Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko irailaren 08an

Julian Peña: "Gaur egungo gazteek ez dute ikasi nahi"

Pilar Iparragirre

2021eko uztailaren 27an

Inprimatu

Egiaz da panorama hain beldurgarria, ala nobela zirraragarriagoa izatearren exageratu egin duzu?

Nire ustez, kontatzen dudana nahiko errealista da. Hor agertzen diren gauza asko gertatzen ari dira orain. Izan ere, gure gizartean gauza asko amaieraraino iritsi dira jada, eta une honetan aldatzear daude. Liburuan agertzen den giroak parodiatik du asko, baina pasadizo asko neroni gertatu zaizkit edo nik ikusiak dira, alegia ez ditudala asmatu. Egia da gaur egun ikasle jendeak ez duela ikasten, eta hori lan-merkatuarekin dago lotua. Gizarte pobre asko daude munduan. Guri egokitu zaigu gizarte aberatsean bizitzea, leku txiki batean, eta zorionezkoak ei gara leku txiki aberats horretan bizitzeagatik. Baina gure gizartean jende asko dago langabezian, edo lan baldintza oso txarrak ditu, eta jende horrek ezin du esan ondo bizi denik, bere bizitza oso gogorra delako. Eta jende asko bizi da egoera horretan. Beraz, nik ez nuke esango mundu zoriontsu batean bizi garenik. Eta bai, ikastetxeetako eta unibertsitateko panorama nahiko beltza da.

Egia da, hortaz, ikasleek ez dutela inongo interesik ikasteko?

Bai. Baina hori beti gertatu da, ez da gaurko gauza bat. Gazte garenean ez dugu lan egin nahi. Gaur egungo gazteek ez dute ikasi nahi, jakin badakitelako ez dela beharrezkoa gero bizitzan arrakasta lortzeko. Haien eredua telebistako saioetan ikusten dena da, bat-bateko arrakasta. Batere kulturarik gabeko jendeak hartzen du parte telebistako lehiaketa horietan, eta gainera kultura izatea ere oztopo da parte hartzeko. Horregatik ez dute ikasi nahi gazteek, konturatzen direlako kultura ez dela beharrezkoa, eta gainera oztopo ere izan daitekeela bizitzan modako gizakia izateko.Eta beren burua bizi diren gizartera egokitzen dute.

Dena den, Apologian agertzen denez, badago ezberdintasunik familia pobreko eta familia aberatseko ikasleen artean...

Hori Markos Zapiainek egin duen hitzaurrean agertzen da, nobelan ez dakit hain garbi adierazten den. Baina bai, egia da heziketa txarra jasotzen duten ikasleek aukera gutxiago izango dutela bizitzan aurrera egiteko, eta gainera askoz ere aukera txikiagoa izango dute bere egoeraren arrazoia ulertzeko; hau da, ahalmen gutxiago izango dute bizitzaren bidegabekeria ulertzeko. Ze, kultura falta jendea menderatzeko bide bat da, eta horregatik uste dut heziketa sistema txarra izatea oso bidegabea dela, ez delako bakarrik kultura problema, bidegabekeria baizik, arazo politikoa.

Horregatik iradokitzen al da nobelan Erromako esklaboen matxinadaren pareko zerbait?

Beno, aldaketa asko sortzen ari dira gure begien aurrean, eta oso azkar, baina joera nagusia garbi dago: handinahiek gero eta botere handiagoa dute, pobreek gero eta gutxiago, eta bien arteko leizea egunero zabalagoa da. Film hori ikusia dugu, eta badakigu nola bukatzen den.

Ikasleek ez al lukete interes gehiago jarriko irakasleek motibatuko balituzkete? Apologiako irakasle gehienek ez dute horrelakorik egiten, beren artean kafe gozoa hartzen eta gero ikasleei aprobatuak oparitzen dabiltza...

Kontua da nobelako protagonista irakasle bat dela eta dena ikusten dugula haren ikuspegitik. Beste irakasleak ez dira asko agertzen. Protagonistak nortasun nahiko ezkorra du, horregatik ez da jendearekin oso ondo moldatzen, baina horrek ez du esan nahi beste irakasleak alferrak direnik. Ze irakasleek, orokorrean, motibazio gutxi dute, baina ez dira alferrak. Egia da nolabait behartzen gaituztela ikasleei gainditua ematera, eta gure lana oso kontrolatua dagoela burokraziaren bidez »beno, benetan ez dago kontrolatua, baina sortu behar izaten dugu burokrazia pilo bat, paper eta txosten piloa, nahiz eta gero paper eta txosten horiek inork ez irakurri». Nolanahi ere, irakasleak nahiko langile serioak dira nire ustez, irakasleen alde nago ni. Izango da alferren bat edo beste, hobeak eta okerragoak, baina, beno, nik ez dut irakasleriari buruzko nobela bat idatzi, heziketa sistema orokorrean hartuta baizik.

Hori al da zuk kritikatu nahi duzuna?

Bai. Liburuan askoz gehiago kritikatzen dira irakasleak ez direnak, irakasleen gainetik daudenak, nik uste. Hau da, hezkuntzako politikariak, heziketa sistema antolatzen dutenak, baina benetan interesatzen zaiena inoiz eskandalurik ez sortzea da. Haiei bai egiten diela liburuak kritika, eta egur gehiago emango nieke ahal banu. Irakasleak, berriz, ni bezalakoak dira, eta oso gremiala naiz ni: irakurtzen dudanean ikastetxeren batean arazorik egon dela, arazoaz ezer jakin gabe ere beti irakasleen alde jartzen naiz.

Ez ote duzu hori esango liburuak izan dezakeen erantzunaren beldur...?

Ez!!

Zer nolako harrera izan du Apologiak?

Nire lankide batzuk liburua irakurtzen hasiak dira, baina oraindik ez didate ezer esan. Badut halako interesa jakiteko beste irakasleetatik zenbat dauden nirekin ados eta zenbat ez. Hau da, nortzuk uste duten esandakoa ondo esan dudala, edo gehiago esan behar nuela, eta nortzuk dioten oso ezkorra naizela eta egoera ez dela horrelakoa.

Eta ikasleek, irakurri al dute?

Momentuz ez. Nire ikasleetako batek erosi zituen nire aurreko bi liburu, eta gustuko izan omen zituen; baina hau ez dakit irakurri duen oraindik.

Zenbat urte dauzkate zure ikasleek?

Urtero aldatzen da egoera, baina printzipioz, hamasei-hamazazpi.

Behartuko al dituzu zure liburua irakurtzera?

Nik ez. Latin metodo bat egina dut eta hura bai inposatzen diedala, klasean erabiltzeko egin nuelako; baina gainerakoan ez ditut behartzen, literaturan beraiek aukeratzen dute irakurri nahi dutena.

Nola osatu zenuen Apologia?

Institutuko giroa agertzen zuen nobela bat egin nahi nuen, pertsonaia eta istorio askorekin. Orduan, atera zitzaizkidan hiru istorio motz, banatuta daudenak baina beraien artean lotura dutenak. Protagonista guztiak oso erreta daude. Lehenengoa, adibidez, automobilgintzaren aurka ari den terrorista bat da »hirugarrenean ere kotxeak apurtzen dituen jendea agertzen da, baina bestelakoa da beraien jarrera, kirola egiteagatik egiten baitute». Bigarren istorioko protagonista, berriz, oso baketsua da, ez du ezer egiten, baina hala ere duen ideologia oso ezkorra eta apurtzailea da, gorroto du sistema, oso txarra dela uste duelako, eta berari gustatuko litzaioke dena bukatzen dela ikustea.

Zure alter egoa al da?

Bai. Beno, terrorista ere nire alter egoa da, zentzu batean, zeren uste dut denok dugula barruan Atila txiki bat, edo anarkista txiki bat. Ez gaude ados egokitu zaigunarekin eta gehiago nahi dugu, nahiz eta beti kontrolatu sentimendu hori, bestela bizitza ezinezko litzakeelako. Eta irakaslea ere nire alter egoa da. Are gehiago, berarentzat sortu nuen giroa niri gertatu zitzaidalako benetan gero: hori idatzi eta denbora batera guztiekin gaizki moldatzen nintzen herri txiki batean lan egitea egokitu zitzaidan-eta.

Beste lanak

Julian Peña Bilbon jaio zen, 1964an, baina donostiartzat du bere burua, bere lanbidea dela-eta beste makina bat lekutan bizi izan den arren. Filologia klasikoa ikasi zuen eta latin irakaslea da. Sokratesen defentsaren itzultzailea eta Relatinator izenburuko latina ikasteko euskarazko metodoaren egilea, orain arte Julen Garikanopeña ezizenaz argitaratu izan ditu bere sortze lanak, Elkar argitaletxearen bidez kaleratu zuen Sosak, Koplak eta Rock and Rolla eta Hiria argitaletxean argia ikusi zuen Zura eta Harrak.

ASTEKARIA

2003. zenbakia

2005eko uztailaren 31

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Uda baten kronika

Mati Iturralde

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

Jenofa Berhokoirigoin

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Ahotsa.info

“Euskal kulturaren mundua erabat isilik gelditu da”

Onintza Enbeita

“Libiako kostazainen eta mafiakoen artean ez dago alde handirik”

Reyes Ilintxeta

Efemeridea: James Cook esploratzaile ingelesa Kanaky uharteetara iritsi zen

ARGIA

Azkenak

2024-09-08 | Basilika

Klub Kutun #06: Ekaitza eta loreak

MULTIMEDIA - Basilika

2024-09-06 | ARGIA

Udaltzain guztiek euskaraz jakitea eskatu du Kontseiluak, EAEko Auzitegi Nagusiaren sententziari erantzunez

2021ean EAEko udaltzain laguntzaileentzako lan-poltsa bateratua osatu zuten. EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du orduan ezarritako hizkuntza eskakizuna, B2 maila, alegia. Hizkuntza eskakizuna “neurrigabea” dela argudiatu du. Kontseiluak adierazi du EAEko udaltzain... [+]

2024-09-06 | ARGIA

Nafarroako IX. Azoka Ekologikoa egingo da Noainen irailaren 13tik 15era

Hitzordua Noaingo Zentzumenen Parkean izango da. Herritarrak eta ekoizleak elikagai ekologikoen inguruan biltzeko Nafarroako topagune handiena da azoka. Bederatzigarren edizioa da aurtengoa eta laugarren urtez jarraian Noaingo Zentzumenen Parkean egingo da.

2024-09-06 | ARGIA

84 urteko gizon bat atxilotu du Ertzaintzak Gasteizen, bere emaztea hiltzen saiatzeagatik

76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.

2024-09-06 | Jenofa Berhokoirigoin

ANALISIA

Eta azkenean, eskuin muturra atera da indarturik...

2024-09-06 | Euskalerria irratia

PiztuPower Nafarroako afrikar jatorriko emakume gazteak aktibismoan trebatzeko proiektua

Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.

2024-09-06 | Euskal Irratiak

4.300 ikasleren heina gaindituko du Seaskak ikasturte honetan

2024-09-06 | Iñigo Satrustegi

3/4 ez ulertzea

2024-09-06 | Xabier Letona Biteri

Partaideek balorazio ona egin dute Osakidetzako mahaiaren lehen bilkuraz

Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.

2024-09-06 | dantzan.eus

Irailaren 8an dantzan: Otsagabian, Eltziegon eta non gehiago?

Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.

2024-09-06 | Ahotsa.info

Jose Mari Esparza, herrigintzari eskainitako bizi oso bat

Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.

2024-09-05 | Urko Apaolaza Avila

Joana Jutsikoa, sorginkeriagatik erre zuten lehenengoa?

Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi... [+]

2024-09-05 | ARGIA

Macronek Michel Barnier kontserbadorea izendatu du lehen ministro

Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.

2024-09-05 | Estitxu Eizagirre

Trekutz eguna egingo dute irailaren 7an Antzuolan

Meaka-Irimo herri plataformak antolatu du egun hau, Capital Energy multinazionalaren Trekutz proiektuaren aurka mobilizatzeko. Ekitaldiaren ondoren toka txapelketa, herri bazkaria, bertso saioa eta erromeria gozatuko dute Irimo eta Trekutzera igotzen direnek.

2024-09-05 | ARGIA

Igandeko errausketaren aurkako giza katean Donostiako Udalaren hondakinen kudeaketa salatuko dute

Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.

Eguneraketa berriak daude