Euskal Herriarentzat finantza-sistema soziala

  • Euskal sindikatuek ontzat jo dute EAEko aurrezki kutxen fusio-proiektua, baldin eta ekimenak kutxon gizarte lana eta izaera soziala indartzen baditu eta Euskal Herriaren onerako baldin bada. Sindikatu abertzaleek, ELA eta LABek, ñabardurak ñabardura, fusioaren lehen fasea bide luze baten hasiera gisa ikusten dute, ezinbestekoa iruditzen zaiela euskal finantza-sistema Nafarroako aurrezki kutxetara hedatzea, aurrezki kutxen gizarte lana indartzearekin batera. CCOO edo UGT bezalako sindikatu estatalistek, aldiz, gizarte lana indartzea lehenesten dute, kutxa berriaren gobernu-organoen arteko lurralde-orekarekin batera.

2021eko ekainaren 30ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

German Kortabarria ELA sindikatuko idazkari nagusiaren ondokoaren arabera, fusioa ez da eztabaidagarria, beharrezkoa baizik, eta ezinbestekoa iruditzen zaio bigarren fase batean Nafarroako Aurrezki Kutxa fusionatzea. Gaineratu zuenez, "aukera paregabea da organo exekutiboak orekatu eta aurrezki kutxen espiritu eta izaera berreskuratzeko: gizartearen mesederako erakunde herrikoiak, gaur egun korronte neoliberaletan murgilduta daudenak". Horren ondorioz, fusioak "kutxen norabide neoliberala zuzendu behar du eta herrialdearen alde egin behar du lan, izaera sozialeko proiektua sendotzeko".

Testuinguru horretan, gastu sozialari eta Gizarte Lanaren dibidenduari dagokionez, sindikatuaren iritziz, kutxa berriak BBKren ereduari jarraitu beharko lioke, zeinek egun bere irabazien %30 Gizarte Lanari eskaintzen dion. Era berean, etxebizitzaren arloari bultzada indartsua eman behar zaiola uste du. Plantillen soldaten egoerari dagokionez, Jose Elorrietaren sindikatuak argi utzi du desorekak nabarmenak direla kutxen artean; alde handia omen dago Kutxa eta beste bien artean. Hori dela eta, soldatak homologatzeko eskatu du, baita subkontratazioak eteteko ere.


Euskal finantza-sistemaren puntaren punta

LAB sindikatuak adierazi duenez, "hiru aurrezki kutxen batuketa euskal finantza-sistemaren puntaren punta bihur liteke, Euskal Herriaren onerako". Hori dela eta, kutxa berriari "gure herrialdearen berpizkunde ekonomiko eta sozialaren aldeko" ekimenak bultzatzea eskatu dio. Planteamendu horiei jarraiki, Rafa Diezen sindikatuak hainbat irizpide planteatu ditu prozesua aurrera ateratzeko. Besteak beste, lurraldetasuna, Nafarroa eta Ipar Euskal Herria ez ahazteko arrazoia. Kutxa fusionatuak bertan sukurtsalak ezartzeko aukera eskatu zuen. Era berean, Gizarte Lana indartzeko eskaera egin du -aurrezki kutxa hauen sorkuntzaren xede nagusia dena- helburu eta inbertsio sozialak berregokitzeko beharrizana azpimarratuz.

Sindikatu abertzaleak inbertsio-politika garatzeko premia nabarmendu du "euskal sare produktiboa indar dadin"; horretarako beharrezkoa da "kutxek irizpide espekulatiboekin egiten dituzten milioi ugariko inbertsioak behar bezala kudeatzea, etekin handienaren bila askotan edonon eta edonola egiten diren inbertsioak saihestuz".


Kutxen legea aldatzea

CCOO sindikatuari bideragarria iruditzen zaio fusio-proiektua ikuspegi ekonomikotik eta metodo aldetik. Bestalde, indarrean dagoen Kutxen Legea erabat aldatzeko eskatu du, kutxa berriaren gobernu-organoen lurralde-oreka bermatzeko. Alde horretatik, "administrazio kontseiluetan gobernu monokolorerik ez izatea" aldarrikatzen da. Azkenik, sindikatuak begi onez ikusi du kutxen Gizarte Lana indartzea eta horretarako "funts sozialak mantentzea lehenetsi behar dela" adierazi du.

Boterearen gatazkak saihetsi izan du fusioa orain arte
Ez da lehenengo aldia BBK, Kutxa eta Vital kutxek fusionatu nahi dutela. Lehen saiakera orain hamabost urte izan zen: hartan Ipar Kutxak ere parte hartu zuen. Kontrola edo boterea eskuratzeko gatazkak, kutxetako presidenteen edo presidente horiek "hautatu" zituzten alderdi politikoen protagonismoek eta interesek orain arteko edozein fusio ahalegin zapuztu izan dute. 1990etik aurrera, ordea, fusioa etorkizun hurbileko helburutzat jo zen. Urte hartan, EAEko probintzietako bakoitzean bi kutxa fusionatu ziren, munizipala eta probintziala, gaur egungo bankuak eta izenak sortuz: BBK Bizkaian, Bilboko Udal Aurrezki Kutxa eta Bizkaiko Aurrezki Kutxa batzean; Kutxa, Gipuzkoan, Donostiako Udal Aurrezki Kutxa eta Gipuzkoako Aurrezki Kutxaren fruitua; Arabako Vital Kutxa, Gasteiz Hiriko Aurrezki Kutxa eta Arabako Aurrezki Kutxa probintzialaren emaitza. Hego Euskal Herriko laugarren Aurrezki Kutxaren kasua Nafarroako Aurrezki Kutxarena da (CAN), baina fusio nafarra ez zen 2000. urtera arte gertatu: gaur egungo deitura, CAN, Iruñeko Aurrezki Kutxaren eta Nafarroako Aurrezki Kutxa probintzialaren arteko emaitza da.
Fusio-prozesu horiek zauri eta istilu ugari sortu zituzten probintzia bakoitzean eta hiru kutxen fusioa bultzada politikoen mugarri izanagatik, azkenean geroratzea erabaki zen, "garai hoberik" noiz iritsiko zain. Tarteko irtenbide gisa, azken urteotan lankidetza estrategiak garatu dira EAEko hiru kutxen eta Nafarroako CAN aurrezki kutxaren arteko aliantzak bultzatuz. Hala ere, noizean behin kutxa bakoitzaren estrategiek liskarrak eta koordinazio hutsuneak eragin dituzte. Horren ondorioz, zabalkunde-politiken koordinazio ezak porrot ugari sortu du. Arlo informatikoaren kasuan, non koordinazioa handiagoa izan zitekeen, BBK-k interes handia izan du bere plataforma mantendu eta Ibermaticari ez uzteko. Kutxak, aldiz, lotura handia dauka enpresa horrekin. Hortaz, koordinazio eza erabatekoa izan zen informatika arloan, kalte ekonomikoak sortuz.
EAJren interesek, azkenik, orain arteko fusioaren porrotarekin zerikusi handia izan dute. Hauteskundeetako programan fusioa sartzera iritsi izan bazen ere, alderdiko agintariek inoiz ez dute aho bateko iritzirik izan gai honen inguruan. Zergatik? Funtsean, alderdiak beti pentsatu izan du fusionatutako kutxaren kontrola bizkaitarrek lortuko zutela, BBKren tamaina dela eta. Eta noski, ezagunak dira Bizkaiko eta Gipuzkoako EAJren arteko liskarrak. Beti izan dira... konstanteak. Azken batean, boterea eskuratzeko gatazka, erakunde baten kontrola lortzeko nahia, fusioa gertatuz gero, oso indartsua izango da. Hain zuzen ere, jarrera hori bera ezkutatzen du Arabako Alderdi Popularrak egungo fusioa ukatzean.


ASTEKARIA
2005eko irailaren 18a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Arkaitz Zarraga Azumendi
#3
Ane Ablanedo Larrion
#4
Haizea Isasa
Azoka
Azkenak
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Eguneraketa berriak daude