Foronda Europako gailurrean

  • Miarritzekoak izan ezik, zein apaldu egin baitzen zertxobait, Euskal Herriko gainerako aireportuek (Foronda, Hondarribia, Loiu eta Noain) beren errekorra hautsi zuten merkantzietan eta bidaiarietan, 2004. urtean. Goratze hori gure ekonomiaren iazko hazkundearen beste adierazgarri bat da: Hegoaldean, esate baterako, %3tik gora hazi zen. Bost aireportuak kontuan hartuta, 48.500 tonatik gorako karga-bolumena erregistratu zen, eta Forondako aireportuak hartu zuen gaina merkantzien trafikoan: 43.000 tonatik gora ibili zen. Bidaiarien joan-etorriari dagokionez, ia bost milioi pertsona kontatu ziren. Horretan Loiu da nagusi: ia hiru milioi eta erdi pertsona erregistratu zituen.

2021eko uztailaren 19an

Horrelaxe da, bai. Euskal aireportuetan barrenako merkantzia-trafikoaren errekorrak Foronda du habe. Euskal Herrian, merkantzien aireportu bilakatu da; Europan, garrantzitsuenetako bat da merkantzia hilkorren eta animalien trafikoan. Ez da harritzekoa Espainiako estatuko portu garrantzitsuenetakoa kontsideratua izatea (are Europakoa), zeren aireportu horren terminalak mundu osoko milaka eta milaka arrain tona hartzen ditu. Forondako biltegietatik Euskal Herriko edo Espainiako beste zeinahi portutik baino arrain tona gehiago pasatzen dira.

Aurreko urteetako datuak ikusita, errekorra ispilatzen du euskal aireportuetan 2004an izan zen merkantzia-trafikoak. Forondako, Hondarribiko, Loiuko eta Noaingo aireportuek 48.071 tona gestionatu zituzten guztira; hau da, aurreko ekitaldian baino %8,6 gehiago. Aipatutako tona horiei gehitu beharrekoak dira Lapurdiko Miarritzeko aireportuari dagozkionak: azken datu ofizialak 2003ko ekitaldikoak dira, eta 301 tona daude kontatuak.

Arabako Forondako aireportuak bultzatu du gure aireportuetan merkantzia-trafikoaren hazkundea. Foronda, izan ere, igarobideko merkantziak alde batera utzita, errekor propioa haustera heldu da: 43.683 tona hartu zituen guztira. Zenbateko hori %8,8 igo da 2003ko ekitaldian, zeinetan 40.155 tona erregistratu baitzituen. Eta, egia esan, 2002ko errekorra ere gaindituta utzi zuen: urte horretan, 42.482 tona erregistratu zituen. Bolumen totalaren ia %60 paketeria edo «courier»-a izan zen, eta %30 eta %35 bitartekoa produktu hilkorren mugimendua. Gainerakoa orotariko karga izan zen. AENAren datuen arabera, 35.376 tonako bolumena, trafiko osoaren %80,98, Espainiako estatuz kanpoko operazioei dagokie. Datu bakarra Forondako merkantzia-trafikoaren hazkundea abalatzeko: 1993an, 427 tona bakarrik mugitu zituen; 1995ean, 13.783 tonara iritsi zen, eta, hortik aurrera, gora egin izan du.

Euskal aireportu horren merkantzia-trafikoaren hazkundeak Forondan operatzen duten konpainien (DHL, TNT, Decoexsa, British Airwaiys...) errendimendu onarekin du zerikusia, eta orobat Federal Express eta Air Canada enpresa berriak tartean sartu izanarekin. Azkeneko horrek Mediterraneotik berdurak eta begetalak kargatu nahi ditu Forondan, Ipar Amerikara esportatzeko. DHL, berriz, Forondako bere instalazioak handitzeko asmoan da: beste nabe bat eraikiko du 12.000 metro koadroko gainaldean, bulegoak eta lurreko kargarako 12 kai hartzeko. DHL enpresarentzat, Foronda zubi natural bilakatu da, hazten ari diren Afrikako eta Hego Amerikako merkatuentzat.

Decoexsaren instalazioak, Europako bigarren terminala dira produktu hilkorren kargaren rankinean. Enpresa horrek 9.500 metro koadroko eremua dauka soil-soilik produktu hilkorretara bideratua, eta eguneko 24 orduetan operatzen du urte osoan. Produktu hilkorretan -arraina eta mariskoa bereziki- eta animalia bizietan, milaka tona pasatzen dira terminal horretatik, jatorriz, besteak beste, Hego Afrikatik, Estatu Batuetatik, Kanadatik, Txiletik, Brasildik, Argentinatik eta Mexikotik datozenak.

Besteek karga gutxi mugitu zuten

Gainerako euskal aireportuek merkantzia gutxi mugitu zuten 2004an. Loiuk, hala ere, %8,9ko igoera izan zuen -4.000 tona baino zerbait gehiago, guztira-. Hondarribikoak 115 tonako trafikoa izan zuen eta Noaingoak 119koa. Miarritzeko aireportuak 176 tona mugitu zituen; hau da, 2003an baino %41,45 gutxiago -301 tonako bolumena guztira-. Aipatu ditugun merkantziako zenbateko horiei guztiei gaineratu beharrekoak dira korreo postari dagozkionak. Forondakoan, 1.260 tona egin zituen korreoak; Hondarribikoan, tona bat bakarrik, eta zertxobait gutxiago Loiukoan.
Aurtengo apirilean dotazio berriak iragarri dira Noaingo aireporturako. AENAk 57 milioi euro inbertituko ditu Nafarroako aireportu horretan, hurrengo bost urteetan. Azpiegiturak hobetzeko asmoa dute, eta oraingoak handitzekoa eta hobetzekoa. Inbertsio hori tarteko, posible izango da urteko bi milioi bidaiari baino gehiago hartzea, kapazitate handiagoko aireontzien bidez.

Bost milioi bidaiari, Loiu buru dela
Ia bost milioi pertsona igaro ziren 2004. urtean gure bost aireportuetan. Arabako eta Lapurdiko aireportuetan ez beste guztietan egin zuen gora trafikoak. Nolanahi ere, Bizkaiko aireportuak izan zuen goratze handiena: 3.395.773 bidaiari hartu zituen guztira (ikusi grafikoa).
Etorkizunari begira, Espainiako aireportuak kontrolatzen dituen AENA erakundearen 2010era begirako prospekzioko estudioek diote Hegoaldeko lau aireportuek 1.500.000 pertsona inguruko hazkundea izango dutela. Datu horri 2010erako Miarritzeko aireportuan gerta daitekeen igoera gehitzen badiogu, bi milioi ingurukoa izan daiteke bidaiarien igoera Euskal Herriko bost aireportuetan. Loiuko aireportuan jazoko da igoera handiena: orain baino 1.274.000 lagun gehiago hartuko ditu, eta 4.670.000eko zenbatekora helduko da. Loiuren ondotik, Noain ageri da: 70.500 bidaiariko igoera aurreikusi diote, eta 390.000 lagunera helduko litzateke. Hondarribikoan, 64.460koa izango litzateke igoera, eta 360.000 bidaiariko kopuruan geratuko litzateke. Forondakoak 35.000 bidaiari gehiago hartuko lituzke, eta 130.000ko kopuruan ibiliko litzateke 2010ean. Ez dago Lapurdiko Miarritzeko aireportuari buruzko daturik 2010. urteari begira, baina aurreikus daiteke milioi bat bidaiaritik dezentez gorago ibiliko dela garai horretan.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude