Ulergaitz zaigu egunaren joan-etorriko anitz gertaera. Eta ez naiz ari, prezeski, naturaren indar itsuen eraginezko ezbeharrez, jendearen nahiak sorrarazitakoez baizik. Errate baterako, ez da ulergaitza berrogeita hamar milioi jenderen bizia moztu zuen mundu gerra gertatzea, aurten dela hiruretan hogeigarren urteurrena, han eta hemen berriki gogoratzen aritu direna? Ez da ulergaitza, horrelako hondamendia jasan eta gero, hala ere, gaur egun gero eta arma gehiago ekoiztea, eta, horien bidez, ehunka eta milaka jende indarrez hiltzen jarraitzea? Eta ulergarria da jendea torturatzea? Ez da ulergaitza, estatu aberatsenak hainbertze herriren pobreziaz, ez bakarrik axolagabe sentitzea, baizik eta pobrezia horretaz baliatzea, neurrigabe aberasten joateko?

Nola ulertzen ahal da ezagueradun gizakiak horrela jokatzea? Nola uler daiteke, adimena eta jakitatea milaka urtetan hobetzen joan ondotik, jendea hain maila ezberdinetan bizitzea, lau mundu deitutakoetan banatuta? Ulertzen ahal dugu Vatikanoak, bi mila urteko kristau hausnarketa eta bizipenarekin egungo egitura piramidalari eustea? Nola eta zergatik dabil mundua hain trakets, norabidea galduta bezala?

Bada Biblian errana: «Astotxoak ere salbatuko dituzu, Jauna». Asto izeneko animaliaz ari da solas horietan? Ez, noski. Ez da ari, bidaxkaz-bidaxka eta maldaz-malda, bertze inorentzat ezinezkoa zen garraiolari lana bete duen animaliaz. Garraiorako ahalmen bereziz hornitua, baina adimenenez urri. Astoaren gabezia hori, ordea, anitz jenderi ere badagokio. Zera erran nahi baita, anitz jende dela argi txikikoa. Oro har, jende guztia gara nahiko mugatua, bai ulermenean, bai erabaki ahalmenean.

Horretaz eta horregatik dioelakoan nago ni, Bibliak astoaren salbamena aipatzen duenean: jende mugatu, murritz eta buru goibelduaz. Eta horrelako jendea da, hain zuzen, hainbertze hondamendi eta zoritxarren eragilea. Horrelako izakiak dira Amerikako Estatu Batuetako edo Errusiako lehendakariak, Rouco bezalako kardinalak, hainbertzeko koherentziarik ezaz eta kontraerranez jokatzen dutenak.

Horrek kezkatu, bai, baina harritu, behar bada ez gintuzke gehiegi harritu behar. Bush bezalako gizonak sosak eraman ditu agintera, eta sosaren alde eginen duelako eman diote aginte makila. Armak saldu, soldaduak hara-hona bidali, lurralde batean eta bertzean agintariak kendu eta paratu, estatuetako aberastasunak bereganatu eta jendea pobretu… Horrela dabilenak astoaren talentua gainditzen du? Eta Bushen astakeriei, Europako agintari ikasiek men egiten diete.

Europa kulturaren eremua omen da. Europan Giza Eskubideak solasa hitzetik hortzera dabil, Eskubideak solasa paperetik paperera, baina petrolio putzua tartean denean, gas arinena bezala aireratzen dira eskubideak. Hain nortasun txikikoak dira agintari handienak? Hain exkaxak? Europar agintedunek ere, hainbertze mendeko historia bizkarrean daramatenek, ikuste eta ohartze maila ttikiena ezin gainditu.

Rouco eta bere antzeko ehun eta gehiago kardinalek Ratzinger hautatu dute arduradun nagusi, Kristoren eliza omen denaren arduradun. Eta hor dugu Benedikto XVI.a: teologoen saila isilarazi duena, senide eliztarren arteko elkarrizketa moztu duena, Vatikanoaren botere eta handikeriaren ereduari eutsi nahi diona, bera nor ez den gaietan ere laikoen autonomia errespetatzen ez duena. Teologo amerikar baten hitzetan, Ratzingerren hautaketa ez du Espirituaren argiak eragin, kardinal zahar batzuen beldurrak baizik. Soin luze eta gorriak ez du, berez, buruko argia handitzen.