Euskararen inguruko albiste laburrak


2021eko uztailaren 19an

Euskararen Erakunde Publikoa hasi da irakaskuntzaren diagnosia egiten

Ipar Euskal Herriko irakaskuntzan euskararen egoera aztertu nahi du Euskararen Erakunde Publikoak eta diagnosiaren zati bat aurkeztu berri du. Euskaraz aritzeko gero eta irakasle gehiago eta gero eta ikasle gehiago ari dira euskaraz edo euskara ikasten. Dena dela, datuak xehetzen hasiz gero badira ahulgune handiak. Esate baterako, Lapurdiko kostaldean euskarazko irakaskuntza pattal dabil. Ipar Euskal Herrian D ereduan ikasleen %4,3k ikasten du; Angelun %1,1ak eta Baionan %2,5ak. Bigarren ahulgunea kolegio eta lizeoetan dagoela dio diagnosiak. Ama eskolako ikasle kopuruekin alderatuz, kolegio eta lizeoko kopuruak oso murritzak dira. Diagnosia bukatu eta abiapuntu hartuta, 2006ko ikasturterako neurriak jarri nahi dituzte abian. Lehentasuna kolegio eta lizeoetan eta kostaldean euskarazko irakaskuntza bultzatzea izango dira.


Bertendonako itxialdia bertan behera

Otsailaren 22an hasi zuten itxialdia Bilboko Bertendona ikastetxean euskara eskakizuna ez lortzeagatik egonkortasuna galdu zuten 157 irakaslek. Lehengo Hezkuntza sailburuarekin, Anjeles Iztuetarekin, ez zuten inolako akordiorik lortu eta orain, legegintzaldi berriko Hezkuntza sailburu berriarekin, Tontxu Camposekin, hitz egin dute. Sailburuari elkarrizketarako jarrera ona nabari diote itxialdiko irakasleek eta beraz, gaiari buruzko hausnarketa lasai egin dezan itxialdia bertan behera utzi dute. Tontxu Campos uztailaren amaierarako arazoaren inguruko erantzuna ematekoa da.


Bost euskaltzale atxilotze agindupean

Gernikako epaitegiko epaileak uztailaren 12ko data duen jakinarazpena bidali die bost euskaltzaleei. Bost lagun hauek eta beste hamar euskaltzalek otsailaren 2an, Gernikako epaitegian, epaiketa batean Euskal Herrian Euskaraz kantua abestu zuten hizkuntz eskubideak ez zirela errespetatu aldarrikatzeko. Ekintza horregatik hamabost lagun zigortu zituzten eta orain horietako bosti atxilotze agindua iritsi zaie.


Plataforma per la llengua-k Estatutu berrirako proiektua kritikatu du

Kataluniako Parlamentuan Estatutu berrirako proiektua eztabaidatzen ari dira eta katalanaren alorreko hainbat zehaztapen egin dituztenean, Plataforma per la llenguak, Kataluniako hizkuntz eskubideen aldeko elkarte garrantzitsuak, kritikatu egin du. Estatutu berrian katalanen hizkuntz eskubideak bermatzeko beharrezkoak diren alor klabeetan aurrera baino atzera egingo dela adierazi du Plataformak. Adibide moduan, merkatuan aurki daitezkeen produktuen etiketetan agertu beharreko hizkuntzena hartu dute. Orain arteko legeen arabera, Kataluniako bertako enpresak zein kanpokoak Katalunian saltzeko katalanez etiketatzera derrigortuta zeuden. Oraingo proposamenaren arabera, Katalunian fabrikatzen dutenak baino ez dira aipatzen. Gainera, botere publikoek etiketa katalanez jartzea «sustatu» behar dutela dio proposamenak, eta ez derrigortu.


Nahasi datoz normalizazioaren urak

Kontraesanez josita datoz normalizazio politikoaren urak eta ez da erraz antzematen labirintoan aurrera egiten denik. EHAKren aurkako ekinbide judizialak datoz alderdi honek Euskal Legebiltzarrerako hauteskundeetan erakutsi zuen arrakasta eta hiru hilabete geroago. ETAk Boroan jarri ditu lehergailuak, bere azken jardun lerroari jarraiki. Batasunak Elkarriren ekimenetan ez duela parte hartuko iragarri du, erakunde honi danbateko publikoa emanez, eta Jose Luis Rodriguez Zapatero gobernuburuak bere garaian erakutsitako ekimena gero eta inguratuago dute PPk eta PSOEko zenbait sektorek. Edo hala dirudi behintzat. Poztekoa Javier Balza Herrizaingo sailburuarena izan da, harritzekoa ez bada izan ere, adierazgarria bai. El Correo-ri eskainitako elkarrizketan gatazka bortitza elkarrizketa prozesu batez amaitu behar dela onartzen du orain bi urte ETArekin ez zegoela ezer hitz egiterik tinko agertzen zuenean. Bake prozesua ETAren su-etenik gabe hasiko dela iritzi dio Balzak eta su-etena prozesuaren ondorio izango dela azpimarratu du.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude