Makina bat kontu


Berotegi efektuaren eragina

G8koek berotegi-efektua sortzen duten gasen isurketari buruzko gutxieneko adostasunera ailegatzearekin batera, Europako zortzi estatuko zientzialari-talde batek tenperaturaren igoerak izan dezakeen eragin ekonomikoaren inguruko ondorioak argitara eman berri ditu.

MICE deituriko txostena hil honetan argitaratu du Erresuma Batuko Norwich unibertsitateko Klima Ikerketarako sailak eta bertan azken hiru urteotan bildutako hainbat daturen eta sortutako eredu informatikoen berri eman dute.

MICEren arabera Europak gero eta bero-bolada luzeagoak eta iraunkorragoak jasango ditu eta sasoi hotzak gero eta gutxiago iraungo du. Mediterraneoko lurraldeek eta Europako iparraldeak lehorte handiak izango dituzte. Neguak gero eta hezeagoak izango dira kontinente osoan eta uholde-arriskua areagotu egingo da.

Aipatu ditugun hipotesi hauek dauden ezkorrenak dira eta datozen laurogei urtetara begira egindakoak. Aldaketa hauek gertatuz gero, giza jardueran eragin handiak nabarituko lirateke.

Nekazariek nabarmen jasango lituzkete arestian aipatutako eraginak, uholdeak, lehorteak eta poluzioak zuzenean eragingo luketelako uztetan. Turismoan ere eragin handia izatea espero da zeren eta Europako Hegoan kanikulak gero eta normalagoak izango dira. Horrela, "Eguzkiaren itsasaldetik" turista askok ihes egitea espero da eta Ingalaterrako itsasertza turismo leku berri eta masibo bilaka daiteke. Eski-estazio asko desagertuko da eta jada aurreikusten da Alpeetan datozen 15 urtetan elurraren sakonera %20-%30 jaitsiko dela.

Sistema energetikoak ere jasan dezake eraginik, zeren eta udan zentral nuklearrek ibaietatik ura hartzen dute, erreaktoreak hozteko. Baina ibaien tenperatura ere igotzea espero da, eta ez du balioko erreaktoreak hozteko. Kontsumitzaileek ere erosketa batzuen ohiturak aldatuko dituzte: berogailu gutxiago beharko dituzte eta udan aire girotuko makinen salmenta asko haztea espero da.


Itsas azpiko sumendi berria

Hawaiitik 3.800 kilometro hego-ekialdera, Samoatik hurbil alegia, ikerlari-talde batek itsaspeko sumendi baten kraterrean hazten ari den sumendia topatu du. Sumendi berriari Nafauna deritzo eta egunero batez beste 20 zentimetro zabaltzen da kraterra. Orain lau urte ez zen existitzen eta une honetan 300 metro altu da. Hain denbora gutxian osatzen ari den sumendia erabat anormala da eta hortik dator ikerlarien interesa. Gainera Nafaunaren inguruan oso ekosistema berezia antolatzen ari da, arrainekin batera hainbat mikrobio bizi dira eta dagoen oreka ekologikoa eta espezieen artekoa berria da ikerlarientzat. Beraz, datozen hilabeteetan sumendien inguruko datu gehiago izango ditugu eta horiek Lurrean gertatutakoa hobeto ulertzen lagundu dezakete.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude