Net Hurbil: Jainkoak ere Londresko bonbez bazekien zerbait

  • Londresko bonbek piztutako eztabaiden artean bada bat musulmanek etxe barruan daukatena: zer egin zibilen kontrako bortizkeria itsua Islamaren izenean egiten denean? Batzuentzat ekintzaileok ezin dira benetako musulmanak izan. Beste batzuen ustez, Islamaren barruan beti egon dira horrelako joerak.

2021eko uztailaren 27an

Londresko bonben ondoren zorrotz erreakzionatu dute Britainia Handiko musulmanen buruzagiek, Islamak horrelako jokabideak arbuiatzen dituela ozen aldarrikatuz. Baina arazoa sakonagoa eta korapilatsuagoa dela erakutsi du Ziauddin Sardar idazleak.

Pakistan iparraldean jaio zen 1951n Sardar, eta mutikotan etorri Londresera gurasoekin. Fisika eta Informazio Zientziak ikasi zituen. Gaztetatik lan egin du zientziak eta informazioa lotzen dituzten proiektuetan; 40 liburu inguru ditu publikatuak. Horietako batzuetan aztertu du gaur egun Hirugarren Munduko herrialdeek -musulmanek batez ere- zientzia mailan duten atzerapena, eta hau kolonialismoaren ondorioekin esplikatzen du. Ezin esan ezkertiarrentzako susmagarria denik.

The New Statesman astekarian plazaratu duen The Struggle for Islams soul (Islamaren arimagatik borrokan) artikuluan, hasieratik argi utzi du bere jarrera: «Musulman gehienek arbuiatzen dute bortizkeria, baina, hala ere, terroristak Islamaren historian erro sakonak dituen pentsamendu zehatz baten ondorio dira. Musulmanek ez badiote honi aurre egiten, terrore gehiago ikusteko gaude».

Sardarrek bere burua musulman aitortzen du. Eta bere fedea bortizkeria arazoekin hain lotuta egoteak aztoratzen du. Ez dute lasaitu Britainia Handiko musulmanen buruzagiek egindako deiek. «Deklarazio horien arabera -dio Sardarrek- bonba horiek jende ero eta gaixoak ipini ditu, Islamak ez omen dauka zerikusirik horiekin. Baina Islamak dena dauka ikusteko horrekin. Terroristak Islamaren iturriak ari dira erabiltzen beren ekintzak justifikatzeko. Nola esan dezakegu zerikusirik ez duela?».

Londresen bonbak lehertu ziren astean bertan, musulmanen egoitza sakratu den Mekan -Saudi Arabian- eraikuntza historikoak suntsitzen ari ziren bulldozerrez. Eta Indian emakume talde bat saiatzen ari zen andre gazte bat islamdarren madarikaziotik askatzen: aitaginarrebak bortxatu zuelako, herriko buruzagiek kondenatu dute senarrarengandik eta bost seme-alabengandik aparte bizitzera. Hiru gertakizun horiek »beste askorekin batera» Islamaren ikuspegi beraren erakusgai ikusten ditu Ziauddin Sardarrek.

Ikertzaileak analizatu du pentsamolde estu hori, Al Kaedak bezala mundu osoko hainbeste islamdarrek beren estrategia eta ekintzak justifikatzeko erabiltzen dutena. Koranaren irakurketa zehatz baten fruitua da bere ustez.

Hasteko, Koranaren irakurketa honek historia gorroto du. Ez du aurrerapenik, moralaren garapenik eta giza eboluziorik onartzen. Honek ondorio oso nabarmenak ekarri ditu Saudi Arabian bertan. Azken 50 urteetan Meka eta Medinan 300 eraikuntza historikoz goiti suntsitu dituzte. Bertan lan egina da Sardar, eta ondo ezagutzen du gaia. Geratzen diren eraikuntza zahar bakarrak laster joango omen dira lurrera, duela urte gutxi talibanek Afganistango Bamia bailaran buda erraldoiak dinamitaz lehertu zituzten moduan.

«Saudi Arabian nagusi den wahabismoak ez ditu babestu eraikuntza zaharrak, batik bat Profetarekin zerikusia zutenak. Zergatik? Beste musulman batzuek ere aipatu dezaketelako Profetaren historia eta horrela erakutsi Profeta une eta leku jakin batean bizi zen eta ondorioz modu zehatz batean jokatzera behartuta zegoen gizona zela. Profetaren ekintza bakoitza eternalizatu eta unibertsalizatu nahi dute wahabiek. Horregatik testuingurua arriskugarria da haientzako, eta desagerrarazi egin behar da».

Kharjiteek utzitako erro zaharrak

Wahabismoaren beste ardatza bere monolitismoan datza. Ez du ez onartzen eta ez ulertzen berea ez den beste ikuspegirik. Iritzi alternatiboa dutenak apostatak, kolaboratzaileak edo are zerbait okerragoa direla uste du Islamaren barruko tradizio honek. Hau argitzeko, aipatu dugun Indiako emakumearen kasua kontatu du Ziauddin Sardarrek.

Imrana Bibik 28 urte ditu eta Uttar Pradesh estatuan bizi zen gizon txiro batekin ezkonduta. Aitaginarrebak bortxatu egin zuen. Eta orduan inguruan wahabien ildoa segitzen duten seminario bateko apezek erabaki zuten bere bost haur eta gizonarengandik aparte bizi behar zuela. Protestan joan ziren emakumeei aurre egin zieten Deobandeko apezek esanaz: «Gure fatwa (agindua) onartzen ez duen musulmana ez da musulman benetakoa, Islamari traizio egiten dio».

Historiatik kanpo dagoen tradizioak ez du onartzen Islamaren aniztasuna. Islamaren barruan izan diren eta diren tradizio humanista, arrazionalista edo mistikoak, denak bihurtzen dira horrela arriskutsu. Horregatik, India eta Bangladeshen erre egiten dituzte Ahmadiyya sektaren elizak, Mahoma azken profeta izan ez zela esateagatik. Pakistanen sunitek xiiak akabatzen dituzte, Iraken bezala. Eta Aljerian Talde Islamiko Armatuak (GIA) herrialde osoa deklaratu zuen herejetzat, edozein herritar heriotzera kondenatuz.

Islam barruan, Sardarren iritzian, hasieratik egon da present joera hau, ez da askok uste izan duten moduan gauza modernoa. Mahoma hildakoan bere lekua hartu zuten lau kalifetako bat, Ali, kharjite izeneko sektako kide batek hil zuen. Kharjiteena sekta puritanoa zen eta bere kideek azken Profetak egindako errebelazioaren ondoren, historia bukatu zela uste zuten. Kharjiteek musulman izatearen ikuspegi arras ezberdina ekarri zuten. Egiazko musulman izateko arima garbia eduki behar zen, eta horrelakoa den batek ezin du ezer txarrik egin, bekaturik ez du sekula. Aldiz, bekatu egin duena ez da egiazko musulmana eta edonork hil dezake. Sekta hori suntsitu egin zuten, baina bere ideiak etengabe azaldu dira ondorengo 1.300 urteetan.

XVIII. mendean kharjiteen arrastoei jarraituz Muhammad Ibn Abd al-Wahhab-ek wahabi sekta sortu zuen. Arrasto berak ikusten ditu Sardarrek joan den mendean Musulmanen Anaitasuna sortu zuen Sayyid Qutb-en ideietan, gaur hain famatua den Bin Ladenen dotrinan eta beste talde islamiar askoren hitzetan.

«Gizatasuna eta historia ekuaziotik kanpo utzi dituztenez, kontzientziarik ez dute. Ez kulparen edo damuaren noziorik. Beraiek perfektuak direla daukate txertatuta psikologian, eta ondorioz edozer egin dezakete inpunitate osoz». Faxismoa ez da urrun horrelako pentsakizunetik, eta hala ikusi zen Afganistanen talibanen eskutik.

Azken asteotan musulmanen artean antzeko analisiak idazle gehiagok ere egin dituzte. Islamaren barruan eztabaida sakona behar dutela, alegia.

Arazo asko aurkituko dituzte horretarako. Alde batetik, horrelako eztabaida ez da erosoa ezein komunitaterentzako. Baina bestetik, George Bushek deklaratutako «Terrorearen kontrako Gerra»k gauza zaildu egiten du. Ziauddin Sardarrek idatzi duenez: «Gerra horrek munstroa elikatzen du. Horregatik Irak bihurtu da filosofia neo-kharjitearen lurrik emankorrena».


www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


ASTEKARIA
2005eko uztailaren 31
Azoka
Azkenak
“Errebeldia hazi egin da Argentinan, herri oso bat bultzaka ari da”

Argentinako Abokatuen Gremioa erakundean egiten du lan Laura Taffetanik (Buenos Aires, Argentina, 1963). Gobernuaren errepresioa pairatu duten maputxe ugarirekin lan egin du azken urteetan, eta Askapena antolakundeak antolatutako topaketa antiinperialisten barnean izan da Euskal... [+]


Ertzaintzak Etxarri II gaztetxea hustu du Bilboko Errekalde auzoan

Iragarrita zegoen moduan, Bilboko Errekalde auzoko Etxarri II gaztetxea hustu du Ertzaintzak 9.00etan abiarazi duen operazioarekin. Arratsaldean protesta manifestazioa egingo dute auzoan, 19:00etan Amezolako tren geltokitik abiatuta.


2025-04-04 | ARGIA
Langile bat hil da Agoitzen obra batetik jausita

Ezbeharra ostegunean gertatu da eta SOS Nafarroak 16:00 orduak jotzear zirela jaso du haren berri. Medikua, anbulantzia et Foruzaingoa bertarako dira, baina ezin izan dute gizona suspertu eta bertan hil da.


2025-04-04 | ARGIA
Euskaraldia Hika-rako 83 herrik eman dute izena

Aurtengo berritasuna da. Ahobizi eta belarriprest rolen artean aukeratzeaz gain, herritarrek Euskaraldia Hikan parte hartzeko aukera izango dute. Hitanoa erabiltzen ez den herrietan, toka eta noka, bien erabilera bultzatuko da, eta hitanoa bizirik dagoen herrietan nokaren... [+]


Interview. Urez eta hondarrez
Lurra zapaltzeko moduak

Interview. Urez eta hondarrez
Egileak: Telmo Irureta eta Mireia Gabilondo.
Aktoreak: Telmo Irureta eta Dorleta Urretabizkaia.
Zuzendaria: Mireia Gabilondo.
Konpainia: Tentazioa.
Noiz: apirilaren 2an.
Non: Victoria Eugenia Klub Aretoan,... [+]


2025-04-04 | Sustatu
Kneecap filma, orain euskarazko azpitituluekin

Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]


Haur filosofiari buruzko podcasta igandean estreinatuko du ARGIAk: ‘Galdera Basatiak’, Iñigo Martinezek gidatuta

Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]


2025-04-04 | Euskal Irratiak
Beñat Molimos: “Herritarren babesari esker du Laborantza Ganbarak iraun hogei urte hauetan”

Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez.


Itsasadarreko tunelaren obretarako leherketak legeztatzearen aurka mobilizatuko da ostiral honetan ‘Subflubiala Ez!’

Giza-katea antolatu du Subflubiala ez! plataformak eta hitzordua Artaza-Romo Institutuan jarri du gaurko 18:00etan. Bizkaiko Foru Aldundiak Ingurumen Inpaktuaren Adierazpena (IIA) aldatzea du helburu eta horrelakorik ez du onartzen plataformak.


Kutsadura maila handi eta arriskutsuak behatu dira Zubietako erraustegiaren inguruetan

Europan kutsadura maila aztertzen aritzen den Toxicowatch erakundeak egindako ikerketaren emaitzak dira. Erraustegia martxan jarri aurretik egin zituzten lehen azterketak, eta ondoren 2024ra arteko laginak aztertu dituzte. Iazko laginen emaitzak dira honakoak.


Instituzioek preso atzerritarren birgizarteratzea oztopatzen dutela salatu du Salhaketa Nafarroak

Elkarteko Andoni Burguetek nabarmendu du espetxean dauden presoek egindako delitu gehienek behar sozioekonomikoekin lotura dutela.


Netanyahuri babesa erakutsi eta Nazioarteko Zigor Auzitegiko kide izateari utziko dio Hungariak

Gergely Gulyas Hungariako Presidentetza ministroak eman du erabakiaren berri, Hagako auzitegiak atxilotze agindua ezarrita dion Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroa herrialdera heldu den egun berean. Israelgo armadak Gazako eremu gehiago hartzeko asmoa duela... [+]


Eguneraketa berriak daude