilduman idatzi ere (Xalbador (1996), Xalbador pertsularia (1996) eta Xalbadorren barrua (2001).


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude