Ermuko erdal giroan euskarazko bi hedabide


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Arreta Irratiak urtebete egin du aurten, maiatzaren 29an. 107.4 frekuentzian entzun daitezke irratiak prestatutako saioak. Irratiko arduradunak, Jabi Vidalek, esan digunez, «denetarik egiten dugu, magazinak, elkarrizketak, egunkarien albisteen inguruko debateak eta abar. Musikari buruzko programa bat ere badugu eta Fisikako bi ikaslek egindako fisikari buruzkoa ere bai». Bertsolaritza, hip-hop, jazz, ska, rock edo flamenkoa entzun daitezke irratian eta baita bidaiei buruzko emisioak ere. Egunean zuzeneko bi ordu egiten dituzte eta gainerakoa musika eta errepikapenekin betetzen dute.

10 dira sortzen dituzten saioak eta denak euskaraz. Vidalek adierazi digunez, «irratia euskaraz eginda entzule kopurua asko murriztuko zela bagenekien, baina hasieratik argi izan dugun ideia da. Hala ere, euskara erabiltzen ez duen jende gazte askok entzuten du irratia, beraz, hori ere ona dela uste dugu». Bere ustez, «erantzun ona jaso dugu, irratia herrian barneratu egin da».

Irrati lokal asko bezala, Arreta Irratia ere gutxiren artean sortu zuten: Asier Unanuek, Haritz Cordobak, Iñaki Ziarsolok eta Jabier Vidalek. Poliki-poliki lagun gehiago gehitu dira eta gaur egun 15 bat dira proiektua bultzatzen dutenak eta bertan lanean dabiltzanak, denak ermuarrak. Denek egiten dute lan musu-truk.

Herriko Arreta Irratiak lehen urratsak 2001eko uztailean eman zituen, nahiz eta oraindik egoitzarik, dirurik eta izenik ere ez izan. Kontzertu eta bestelako ekitaldiei esker egoitza alokatzeko eta materialak erosteko dirua lortu zuten. 2003ko San Martin azokan Arreta Irratia aurkeztu zuten herriko plazan programa eginez. Irratia handik bost hilabetera jaio zen, maiatzaren 29an, Kaleko Berbak programarekin.

Irratiaren helburua irrati libreen kudeaketarako sortutako Arrosa proiektuan parte hartzea da. Horretarako Interneterako sarbidea lortu behar dute eta horretan dabiltza gaur egun buru-belarri.

1.650 Drogetenitturri hilero

Euskaraz aritzen den herriko beste komunikabidea Drogetenitturri hilabetekaria da. 1.650 ale banatzen ditu Ermuan eta Mallabian hilero eta bietako informazioa biltzen du.

Aldizkariak soldatapeko langile bat du gaur egun eta maketaz arduratzen den beste bat. Kolaboratzaileak ere baditu eta bertako koordinatzaile Alazne Aiestaranek dioen bezala, «oso garrantzitsuak dira, haiek gabe aldizkaria ezin izango litzateke egin». Kolaboratzaileek ez dute ezer kobratzen eta herriko jendeak osatzen du talde hau. Aldizkaria Euskal Birusa elkarteak dituen bazkideei banatzen zaie -215 bazkide gutxi gorabehera-. Bestalde, Ermuko eta Mallabiko denda, taberna eta leku publiko gehienetan ere zabaltzen da. Halaber, etxean Drogetenitturri jaso nahi dutenek ere eskura dezakete. Doan banatzen da eta 650 etxetara heltzen da, bazkideak barne.

Herrian duen harrerarekin kontentu daude langileak. Aiestaranen ustez, «lortu dugu euskal hiztuna ez den jendea ere erakartzea. Askotan aldizkari elebiduna egin beharko genukeela esaten digute. Gutxi dira herrian aldizkaria ezagutzen ez dutenak». Izan ere, Udalak kaleratzen duen bihilabetekariaz gain, ez dago beste herri komunikabiderik Ermuan. Hala ere, Aiestaranek adierazi duen bezala, «gure helburua ez da konpetentzia egitea, ezingo genuke nahita ere. Beraz, herrian berezia iruditzen zaiguna egiten saiatzen gara eta horrela jendea erakartzen».

Mallabiko eta Ermuko Udalek diruz laguntzen dute aldizkaria eta Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntzak ere jasotzen ditu. Laguntza gehiago, kolaboratzaile gehiago, eta ahal izanez gero tirada igotzeko diru gehiago nahiko lukete aldizkariko arduradunek. Irailean azterketa bat egingo dute zenbateko tiradara hel daitezkeen jakiteko. Aiestaranek berak dioen moduan, «herrian denek euskaraz ez baitakite eta ez litzateke logikoa izango tirada irakurleak baino gehiagokoa izatea. Gainera, gure soldatak igotzeko ere diru gehiago nahiko genuke, ez baikara iristen lanbide arteko gutxieneko soldatara».

Drogetenitturri 1994. urtean sortu zuen herriko Euskal Birusa euskara elkarteak. Aiestaranek gogoan duenez, «garai hartan izan zen herri aldizkarien loraldia. Eibar, Elgoibar eta Arrasaten sortu ziren lehenak. Arrasate Press izan zen erreferentea». Orduan Drogetenitturri saldu egiten zen eta langile guztiak boluntarioak ziren, baina 8-10 ale baino ez zituzten atera horrela. Hala, egitura birplanteatu zuten eta soldatapeko langile bat eta maketatzaile bat jarri zituzten.

2003. urtean Drogetenitturriren 100. zenbakia kaleratu zuten eta uztailekoa 126.a izango dute. Ez zaie erraza egin 126.enera iristea: 2000. urtean aldizkaria desagertzear egon zen. Taldea nahiko desegituratua zegoen, langile finko bakarrak lana utzi zuen eta baita publizistek ere. Hala ere, «lortu dugu buelta ematea» dio gaur eguneko koordinatzaile Alazne Aiestaranek.

Aldizkariak izena luzea eta bitxia du eta beraren azalpenak merezi du: Drogetenitturrik Ermuko leku izen bat jasotzen du, Errekalde bideko iturriarena eta Droget zen iturriari txorrota jarri zion pilotari ezagunaren ezizena. Leku hori oso maitatua izan da ermuarrentzat, uda aldeko bainu eta atsedenleku estimatuena.

Euskal Birusaren itxaropena: gazte ermuarrak

Euskal Birusa euskara elkartea 80ko hamarkadan sortu zuten herriko 15 bat lagunek. Taldea, gaur egun, populazioaren %54 gaztelania elebakarra den eta %45,8 elebiduna den herrian ari da lanean. Iaz martxan jarri zuten Berbatruk egitasmoa abian jartzea dute aurtengo helburua. Honen bidez ostalarien artean euskara erabiltzea indartu nahi dute. Berbetan izeneko euskararen gogoeten inguruko jardunaldiak ere antolatzen dituzte eta aurten, Ermuko Udalak LKS enpresari eskatutako egoera soziolinguistikoari buruzko diagnosiaren emaitzak aurkezu dituzte.

Nahiz eta herritar gehienak (%89,6) euskara promozionatzearen alde agertu, azterketaren arabera euskararen transmisioa galtzen ari da eta 0 eta 3 urte arteko haurren ia %80ak gaztelera jasotzen du. Horrek esan nahi du euskara eskolan ikasten dela nagusiki. Beste datu esanguratsua euskararen erabilera da. Batez ere familian erabiltzen dute ermuarrek euskara (%15). Gaztelania gehien erabiltzen den lekuak dira berriz, osasun zerbitzuak eta Udala (%80).

Irakaskuntzari dagokionez, nahiz eta ikasle gehienak B eta D ereduan aritu A eta B ereduko matrikulazioek gora egin dute eta D eredua, aldiz, ez da hazi.

Hala ere, Euskal Biruseko kide eta Arreta Irratiko koordinatzaileak, Alazne Aiestaranek dioenez,«gaur egun haur gehienek B eta D ereduan ikasten dute eta gehienak euskara ulertzeko eta hitz egiteko gai dira, baina aisialdia beste kontu bat da, ez da euskara erabiltzen. Hor saiatu beharko ginateke. Gu itxaropentsu gaude, bestela ez ginateke hemen arituko. Herriko etorkizuna gazteak dira.»


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude