Ermuko erdal giroan euskarazko bi hedabide


2021eko uztailaren 19an

Arreta Irratiak urtebete egin du aurten, maiatzaren 29an. 107.4 frekuentzian entzun daitezke irratiak prestatutako saioak. Irratiko arduradunak, Jabi Vidalek, esan digunez, «denetarik egiten dugu, magazinak, elkarrizketak, egunkarien albisteen inguruko debateak eta abar. Musikari buruzko programa bat ere badugu eta Fisikako bi ikaslek egindako fisikari buruzkoa ere bai». Bertsolaritza, hip-hop, jazz, ska, rock edo flamenkoa entzun daitezke irratian eta baita bidaiei buruzko emisioak ere. Egunean zuzeneko bi ordu egiten dituzte eta gainerakoa musika eta errepikapenekin betetzen dute.

10 dira sortzen dituzten saioak eta denak euskaraz. Vidalek adierazi digunez, «irratia euskaraz eginda entzule kopurua asko murriztuko zela bagenekien, baina hasieratik argi izan dugun ideia da. Hala ere, euskara erabiltzen ez duen jende gazte askok entzuten du irratia, beraz, hori ere ona dela uste dugu». Bere ustez, «erantzun ona jaso dugu, irratia herrian barneratu egin da».

Irrati lokal asko bezala, Arreta Irratia ere gutxiren artean sortu zuten: Asier Unanuek, Haritz Cordobak, Iñaki Ziarsolok eta Jabier Vidalek. Poliki-poliki lagun gehiago gehitu dira eta gaur egun 15 bat dira proiektua bultzatzen dutenak eta bertan lanean dabiltzanak, denak ermuarrak. Denek egiten dute lan musu-truk.

Herriko Arreta Irratiak lehen urratsak 2001eko uztailean eman zituen, nahiz eta oraindik egoitzarik, dirurik eta izenik ere ez izan. Kontzertu eta bestelako ekitaldiei esker egoitza alokatzeko eta materialak erosteko dirua lortu zuten. 2003ko San Martin azokan Arreta Irratia aurkeztu zuten herriko plazan programa eginez. Irratia handik bost hilabetera jaio zen, maiatzaren 29an, Kaleko Berbak programarekin.

Irratiaren helburua irrati libreen kudeaketarako sortutako Arrosa proiektuan parte hartzea da. Horretarako Interneterako sarbidea lortu behar dute eta horretan dabiltza gaur egun buru-belarri.

1.650 Drogetenitturri hilero

Euskaraz aritzen den herriko beste komunikabidea Drogetenitturri hilabetekaria da. 1.650 ale banatzen ditu Ermuan eta Mallabian hilero eta bietako informazioa biltzen du.

Aldizkariak soldatapeko langile bat du gaur egun eta maketaz arduratzen den beste bat. Kolaboratzaileak ere baditu eta bertako koordinatzaile Alazne Aiestaranek dioen bezala, «oso garrantzitsuak dira, haiek gabe aldizkaria ezin izango litzateke egin». Kolaboratzaileek ez dute ezer kobratzen eta herriko jendeak osatzen du talde hau. Aldizkaria Euskal Birusa elkarteak dituen bazkideei banatzen zaie -215 bazkide gutxi gorabehera-. Bestalde, Ermuko eta Mallabiko denda, taberna eta leku publiko gehienetan ere zabaltzen da. Halaber, etxean Drogetenitturri jaso nahi dutenek ere eskura dezakete. Doan banatzen da eta 650 etxetara heltzen da, bazkideak barne.

Herrian duen harrerarekin kontentu daude langileak. Aiestaranen ustez, «lortu dugu euskal hiztuna ez den jendea ere erakartzea. Askotan aldizkari elebiduna egin beharko genukeela esaten digute. Gutxi dira herrian aldizkaria ezagutzen ez dutenak». Izan ere, Udalak kaleratzen duen bihilabetekariaz gain, ez dago beste herri komunikabiderik Ermuan. Hala ere, Aiestaranek adierazi duen bezala, «gure helburua ez da konpetentzia egitea, ezingo genuke nahita ere. Beraz, herrian berezia iruditzen zaiguna egiten saiatzen gara eta horrela jendea erakartzen».

Mallabiko eta Ermuko Udalek diruz laguntzen dute aldizkaria eta Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzak ere jasotzen ditu. Laguntza gehiago, kolaboratzaile gehiago, eta ahal izanez gero tirada igotzeko diru gehiago nahiko lukete aldizkariko arduradunek. Irailean azterketa bat egingo dute zenbateko tiradara hel daitezkeen jakiteko. Aiestaranek berak dioen moduan, «herrian denek euskaraz ez baitakite eta ez litzateke logikoa izango tirada irakurleak baino gehiagokoa izatea. Gainera, gure soldatak igotzeko ere diru gehiago nahiko genuke, ez baikara iristen lanbide arteko gutxieneko soldatara».

Drogetenitturri 1994. urtean sortu zuen herriko Euskal Birusa euskara elkarteak. Aiestaranek gogoan duenez, «garai hartan izan zen herri aldizkarien loraldia. Eibar, Elgoibar eta Arrasaten sortu ziren lehenak. Arrasate Press izan zen erreferentea». Orduan Drogetenitturri saldu egiten zen eta langile guztiak boluntarioak ziren, baina 8-10 ale baino ez zituzten atera horrela. Hala, egitura birplanteatu zuten eta soldatapeko langile bat eta maketatzaile bat jarri zituzten.

2003. urtean Drogetenitturriren 100. zenbakia kaleratu zuten eta uztailekoa 126.a izango dute. Ez zaie erraza egin 126.enera iristea: 2000. urtean aldizkaria desagertzear egon zen. Taldea nahiko desegituratua zegoen, langile finko bakarrak lana utzi zuen eta baita publizistek ere. Hala ere, «lortu dugu buelta ematea» dio gaur eguneko koordinatzaile Alazne Aiestaranek.

Aldizkariak izena luzea eta bitxia du eta beraren azalpenak merezi du: Drogetenitturrik Ermuko leku izen bat jasotzen du, Errekalde bideko iturriarena eta Droget zen iturriari txorrota jarri zion pilotari ezagunaren ezizena. Leku hori oso maitatua izan da ermuarrentzat, uda aldeko bainu eta atsedenleku estimatuena.

Euskal Birusaren itxaropena: gazte ermuarrak

Euskal Birusa euskara elkartea 80ko hamarkadan sortu zuten herriko 15 bat lagunek. Taldea, gaur egun, populazioaren %54 gaztelania elebakarra den eta %45,8 elebiduna den herrian ari da lanean. Iaz martxan jarri zuten Berbatruk egitasmoa abian jartzea dute aurtengo helburua. Honen bidez ostalarien artean euskara erabiltzea indartu nahi dute. Berbetan izeneko euskararen gogoeten inguruko jardunaldiak ere antolatzen dituzte eta aurten, Ermuko Udalak LKS enpresari eskatutako egoera soziolinguistikoari buruzko diagnosiaren emaitzak aurkezu dituzte.

Nahiz eta herritar gehienak (%89,6) euskara promozionatzearen alde agertu, azterketaren arabera euskararen transmisioa galtzen ari da eta 0 eta 3 urte arteko haurren ia %80ak gaztelera jasotzen du. Horrek esan nahi du euskara eskolan ikasten dela nagusiki. Beste datu esanguratsua euskararen erabilera da. Batez ere familian erabiltzen dute ermuarrek euskara (%15). Gaztelania gehien erabiltzen den lekuak dira berriz, osasun zerbitzuak eta Udala (%80).

Irakaskuntzari dagokionez, nahiz eta ikasle gehienak B eta D ereduan aritu A eta B ereduko matrikulazioek gora egin dute eta D eredua, aldiz, ez da hazi.

Hala ere, Euskal Biruseko kide eta Arreta Irratiko koordinatzaileak, Alazne Aiestaranek dioenez,«gaur egun haur gehienek B eta D ereduan ikasten dute eta gehienak euskara ulertzeko eta hitz egiteko gai dira, baina aisialdia beste kontu bat da, ez da euskara erabiltzen. Hor saiatu beharko ginateke. Gu itxaropentsu gaude, bestela ez ginateke hemen arituko. Herriko etorkizuna gazteak dira.»


Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude