Artista gazteen oztopoz betetako karre
1999tik 2003ra, urtero 240 lagunek amaitu zituzten, batez beste, Arte Eder ikasketak Euskal Herriko Unibertsitatean. Asko, gutxi? Ez dakigu, baina edozelan, gizarteak behar duena baino askoz gehiago dira -"beharraz" hitz egitea zilegi bada, arteaz ari garela-. Alegia, merkatua ez da hain zabala. "Dena dela -Ismael Manterola Arte Ederretako irakasleak dioenez-, fakultatetik irteten diren guztiek ez dute artetik bizitzeko helburua. Nik esango nuke hamarretik batek baino ez duela asmo hori. Eta hala ere gehiegi dira".
Ez genuke aditzera eman gura Arte Ederrak ikastea langabetua izateko oposaketak egitearen parekoa denik, ezta gutxiago ere. Arte Eder lizentziatuek aterabide asko daukate lan merkatuan. Arazoak, normalean, artelanak egin eta horiek saltzeaz bizi nahi dutenek izaten dituzte. Eroslerik ezean nekez sal daiteke ezer eta erosle gutxi dago. Bildumagile gutxi, beste era batez esateko.
Gehienetan, arte galeriek egiten dute bildumagilearen eta artistaren arteko zubi lana. Labur esanda, galeriek erakusten dute artisten lana, eta baita bildumagileei saldu ere, komisio baten truk. Baina artista gazteentzat ez da batere erraza galerietan sartzea. Ignacio Mugica galeria jabe bilbotarrak aitortu digunez, "guk ere geure gastuak ditugu, eta estu eta larri gabiltza. Artista gazteak ezezagunak izaten dira, eta haien lanak, merkeak. Beraz, ez dute atarramendu gehiegirik ematen".
Badira artista gazteekin soilik lan egiten duten galeriak -bakan batzuk baino ez-, eta guztiz aurkakoa egiten dutenak ere bai; baina oro har, galeria gehienak artista ospetsuak eta gazteak uztartzen saiatzen dira. Hala dio Mugicak behinik behin: "Oreka bilatzen dugu irabazi batzuk ziurtatuko dizkigutenen eta ezezagunagoen artean". Horrek, alabaina, arazoa dakar berez: galeria bakoitzak ezin dio artista gazte gehiegiri leku egin. "Zortziren bat erakusketa egiten ditugu urtero, eta hiru, gutxienez, artista ezagunenak izan behar dira, bestela galeria itxi beharko nuke. Horrek ez du gazteentzako tarte gehiegirik uzten", kontatu digu Mugicak.
Beste batzuetan, artistek eurek sortzen dute erakustaretoa. Abisal gunea da horren eredurik ezagunena beharbada. Orain zortzi urte-edo sortu zuten Bilbon, artista gazteen lanei aterabidea emateko. Bertan dabilen Ismael Iglesiasek dio galerietako ateak, oro har, itxita daudela gazteentzat eta, gainera, horietan dabiltzanei ere ez zaiela behar bezala ordaintzen. "Saltzen ez bada, ez dugu sosik ikusten. Nork ordaindu behar digu egindako lana?".
Dena dela, diru laguntzak aterki xumea baino ez dira; ez dute zaparrada geldiarazten. Itxaso Díaz artista bizkaitarrak dioskunez, "EAEn beste lekuetan baino errazagoa da beka eta abarrei esker aurrera egitea, Jaurlaritzak eta aldundiek askotxo ematen dutelako. Baina azken batean, lanik saltzen ez baduzu nekez aterako duzu bizimodua". Díazek berak beka bi eskuratu ditu, 2001ean eta 2003an, baina horrek ez dio arte hutsetik lan egitea ahalbidetu. Oro har, bekek artelanen gastuei -"eta ez denei", azpimarratu du Díazek- aurre egiteko balio dute, ez bizitzeko; hori norberaren kontua da. Horregatik artista gazte gehienek beste lanbide bat edukitzen dute, maite dutenaz gain. Artista izatea, zaila ez ezik, garestia ere bada eta.
Itxaso Díaz artistaren aburuz, "edonor ausartzen da arteaz bere iritzia ematen, ulertu ala ez ulertu. Nik karrera oso bat ikasi behar izan dut arteaz zer edo zer ulertu ahal izateko! Eta azkenean, klasikoa ez dena, herriak aise ulertzeko modukoa ez dena, gaitzetsi egiten da". Díazen berbetan, gaur egungo artean askoz garrantzi handiagoa daukate kontzeptuek eta ideiek objektuek baino: "Niri, behinik behin, hala irakatsi zidaten bost urtez; baina gero errealitatearekin topo egiten da". Artista gaztea, ikasketak burututakoan, konturatu egiten da beraren lanak ez direla erraz saltzekoak. Ez eta erakustekoak ere. Denok irudika dezakegu koadro bat edo eskultura bat galeria batean, baina ikus-entzunezko lan bat edo instalazio bat? "Bildumagileek ez dute halakorik erosten", kexu da Díaz.
Ondorioz, galeriek ere ez dituzte tankera horretakoak erakusten. "Bideoa, eta artearen beste adierazpen berri batzuk modan daude", iritzi dio Ignacio Mugica galeria jabeak, "baina ez dute sarbide erraza hau bezalako lekuetan. Galeriak, oro har, besteen atzetik joan ohi gara, museoek eta bildumagileek hasitako bidetik. Apurka-apurka, adierazpide berriak galerietan sartuz doaz, baina zaila da urratsa egitea, oraindik ere ez dugulako irizpide argirik horrelako arte-lanez. Oro har, ez dugu urratsik ematen seguru egon ezean".
2021ean EAEko udaltzain laguntzaileentzako lan-poltsa bateratua osatu zuten. EAEko Auzitegi Nagusiak atzera bota du orduan ezarritako hizkuntza eskakizuna, B2 maila, alegia. Hizkuntza eskakizuna “neurrigabea” dela argudiatu du. Kontseiluak adierazi du EAEko udaltzain... [+]
Hitzordua Noaingo Zentzumenen Parkean izango da. Herritarrak eta ekoizleak elikagai ekologikoen inguruan biltzeko Nafarroako topagune handiena da azoka. Bederatzigarren edizioa da aurtengoa eta laugarren urtez jarraian Noaingo Zentzumenen Parkean egingo da.
76 urteko emazteak zauri larriak ditu. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak adierazi duenez, ostiral goizaldean egin dio eraso eta Ertzaintzak senarra atxilotu du emaztea hiltzen saiatzeagatik.
Munduko Medikuak PiztuPower proiektu "eraldatzailea" abiarazi du, Nafarroako emakume afro-ondorengo gazteei laguntzeko eta aktibismoan trebatzeko etengabeko formakuntzaren bitartez.
Imanol Pradales lehendakariak eta Alberto Martínez sailburuak gidatuta ostegun honetan bildu zen Bilbon osasun publikoari buruzko mahaia. Bertan izan ziren, halaber, osasunaren sektoreko eta euskal gizarteko eragile ugari.
Ausartuko gara esaten Otsagabiko (Nafarroa) eta Eltziegoko (Araba) dantzak direla irailak 8 bueltako dantzarik ezagunenak. Ibilbide eta historia luzea dute eta azken hamarkadetan Euskal Herriko dantza talde askoren errepertorioetan jasoak izan dira.
Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.
Sorgin ehizari buruzko historia ezagunenak XVI. eta XVII. mendekoak dira Euskal Herrian: Erronkarin, Zugarramurdin eta Lapurdin, inkisidore eta torturatzaileen amorrua jasan zuten herritar ugarik. Hain justu 1525ean, duela ia 500 urte Pirinioetan lehen prozesu orokorra hasi... [+]
Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.
Meaka-Irimo herri plataformak antolatu du egun hau, Capital Energy multinazionalaren Trekutz proiektuaren aurka mobilizatzeko. Ekitaldiaren ondoren toka txapelketa, herri bazkaria, bertso saioa eta erromeria gozatuko dute Irimo eta Trekutzera igotzen direnek.
Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.