Net Hurbil: Jainkoak ere Londresko bonbez bazekien zerbait

  • Londresko bonbek piztutako eztabaiden artean bada bat musulmanek etxe barruan daukatena: zer egin zibilen kontrako bortizkeria itsua Islamaren izenean egiten denean? Batzuentzat ekintzaileok ezin dira benetako musulmanak izan. Beste batzuen ustez, Islamaren barruan beti egon dira horrelako joerak.

2021eko uztailaren 27an

Londresko bonben ondoren zorrotz erreakzionatu dute Britainia Handiko musulmanen buruzagiek, Islamak horrelako jokabideak arbuiatzen dituela ozen aldarrikatuz. Baina arazoa sakonagoa eta korapilatsuagoa dela erakutsi du Ziauddin Sardar idazleak.

Pakistan iparraldean jaio zen 1951n Sardar, eta mutikotan etorri Londresera gurasoekin. Fisika eta Informazio Zientziak ikasi zituen. Gaztetatik lan egin du zientziak eta informazioa lotzen dituzten proiektuetan; 40 liburu inguru ditu publikatuak. Horietako batzuetan aztertu du gaur egun Hirugarren Munduko herrialdeek -musulmanek batez ere- zientzia mailan duten atzerapena, eta hau kolonialismoaren ondorioekin esplikatzen du. Ezin esan ezkertiarrentzako susmagarria denik.

The New Statesman astekarian plazaratu duen The Struggle for Islams soul (Islamaren arimagatik borrokan) artikuluan, hasieratik argi utzi du bere jarrera: «Musulman gehienek arbuiatzen dute bortizkeria, baina, hala ere, terroristak Islamaren historian erro sakonak dituen pentsamendu zehatz baten ondorio dira. Musulmanek ez badiote honi aurre egiten, terrore gehiago ikusteko gaude».

Sardarrek bere burua musulman aitortzen du. Eta bere fedea bortizkeria arazoekin hain lotuta egoteak aztoratzen du. Ez dute lasaitu Britainia Handiko musulmanen buruzagiek egindako deiek. «Deklarazio horien arabera -dio Sardarrek- bonba horiek jende ero eta gaixoak ipini ditu, Islamak ez omen dauka zerikusirik horiekin. Baina Islamak dena dauka ikusteko horrekin. Terroristak Islamaren iturriak ari dira erabiltzen beren ekintzak justifikatzeko. Nola esan dezakegu zerikusirik ez duela?».

Londresen bonbak lehertu ziren astean bertan, musulmanen egoitza sakratu den Mekan -Saudi Arabian- eraikuntza historikoak suntsitzen ari ziren bulldozerrez. Eta Indian emakume talde bat saiatzen ari zen andre gazte bat islamdarren madarikaziotik askatzen: aitaginarrebak bortxatu zuelako, herriko buruzagiek kondenatu dute senarrarengandik eta bost seme-alabengandik aparte bizitzera. Hiru gertakizun horiek »beste askorekin batera» Islamaren ikuspegi beraren erakusgai ikusten ditu Ziauddin Sardarrek.

Ikertzaileak analizatu du pentsamolde estu hori, Al Kaedak bezala mundu osoko hainbeste islamdarrek beren estrategia eta ekintzak justifikatzeko erabiltzen dutena. Koranaren irakurketa zehatz baten fruitua da bere ustez.

Hasteko, Koranaren irakurketa honek historia gorroto du. Ez du aurrerapenik, moralaren garapenik eta giza eboluziorik onartzen. Honek ondorio oso nabarmenak ekarri ditu Saudi Arabian bertan. Azken 50 urteetan Meka eta Medinan 300 eraikuntza historikoz goiti suntsitu dituzte. Bertan lan egina da Sardar, eta ondo ezagutzen du gaia. Geratzen diren eraikuntza zahar bakarrak laster joango omen dira lurrera, duela urte gutxi talibanek Afganistango Bamia bailaran buda erraldoiak dinamitaz lehertu zituzten moduan.

«Saudi Arabian nagusi den wahabismoak ez ditu babestu eraikuntza zaharrak, batik bat Profetarekin zerikusia zutenak. Zergatik? Beste musulman batzuek ere aipatu dezaketelako Profetaren historia eta horrela erakutsi Profeta une eta leku jakin batean bizi zen eta ondorioz modu zehatz batean jokatzera behartuta zegoen gizona zela. Profetaren ekintza bakoitza eternalizatu eta unibertsalizatu nahi dute wahabiek. Horregatik testuingurua arriskugarria da haientzako, eta desagerrarazi egin behar da».

Kharjiteek utzitako erro zaharrak

Wahabismoaren beste ardatza bere monolitismoan datza. Ez du ez onartzen eta ez ulertzen berea ez den beste ikuspegirik. Iritzi alternatiboa dutenak apostatak, kolaboratzaileak edo are zerbait okerragoa direla uste du Islamaren barruko tradizio honek. Hau argitzeko, aipatu dugun Indiako emakumearen kasua kontatu du Ziauddin Sardarrek.

Imrana Bibik 28 urte ditu eta Uttar Pradesh estatuan bizi zen gizon txiro batekin ezkonduta. Aitaginarrebak bortxatu egin zuen. Eta orduan inguruan wahabien ildoa segitzen duten seminario bateko apezek erabaki zuten bere bost haur eta gizonarengandik aparte bizi behar zuela. Protestan joan ziren emakumeei aurre egin zieten Deobandeko apezek esanaz: «Gure fatwa (agindua) onartzen ez duen musulmana ez da musulman benetakoa, Islamari traizio egiten dio».

Historiatik kanpo dagoen tradizioak ez du onartzen Islamaren aniztasuna. Islamaren barruan izan diren eta diren tradizio humanista, arrazionalista edo mistikoak, denak bihurtzen dira horrela arriskutsu. Horregatik, India eta Bangladeshen erre egiten dituzte Ahmadiyya sektaren elizak, Mahoma azken profeta izan ez zela esateagatik. Pakistanen sunitek xiiak akabatzen dituzte, Iraken bezala. Eta Aljerian Talde Islamiko Armatuak (GIA) herrialde osoa deklaratu zuen herejetzat, edozein herritar heriotzera kondenatuz.

Islam barruan, Sardarren iritzian, hasieratik egon da present joera hau, ez da askok uste izan duten moduan gauza modernoa. Mahoma hildakoan bere lekua hartu zuten lau kalifetako bat, Ali, kharjite izeneko sektako kide batek hil zuen. Kharjiteena sekta puritanoa zen eta bere kideek azken Profetak egindako errebelazioaren ondoren, historia bukatu zela uste zuten. Kharjiteek musulman izatearen ikuspegi arras ezberdina ekarri zuten. Egiazko musulman izateko arima garbia eduki behar zen, eta horrelakoa den batek ezin du ezer txarrik egin, bekaturik ez du sekula. Aldiz, bekatu egin duena ez da egiazko musulmana eta edonork hil dezake. Sekta hori suntsitu egin zuten, baina bere ideiak etengabe azaldu dira ondorengo 1.300 urteetan.

XVIII. mendean kharjiteen arrastoei jarraituz Muhammad Ibn Abd al-Wahhab-ek wahabi sekta sortu zuen. Arrasto berak ikusten ditu Sardarrek joan den mendean Musulmanen Anaitasuna sortu zuen Sayyid Qutb-en ideietan, gaur hain famatua den Bin Ladenen dotrinan eta beste talde islamiar askoren hitzetan.

«Gizatasuna eta historia ekuaziotik kanpo utzi dituztenez, kontzientziarik ez dute. Ez kulparen edo damuaren noziorik. Beraiek perfektuak direla daukate txertatuta psikologian, eta ondorioz edozer egin dezakete inpunitate osoz». Faxismoa ez da urrun horrelako pentsakizunetik, eta hala ikusi zen Afganistanen talibanen eskutik.

Azken asteotan musulmanen artean antzeko analisiak idazle gehiagok ere egin dituzte. Islamaren barruan eztabaida sakona behar dutela, alegia.

Arazo asko aurkituko dituzte horretarako. Alde batetik, horrelako eztabaida ez da erosoa ezein komunitaterentzako. Baina bestetik, George Bushek deklaratutako «Terrorearen kontrako Gerra»k gauza zaildu egiten du. Ziauddin Sardarrek idatzi duenez: «Gerra horrek munstroa elikatzen du. Horregatik Irak bihurtu da filosofia neo-kharjitearen lurrik emankorrena».


www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
Hamaseko buru politikoa hil dute Iranen, eta Israelek eskualde mailako gerra elikatzen jarraitzen du

Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]


Pistola faltsu batekin Donostian atxilotu duten pertsona migratzaile talde bat mehatxatzen ari zen, Irutxuloko Hitzaren arabera

“Haiengana zuzentzen da eta haiei soilik apuntatzen die”, informatu du Irutxuloko Hitzak. Astearte gaueko 21:30etan atxilotu zuten gizona, Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.


Frantziak babestu du Marokok Mendebaldeko Sahararen soberania izatea

Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutun bat bidali dio babesa adierazteko. Pedro Sanchezek ere duela bi urte eman zion babesa Marokoren autonomia planari. Macronek deia egin du alde guztiak biltzeko konponbide politiko bat emateko gatazkari.


Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako zentroari Gasteizko Urrezko Domina ematearen aurka mobilizatuko dira oroimenaren aldeko elkarteak

Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]


2024-08-01 | Sustatu
Zer egin Elon Musken Grok adimen artifiziala ez elikatzeko (aukeran)

Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]


2024-08-01 | Gedar
Ehunka kolono sionista oldarka sartu dira presondegi batera, hainbat torturatzaile babesteko

Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]


Eraso matxistak eta LGTBI+fobikoak salatzeko telefonoak aurkeztu dituzte Gasteizko jaietarako

Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]


Netanyahuren bisita AEB-etara
Palestinako auzia erabakigarria izan daiteke demokratentzat AEBetako hauteskunde presidentzialetan

AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.


Indusen ibaibideak

Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]


2024-07-30 | Xabier Iaben
Aragoiko Asabón errekan barna bizikletaz
Pardina eta makien arrastoan

Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]


2024-07-30 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


“Musikak erroreari zor dio ondo emandako notari bezainbat”

Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]


Eguneraketa berriak daude