Petrolioa


2007ko otsailaren 21ean
Petrolioaren eta bere deribatuen prezioak gora egin du nabarmen azken asteotan. Dirudienez, gorakadak mahai gainean jarri ditu orain kontuan izan eta etorkizunerako hausnartu beharreko datuak. Halako mehatxu serio batek ondorio ezin kaltegarriagoak izan litzake Euskal Herriko eta mundu osoko ekonomiaren hazkundean. Bestalde, etengabeko hazkundeak inflazioa izugarri puztea ekarriko du, izan ere, karburanteen prezioaren gorakadak lotura zuzena baitu prezioen egonkortasun ezarekin. Zergatik gertatzen da gauza berdina aldian-aldian? Arrazoiak ugari dira: batetik, mundu mailako eskaera izugarri igo da, Txina eta AEB inoizko kontsumo erritmo handienak izaten ari direlako. Bestetik arrazoi politikoak daude: egungo egoera politikoak Golko Pertsiarra planetako lurralderik ezegonkorrena bihurtzen du, lurrotan munduko produkzioaren %40 lortzen den arren. Gainera, gero Katrina urakana heldu zen... Onartu nahi ez izanagatik, ziurgabetasun egoeraren arduradun nagusia AEBetako politika zapaltzailea da eta egun Irak hankapean izan arren... auskalo, agian bihar Iran izango da, munduko bigarren ekoizlerik handiena!

Hala ere, horiek ez dira arrazoi bakarrak. Nork ez daki petrolioa inoiz bukatuko den energia-iturria dela? Ezin har genezake kontuan energia-iturri bakarra. Izan ere, hain nabarmena da petrolioarekiko dependentzia, ezen bere prezioa desorekatzen den bakoitzean, azken asteotan bezala, gure ekonomien oinarriak dardarka jartzen diren. Ezin jarrai dezakegu petrolioa kontsumitzen bere kontsumoa neurtu eta energia-iturri berriak bilatu eta bultzatu gabe. Eta egon badaude. Energia berriztagarriak, esaterako. Nazioarteko organismo batzuek -NMFk, besteak beste, edo Europako hainbat gobernuk, Espainiakoak-, aldiz, "etenaldi elektrikoak" erabiltzen dituzte petrolioaren prezioa igo eta energia nuklearraren alde egiteko.

"Petrolioaren egungo prezioa ikusita, normala da energia nuklearra egungo eredu energetikoaren parte izatea", azaldu berri du Rodrigo Ratok, Alderdi Popularraren gobernuko ekonomia ministro ohi eta egungo NMFren arduradun nagusia. Jakina da NMFk multinazional handien interesen arabera jarduten duela, multinazional nuklearren interesak ahaztu gabe. Espainiako egungo ministro sozialistak, Montilla katalanak ere, antzeko adierazpenak egingo lituzke. Hemengo Arzalluz eta Garaikoetxea ekartzen dizkigute gogora, duela hogeitaka urte "uhazak eta kandelak" baino ez zituztenean ikusten gure etorkizunean, Lemoizko zentral nuklearra martxan jarri ezean!

Biktima langileak. Egunero entzuten ditugu hainbat gobernu, talde politiko eta gizarte eragileren diskurtsoak indarkeria politikoaren "biktimen" parte bati buruz. Gogoan izaten dira, omenaldiak egiten zaizkie, manifestazioak antolatzen dira, elkarretaratzeak, kalte-ordainak ematen zaizkie, eta abar. Indarkeria politikoaren beste biktima baztertu batzuez gain, badira egitura, patronal, gobernu edo gizartearen indarkeria jasaten dutenak, bazterkeria sozial eta politikoan ahaztuta bizi direnak: lan-istripuetako biktimak dira. Urte honetan dagoeneko, gutxienez 67 pertsona hil dira lanean Euskal Herrian. Eurek ere familiak izango dituzte, ezta? Zer egiten dute gobernuek, talde politiko eta sozialek arazo horiek argitu eta konpontzeko? Bizitzeko eskubidea eta begirunea ez omen da berdina kasu guztietan. Errealitateak jatorri politikoko heriotzak garrantzitsuagoak direla azaltzen du: eskubide gehiago dute, entzute handiagoa izaten dute jendaurrean eta lan-istripuetan hildakoek baino kalte-ordain handiagoak izaten dituzte. Hala ere, ezin ahantz genezake langileen heriotzek ere jatorri politikoa dutela, hilen arduradunek bizitza edozein kasutan babestu behar baitute. Lan prekarietatea eta malgutasuna saihesteko legeak egitea ere arduradun horien betebeharra da, euren eskuetan izaten baita askotan lan-heriotzen kopurua murriztea.

GAMESAko aeronautika salgai. Aste honetan bertan Gamesa taldearen Aeronautika sailaren jabe berria ezagut genezake, izan ere, BBVA eta Iberdrolak nagusiki kontrolatutako administrazio kontseiluak saltzea erabaki baitu. Salmentak eragin zuzena izango du 800 pertsonarengan eta zeharkakoa Gasteizeko eta hiriburu inguruko milaka lanpostuetan. Enpresa aipatuak sektore eolikoan finkatu nahi du negozioa eta hain errentagarri gertatzen ez zaion saila saldu nahiko luke 140 milioi euro ingururen truke. Salmenta erakargarri egiteko, Gamesa aeronautikako taldea "argaldu" nahian dabil, bertako langileak beste enpresa batzuetara bidaliz, antolakuntza-egiturak moldatuz, lan-baldintzak malgutuz, eta abar. Sindikatuak beldur dira jabe berriek ez ote duten plantilla oraindik gehiago murriztuko. Murrizketa are handiagoa izango litzateke jabe berriak sare komertzialaz baino ez balira interesatuko. Aukera hori ezin liteke ahaztu. Gamesaren estrategia bat dator bere jabeen filosofia kapitalistarekin -gaur egun "neoliberal" esaten zaio-. Aeronautika saila erosten dutenen filosofia ez da ezberdina izango. Zein izango ote da sindikatu eta langileen filosofia praktikan?


Azkenak
2024-12-19 | Leire Ibar
Ia urtebete daramate soldatarik gabe Bilboko ikastetxe bateko langileek, funts putre batek eraikina erosi ondoren

Scientia funts pribatuak Bilboko San Pedro Apostol eskola erosi, eta langileen eskubideak eta hezkuntzaren kalitatea hondatu dituela salatu dute. Bederatzi hilabete daramate langileek soldatarik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren esku-hartze eza kritikatu dute.


2024-12-19 | Gedar
Europan, pentsiodunen %13k jarraitu behar dute lanean

Erretiroa hartu berri dutenen %4,9k uztartu behar dituzte pentsioa eta lanen bat Espainiako Estatuan. Estonian %55 dira.


2024-12-19 | Axier Lopez
Palestinaren askatasunaren aldeko 10 orduko elkarretaratzea egingo dute Lekeition

Israel entitate sionista Palestinan egiten ari den "genozidio eta sarraski terrorista" salatzeko Lekeitioko hainbat eragilek txandakako hamar orduko elkarretaratzea egingo dute abenduaren 28an.


Ernairen kontrako 290.500 euroko isunak indargabetu ala nabarmen apaltzea onartu dute epaileek

Isunak baliogabetzeko helegitea jarri zuten Ernaiko gazteek eta arrazoi eman die epaileak. Naiz-ek eman du epaiaren berri eta ostegun honetan 10:30ean eginen du prentsaurrekoa Ernaik, zehaztapen guztiak plazaratzeko.


2024-12-19 | Julene Flamarique
TikToken karbono-aztarna Greziako urteko emisioa baino handiagoa da, ikerketa baten arabera

Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.


Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Eguneraketa berriak daude