Foronda Europako gailurrean

  • Miarritzekoak izan ezik, zein apaldu egin baitzen zertxobait, Euskal Herriko gainerako aireportuek (Foronda, Hondarribia, Loiu eta Noain) beren errekorra hautsi zuten merkantzietan eta bidaiarietan, 2004. urtean. Goratze hori gure ekonomiaren iazko hazkundearen beste adierazgarri bat da: Hegoaldean, esate baterako, %3tik gora hazi zen. Bost aireportuak kontuan hartuta, 48.500 tonatik gorako karga-bolumena erregistratu zen, eta Forondako aireportuak hartu zuen gaina merkantzien trafikoan: 43.000 tonatik gora ibili zen. Bidaiarien joan-etorriari dagokionez, ia bost milioi pertsona kontatu ziren. Horretan Loiu da nagusi: ia hiru milioi eta erdi pertsona erregistratu zituen.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Horrelaxe da, bai. Euskal aireportuetan barrenako merkantzia-trafikoaren errekorrak Foronda du habe. Euskal Herrian, merkantzien aireportu bilakatu da; Europan, garrantzitsuenetako bat da merkantzia hilkorren eta animalien trafikoan. Ez da harritzekoa Espainiako estatuko portu garrantzitsuenetakoa kontsideratua izatea (are Europakoa), zeren aireportu horren terminalak mundu osoko milaka eta milaka arrain tona hartzen ditu. Forondako biltegietatik Euskal Herriko edo Espainiako beste zeinahi portutik baino arrain tona gehiago pasatzen dira.

Aurreko urteetako datuak ikusita, errekorra ispilatzen du euskal aireportuetan 2004an izan zen merkantzia-trafikoak. Forondako, Hondarribiko, Loiuko eta Noaingo aireportuek 48.071 tona gestionatu zituzten guztira; hau da, aurreko ekitaldian baino %8,6 gehiago. Aipatutako tona horiei gehitu beharrekoak dira Lapurdiko Miarritzeko aireportuari dagozkionak: azken datu ofizialak 2003ko ekitaldikoak dira, eta 301 tona daude kontatuak.

Arabako Forondako aireportuak bultzatu du gure aireportuetan merkantzia-trafikoaren hazkundea. Foronda, izan ere, igarobideko merkantziak alde batera utzita, errekor propioa haustera heldu da: 43.683 tona hartu zituen guztira. Zenbateko hori %8,8 igo da 2003ko ekitaldian, zeinetan 40.155 tona erregistratu baitzituen. Eta, egia esan, 2002ko errekorra ere gaindituta utzi zuen: urte horretan, 42.482 tona erregistratu zituen. Bolumen totalaren ia %60 paketeria edo «courier»-a izan zen, eta %30 eta %35 bitartekoa produktu hilkorren mugimendua. Gainerakoa orotariko karga izan zen. AENAren datuen arabera, 35.376 tonako bolumena, trafiko osoaren %80,98, Espainiako estatuz kanpoko operazioei dagokie. Datu bakarra Forondako merkantzia-trafikoaren hazkundea abalatzeko: 1993an, 427 tona bakarrik mugitu zituen; 1995ean, 13.783 tonara iritsi zen, eta, hortik aurrera, gora egin izan du.

Euskal aireportu horren merkantzia-trafikoaren hazkundeak Forondan operatzen duten konpainien (DHL, TNT, Decoexsa, British Airwaiys...) errendimendu onarekin du zerikusia, eta orobat Federal Express eta Air Canada enpresa berriak tartean sartu izanarekin. Azkeneko horrek Mediterraneotik berdurak eta begetalak kargatu nahi ditu Forondan, Ipar Amerikara esportatzeko. DHL, berriz, Forondako bere instalazioak handitzeko asmoan da: beste nabe bat eraikiko du 12.000 metro koadroko gainaldean, bulegoak eta lurreko kargarako 12 kai hartzeko. DHL enpresarentzat, Foronda zubi natural bilakatu da, hazten ari diren Afrikako eta Hego Amerikako merkatuentzat.

Decoexsaren instalazioak, Europako bigarren terminala dira produktu hilkorren kargaren rankinean. Enpresa horrek 9.500 metro koadroko eremua dauka soil-soilik produktu hilkorretara bideratua, eta eguneko 24 orduetan operatzen du urte osoan. Produktu hilkorretan -arraina eta mariskoa bereziki- eta animalia bizietan, milaka tona pasatzen dira terminal horretatik, jatorriz, besteak beste, Hego Afrikatik, Estatu Batuetatik, Kanadatik, Txiletik, Brasildik, Argentinatik eta Mexikotik datozenak.

Besteek karga gutxi mugitu zuten

Gainerako euskal aireportuek merkantzia gutxi mugitu zuten 2004an. Loiuk, hala ere, %8,9ko igoera izan zuen -4.000 tona baino zerbait gehiago, guztira-. Hondarribikoak 115 tonako trafikoa izan zuen eta Noaingoak 119koa. Miarritzeko aireportuak 176 tona mugitu zituen; hau da, 2003an baino %41,45 gutxiago -301 tonako bolumena guztira-. Aipatu ditugun merkantziako zenbateko horiei guztiei gaineratu beharrekoak dira korreo postari dagozkionak. Forondakoan, 1.260 tona egin zituen korreoak; Hondarribikoan, tona bat bakarrik, eta zertxobait gutxiago Loiukoan.
Aurtengo apirilean dotazio berriak iragarri dira Noaingo aireporturako. AENAk 57 milioi euro inbertituko ditu Nafarroako aireportu horretan, hurrengo bost urteetan. Azpiegiturak hobetzeko asmoa dute, eta oraingoak handitzekoa eta hobetzekoa. Inbertsio hori tarteko, posible izango da urteko bi milioi bidaiari baino gehiago hartzea, kapazitate handiagoko aireontzien bidez.

Bost milioi bidaiari, Loiu buru dela
Ia bost milioi pertsona igaro ziren 2004. urtean gure bost aireportuetan. Arabako eta Lapurdiko aireportuetan ez beste guztietan egin zuen gora trafikoak. Nolanahi ere, Bizkaiko aireportuak izan zuen goratze handiena: 3.395.773 bidaiari hartu zituen guztira (ikusi grafikoa).
Etorkizunari begira, Espainiako aireportuak kontrolatzen dituen AENA erakundearen 2010era begirako prospekzioko estudioek diote Hegoaldeko lau aireportuek 1.500.000 pertsona inguruko hazkundea izango dutela. Datu horri 2010erako Miarritzeko aireportuan gerta daitekeen igoera gehitzen badiogu, bi milioi ingurukoa izan daiteke bidaiarien igoera Euskal Herriko bost aireportuetan. Loiuko aireportuan jazoko da igoera handiena: orain baino 1.274.000 lagun gehiago hartuko ditu, eta 4.670.000eko zenbatekora helduko da. Loiuren ondotik, Noain ageri da: 70.500 bidaiariko igoera aurreikusi diote, eta 390.000 lagunera helduko litzateke. Hondarribikoan, 64.460koa izango litzateke igoera, eta 360.000 bidaiariko kopuruan geratuko litzateke. Forondakoak 35.000 bidaiari gehiago hartuko lituzke, eta 130.000ko kopuruan ibiliko litzateke 2010ean. Ez dago Lapurdiko Miarritzeko aireportuari buruzko daturik 2010. urteari begira, baina aurreikus daiteke milioi bat bidaiaritik dezentez gorago ibiliko dela garai horretan.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude