Net Hurbil: Jainkoak ere Londresko bonbez bazekien zerbait

  • Londresko bonbek piztutako eztabaiden artean bada bat musulmanek etxe barruan daukatena: zer egin zibilen kontrako bortizkeria itsua Islamaren izenean egiten denean? Batzuentzat ekintzaileok ezin dira benetako musulmanak izan. Beste batzuen ustez, Islamaren barruan beti egon dira horrelako joerak.

2021eko uztailaren 27an

Londresko bonben ondoren zorrotz erreakzionatu dute Britainia Handiko musulmanen buruzagiek, Islamak horrelako jokabideak arbuiatzen dituela ozen aldarrikatuz. Baina arazoa sakonagoa eta korapilatsuagoa dela erakutsi du Ziauddin Sardar idazleak.

Pakistan iparraldean jaio zen 1951n Sardar, eta mutikotan etorri Londresera gurasoekin. Fisika eta Informazio Zientziak ikasi zituen. Gaztetatik lan egin du zientziak eta informazioa lotzen dituzten proiektuetan; 40 liburu inguru ditu publikatuak. Horietako batzuetan aztertu du gaur egun Hirugarren Munduko herrialdeek -musulmanek batez ere- zientzia mailan duten atzerapena, eta hau kolonialismoaren ondorioekin esplikatzen du. Ezin esan ezkertiarrentzako susmagarria denik.

The New Statesman astekarian plazaratu duen The Struggle for Islams soul (Islamaren arimagatik borrokan) artikuluan, hasieratik argi utzi du bere jarrera: «Musulman gehienek arbuiatzen dute bortizkeria, baina, hala ere, terroristak Islamaren historian erro sakonak dituen pentsamendu zehatz baten ondorio dira. Musulmanek ez badiote honi aurre egiten, terrore gehiago ikusteko gaude».

Sardarrek bere burua musulman aitortzen du. Eta bere fedea bortizkeria arazoekin hain lotuta egoteak aztoratzen du. Ez dute lasaitu Britainia Handiko musulmanen buruzagiek egindako deiek. «Deklarazio horien arabera -dio Sardarrek- bonba horiek jende ero eta gaixoak ipini ditu, Islamak ez omen dauka zerikusirik horiekin. Baina Islamak dena dauka ikusteko horrekin. Terroristak Islamaren iturriak ari dira erabiltzen beren ekintzak justifikatzeko. Nola esan dezakegu zerikusirik ez duela?».

Londresen bonbak lehertu ziren astean bertan, musulmanen egoitza sakratu den Mekan -Saudi Arabian- eraikuntza historikoak suntsitzen ari ziren bulldozerrez. Eta Indian emakume talde bat saiatzen ari zen andre gazte bat islamdarren madarikaziotik askatzen: aitaginarrebak bortxatu zuelako, herriko buruzagiek kondenatu dute senarrarengandik eta bost seme-alabengandik aparte bizitzera. Hiru gertakizun horiek »beste askorekin batera» Islamaren ikuspegi beraren erakusgai ikusten ditu Ziauddin Sardarrek.

Ikertzaileak analizatu du pentsamolde estu hori, Al Kaedak bezala mundu osoko hainbeste islamdarrek beren estrategia eta ekintzak justifikatzeko erabiltzen dutena. Koranaren irakurketa zehatz baten fruitua da bere ustez.

Hasteko, Koranaren irakurketa honek historia gorroto du. Ez du aurrerapenik, moralaren garapenik eta giza eboluziorik onartzen. Honek ondorio oso nabarmenak ekarri ditu Saudi Arabian bertan. Azken 50 urteetan Meka eta Medinan 300 eraikuntza historikoz goiti suntsitu dituzte. Bertan lan egina da Sardar, eta ondo ezagutzen du gaia. Geratzen diren eraikuntza zahar bakarrak laster joango omen dira lurrera, duela urte gutxi talibanek Afganistango Bamia bailaran buda erraldoiak dinamitaz lehertu zituzten moduan.

«Saudi Arabian nagusi den wahabismoak ez ditu babestu eraikuntza zaharrak, batik bat Profetarekin zerikusia zutenak. Zergatik? Beste musulman batzuek ere aipatu dezaketelako Profetaren historia eta horrela erakutsi Profeta une eta leku jakin batean bizi zen eta ondorioz modu zehatz batean jokatzera behartuta zegoen gizona zela. Profetaren ekintza bakoitza eternalizatu eta unibertsalizatu nahi dute wahabiek. Horregatik testuingurua arriskugarria da haientzako, eta desagerrarazi egin behar da».

Kharjiteek utzitako erro zaharrak

Wahabismoaren beste ardatza bere monolitismoan datza. Ez du ez onartzen eta ez ulertzen berea ez den beste ikuspegirik. Iritzi alternatiboa dutenak apostatak, kolaboratzaileak edo are zerbait okerragoa direla uste du Islamaren barruko tradizio honek. Hau argitzeko, aipatu dugun Indiako emakumearen kasua kontatu du Ziauddin Sardarrek.

Imrana Bibik 28 urte ditu eta Uttar Pradesh estatuan bizi zen gizon txiro batekin ezkonduta. Aitaginarrebak bortxatu egin zuen. Eta orduan inguruan wahabien ildoa segitzen duten seminario bateko apezek erabaki zuten bere bost haur eta gizonarengandik aparte bizi behar zuela. Protestan joan ziren emakumeei aurre egin zieten Deobandeko apezek esanaz: «Gure fatwa (agindua) onartzen ez duen musulmana ez da musulman benetakoa, Islamari traizio egiten dio».

Historiatik kanpo dagoen tradizioak ez du onartzen Islamaren aniztasuna. Islamaren barruan izan diren eta diren tradizio humanista, arrazionalista edo mistikoak, denak bihurtzen dira horrela arriskutsu. Horregatik, India eta Bangladeshen erre egiten dituzte Ahmadiyya sektaren elizak, Mahoma azken profeta izan ez zela esateagatik. Pakistanen sunitek xiiak akabatzen dituzte, Iraken bezala. Eta Aljerian Talde Islamiko Armatuak (GIA) herrialde osoa deklaratu zuen herejetzat, edozein herritar heriotzera kondenatuz.

Islam barruan, Sardarren iritzian, hasieratik egon da present joera hau, ez da askok uste izan duten moduan gauza modernoa. Mahoma hildakoan bere lekua hartu zuten lau kalifetako bat, Ali, kharjite izeneko sektako kide batek hil zuen. Kharjiteena sekta puritanoa zen eta bere kideek azken Profetak egindako errebelazioaren ondoren, historia bukatu zela uste zuten. Kharjiteek musulman izatearen ikuspegi arras ezberdina ekarri zuten. Egiazko musulman izateko arima garbia eduki behar zen, eta horrelakoa den batek ezin du ezer txarrik egin, bekaturik ez du sekula. Aldiz, bekatu egin duena ez da egiazko musulmana eta edonork hil dezake. Sekta hori suntsitu egin zuten, baina bere ideiak etengabe azaldu dira ondorengo 1.300 urteetan.

XVIII. mendean kharjiteen arrastoei jarraituz Muhammad Ibn Abd al-Wahhab-ek wahabi sekta sortu zuen. Arrasto berak ikusten ditu Sardarrek joan den mendean Musulmanen Anaitasuna sortu zuen Sayyid Qutb-en ideietan, gaur hain famatua den Bin Ladenen dotrinan eta beste talde islamiar askoren hitzetan.

«Gizatasuna eta historia ekuaziotik kanpo utzi dituztenez, kontzientziarik ez dute. Ez kulparen edo damuaren noziorik. Beraiek perfektuak direla daukate txertatuta psikologian, eta ondorioz edozer egin dezakete inpunitate osoz». Faxismoa ez da urrun horrelako pentsakizunetik, eta hala ikusi zen Afganistanen talibanen eskutik.

Azken asteotan musulmanen artean antzeko analisiak idazle gehiagok ere egin dituzte. Islamaren barruan eztabaida sakona behar dutela, alegia.

Arazo asko aurkituko dituzte horretarako. Alde batetik, horrelako eztabaida ez da erosoa ezein komunitaterentzako. Baina bestetik, George Bushek deklaratutako «Terrorearen kontrako Gerra»k gauza zaildu egiten du. Ziauddin Sardarrek idatzi duenez: «Gerra horrek munstroa elikatzen du. Horregatik Irak bihurtu da filosofia neo-kharjitearen lurrik emankorrena».


www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude