2010ean arropen erdia txinatarra izan daiteke


2007ko otsailaren 21ean

Europar Batasunak eta AEBek, neoliberalismo basatiaren predikatzaileek, eta hortaz, ekonomia globalizatuaren baitako erabateko liberalizazioaren predikatzaileak diren horiek, ez dute onartzen beraien herrialdeak Txinaren hainbat produktuz gainezka egotea -nahiz eta Txina ere Munduko Merkataritza Antolakundeko (MMA) kidea izan-, eta hori saihesten saiatzen ari dira zergez baliatuz. Euskal Herria ere ez dago egoera horretatik at, eguna joan eta eguna etorri, etengabe ari baitira txinatarrak dendak jartzen. Denda horiek, aldian behin, ehungintzako produktuz eta zapatez betetako poltsa handiak jasotzen dituzte Txinatik, gero hemen saltzeko. Esate baterako, Bilbon, Ametzola plaza inguruan, Txinako ehungintzako produktuak eta zapatak jasotzen dituzten hamabost denda zabaldu dituzte azken hilabeteetan.

Horrek dakarren arazoa ikusita, Txinak zenbait produkturen esportaziorako tarifak igoak zituen, %400 kasu batzuetan, Europako eta Amerikako Estatu Batuetako merkatuetan ehungintzako produktu txinatarren saturazioa murrizteko asmoz. Hala ere, Txinako produktuek merkatuetan eragindako saturazioa ikusita, EBk eta AEBek ere ehungintzako eta jantzigintzako hainbat produkturi kuotak ezartzeko prozedura iragarri zuten. Txinako Gobernuak, ehungintzako 81 produktu motaren esportazioari muga zergak kenduko dizkiela erantzun zuen joan den maiatzaren 30ean. Txinako Merkataritza ministroak azaldu zuen Txinak ez dituela "bi aldiz" zigortuko ehungintzako bere enpresak, batetik produktu txinatarrak esportatzeko muga zergak ezarriz eta bestetik EBk eta AEBek produktu txinatarren kuotak murriztuz.

EBko Merkataritza komisarioak, Meter Mandelsonek, bere garaian adierazi zuen 2010ean Txinaren esku egongo zela ehungintzako munduko salmenten %50; orain salmenten %20 da. Datu guztien arabera, bete egingo da iragarpen hori.

Txinaren lehiak ito egiten du Europako industria

Txinatarren lehiak hondamendira darama Europako ehungintzaren industria. Hala diote Europako patronalek. Lehen oso liberalak eta merkataritza librearen zaleak ziren patronal horiek berak, orain, neurri protekzionistak eskatzen ari dira euren gobernuei eta baita Europako Batzordeari ere. Hondamendi hori esplikatzeko, txinatarren soldatak alderatzen dituzte beraien enpresenekin. Txinan 20 milioi pertsonako ejertzitoa dago hilean 100 euroko soldata irrigarriaren truk jo eta su astean 60 ordu lanean aritzeko prest. Europakoak baino hogei aldiz soldata merkeagoak dituzte. Gainera, Txinak lehengaietan daukan aberastasuna gehitu behar zaio horri, kotoia adibidez. Espainiako Estatuan, esate baterako, emakumezko langileek -batez ere emakumezkoak dira ehungintzan lan egiten dutenak- kasurik onenean 700 euro jasotzen dituzte astean 40 ordu lan eginda. Baina oro har zenbateko hori txikiagoa izaten da, 450 eurokoa kasu batzuetan, oso sektore kaltetua da eta. Zenbatekoak txikiak izanik ere, soldata horiek handiegiak dira fabrikatzaile txinatarren prezioei gailentzeko.

Espainiako Estatuko fabrikatzaileek diote, azken lau urteotan jadanik 34.000 lanpostu eta 665 enpresa desagertu direla. Gaur egun 243.000 pertsona eta 7.000 baltzu inguru dabiltza arropagintzan -horietatik 400ek gama altuko arropa egiten dute-. Patronalen esanetan, Txinatik etorritako inportazioen erabateko liberalizazioak bizkor hondatuko du sektorea.

Alarma piztuta

Txinako eta Espainiako ehungintzak aurtengo lehen hiruhilekoan izandako zenbakiek piztarazi dituzte alarma guztiak. Koadroan ikus daitekeen moduan, Espainiako Estatu osoa kontuan hartuta, erraldoi asiarrari hamaika bider galtza gehiago erosi zitzaizkion 2005eko hasieran; hamabi milioi galtza pare. Zazpi bider jertse gehiago erosi zitzaizkion 2004ko garai berean baino. Bistan denez, ikusgarria izan da gehiketa, baina are deigarriagoak dira prezioen jaitsierak: Txinatik etorritako emakumezkoen alkandorak 6,13 eurotan saltzen ziren iaz. Aurtengo urtarrila eta martxoa artean, berriz, batez beste 2,4 eurotan saltzen ziren, hau da, hamabi hilabeteren ondoren %60 merkeago. Arazo hau ez da Espainiako Estatuan bakarrik gertatzen, Portugalen, Frantzian, Italian eta Europako beste hainbat estatutan ere buruhauste berbera dute.

Neoliberal basatien protekzionismoa
Neoliberal basatiei -horrela deitzen zaie orain kapitalista peto-petoei- igartzen zaie norbaitek beraien interesak eta negozioak ukitzen dizkietenean. "Protekzionismo" hitzaren edukia batez ere sozialisten hiztegikoa da. Kapitalistak, filosofia komunista eta sozialistaren etsai porrokatuak, beti egon izan dira liberalizazio basatiaren alde, pribatizazioaren alde... Kapitalismo europarraren eta estatubatuarraren zerbitzura dagoen Munduko Merkataritza Antolakundeak (MMA) orain printzipio horiek merkataritzako harremanetan aplikatu dituenean, ordea, neoliberal basati berriek arriskuan ikusi dituzte beraien negozioetako batzuk, asaldatu egin dira, eta beti arbuiatu izan duten estatu protekzionista eskatzen dute orain. Horixe gertatzen ari da Txinak Europa eta AEBekin dauzkan merkataritzako harremanetan. Orain ehungintzaren sektorean gertatzen ari da eta bihar automozioarenean gertatuko da.

Ehungintza sektoreko patronal nahiz sindikatuek babes neurriak eskatzeko ematen duten arrazoia da Txinaren lehia "bidegabea eta iruzurtia" dela. Beraien enpresak gizarte eskubideak errespetatzen dituzten paradisu fiskalak bailiran, patronal eta sindikatu europarrek salatzen dute Txinan ez dagoela lan kontrolik, ezta ingurumen kontrolik ere, kasu gehienetan lan baldintzak penagarriak direla, grebak debekatuta daudela eta abar. Besteak beste argudiatzen dute 1994an ehungintzaren sektorea liberalizatzeko egutegia onartu zenean ez zela aurreikusi 2001ean Txina MMAn sartuko zela. Protekzionismoaren aurkakoek erantzun diete trantsizioko hamar urte izan dituztela lehiatu ahal izateko prestatzeko eta denbora hori ez dutela eraberritzeko erabili.


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude