Osasuna: Bero-kolpea, udako arriskurik ezezagunenetakoa
Gorputzak bere tenperatura kontrolatzeko gaitasuna galdu, eta pilatutako beroa uxatu edo desagerrarazteko kapaz ez denean gertatzen da bero-kolpea edo "intsolazioa". Egoera hori tenperatura oso altuen eraginez edo giro oso beroetan jarduera fisikoak egitearen ondorioz agertzen da. Ohizko sintomak zorabioak, ahultasun-sentsazioa, hotzikarak (gezurra dirudien arren), zurbiltasuna eta goragaleak izaten dira.
Bero-kolpea jasateko arrisku gehien dutenak adineko pertsonak, umeak, lehendik bihotzetik gaixo daudenak eta eguzkitan lan fisikoak egiten dituztenak izaten dira. Eta ez da ahaztu behar zenbait kasutan heriotza ere ekar dezakeela, berehala neurri egokiak hartu ezean. Lehenengo sintomak sumatu bezain laster, berehala hidratatu beharra dago, bere gorputzeko tenperatura urarekin jaisten saiatuz eta leku freskoan jarriz. Akidura-sintomak baldin badauzka, ospitalera eraman beharko dugu, ahalik eta bizkorren.
Bero-kolpearen kontrako aholku batzuk emango ditut ondoren, baina guztien gainetik, aholkurik onena zentzua erabiltzea da:
- Bero eta hezetasunik handieneko orduetan, ez egin ariketa fisikorik, behar bezalako entrenamendurik ez baduzu. Eta, nola ez, arreta bereziarekin jokatu farmako edo botikak hartzen badituzu.
- Kontuz eguzkitan denbora luzean egon behar baduzu: eramazu arropa arina eta lasaia, zuntz naturalekoa. Zuntz artifizialek lurrinketa (transpirazioa) eragozten dute.
- Edan likido ugari, izerdia eragiteko -baldin eta horretarako kontraindikazio medikorik ez baduzu-.
- Komeni da ur ez oso hotzarekin freskatzea (bainuak edo dutxak), egunean hainbat aldiz, orduan eta hobeto.
- Gaixotasunen bat dela medio ohean dauden pertsonentzat, airearen zirkulazioa erraztu behar da gelan -haizagailuak, airea girotzeko sistemak-, eta etengabe urarekin freskatu.
- Bero handia egiten duen egunetan, alkohola edo estimulatzaileak kontsumitzea oso kaltegarria izan daiteke.
Donostiako herri mugimenduak artikulatuta hainbat auzotan antolatzen den Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute (11 + 5, beraiek dioten bezala, eraitsitako Kortxoenea gaztetxeko bost urteei erreferentzia eginez). Aurten sei proiekzio egingo dituzte ondorengo... [+]
Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]
Baionako zitadelan proiektu berriak ditu armadak. Eraikin berriak egin nahi ditu eta horretarako oihanaren zati bat deseginen dute eta ura atxikitzeko bi gune ere sortu nahi dituzte.
Turkiar-estatubatuar aktibista irailaren 6an hil zuten Beiti herrian, Nablus hiriaren ondoan, Zisjordanian, Palestinako Lurralde Okupatuetan. Orain forentseen azterketek iradokitzen dutenez, Israelgo soldatuek zuzenean egin zioten tiro aktibistari.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.
Faxisten aurka protesta egiteagatik auzipetu zituzten Lizarrako bi kideak. Asteazkenean, epaiketaren egunean, Lizarraldeko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea egin zuen epaitegi aurrean. Voxeko faxistak jarrera probokatzailearekin agertu ziren bertara, eta Guardia Zibilak... [+]
“Españolismoaren eta faxismoaren normalizazioan” Hispanitatearen egunak jokatzen duen papera salatzeko urriaren 12an Tafallan mobilizatuko da Ernai. “Gu, Nafarroako etorkizuna gara, haiek, aldiz, iragana. Faxismoak herri honetan lekurik ez duela argi... [+]
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
60 bat zentimetroko diametroa duen amonite bat aurkitu du mendizale talde batek Arabako herriaren inguruetan. "Aurkikuntza handia" dela azpimarratu du Arabako Foru Aldundiko Kirol eta Kultura diputatu Ana del Valek.