Kaxak nortasun ikur


2021eko uztailaren 19an

Euskal Herrian egon den elementurik garrantzitsuena izan dela kaxa kontatu digu Juan Pablo Arriagak: «Baserrietako lehen elementua, askotan bakarra, kaxa izan zen». Mundu osoan daude antzinako kaxak, eta hauen bilakaera elizak markatu du. Erdi Aroan dirua biltzeko diseinatuak ziren, eta geroago, gotiko, erromaniko eta barroko estilokoak egon izan dira. Euskal Herrian, aldiz, korronte horiek jarraitu beharrean -Ingalaterran, Italian eta Alemanian ez bezala-, bere bidea jarraitu dute. Arriagak jarraitzen duenez, «naturako elementuekin apaindutako kaxak oso leku gutxitan daude. Kristautasuna oso berandu sartu zen hemen eta euskaldunek eguzkian, ilargian eta naturan sinesten zuten, eta sinesmen hori kaxetan adierazten».


Sinboloen indarra

Marrazki soila diruditenek gatazka ideologikoei aurre egin behar izan diete. Jose Mari Arriagak kontatzen duenez: «Behin topatu nuen kaxa bat, ilargia eta eguzkia tailatuta zituena, Munitibarreko Gerrikaitz parrokian. Nik ordura arte gurutzearekin egiten nituen kaxak, baina hura gurutzerik gabea zen, eta benetakoak horrela zirenez, handik aurrera nik ere gurutzerik gabe egin nituen. Paganokeriak bukatzeko gurutzea jartzera derrigortzen hasi ziren, baina ezin da aurrekoa ukatu». Lauburuen berri ere eman behar izan die guardia zibilei.


600 eurotik gora

Antzina, kaxak gaztainazkoak ziren, bertako basoetan hori zegoelako. Arriagak gaztainaz eta intxaurraz egiten ditu, azken hauek garestiago dira. Bertako egurra erabiltzen dute, «baina oso gutxi geratzen da eta Asturiastik eta Galiziatik ekartzen da», aitortu digu. Astebetean egiten du kaxa, hasieratik bukaerara elementu naturalekin, eta 600 eurotik 2.000rako prezioa dute, neurriaren eta egur motaren arabera.

Kaxaren haserrea
Arriagaren dendan, kaxa artistiko hau dago, zabaltzen ez dena. Berak kontatzen duenez, «oso pisua da tradizioari eustea. Kaxak asko aldatu dira, jendearen gustuaren arabera izan behar dute askoz funtzionalagoak, eta sinpleagoak, merkeago ateratzeko. Kaxa honek haserre, esaten du: ‘Hemen nago ni, sekulako egur puska, irekitzeko ere balio ez duena. Nahi banauzu eraman, nahi banauzu utzi, baina ni horrelakoa naiz eta kito».


Azkenak
Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Israel Donostiako Klasikotik kanporatzeko eskatu du Gernika-Palestina herri ekimenak

Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]


Egiazko arrazoia Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko

Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .


Puigdemontek esan du osteguneko inbestidura saioan izango dela

2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.


Donostian jarrera eta eraso arrazistak ugaritzen ari direla salatu eta borrokatzera deitu dute

Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]


Venezuelako oposizioak dei egin die poliziei eta militarrei gobernuaren kontra egitera

“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]


Israelgo armagile nagusiaren fabrika batera sartu eta gerrarako materiala suntsitu dute Erresuma Batuan

Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.


2024-08-07 | Euskal Irratiak
Oihana Goiriena
“Haserre gara, Polonia airos atera baita Pabloren kontrako salaketa frogatu gabe”

Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.


Talde ultraeskuindar baten errekurtsoak geldituta du Donostiako Loiolako Kuartelen salerosketa

Loiolako kuartelen afera ez dago bere onenean. Espainiako Defentsa Ministerioak eta Donostiako Udalak akordioa “aldi baterako” etetea erabaki zuten joan den astean, hilaren 18a baino lehenago ezin izango zutelako gauzatu, eta hori delako, hain zuzen, salerosketa... [+]


Eguneraketa berriak daude