2010ean arropen erdia txinatarra izan daiteke


2007ko otsailaren 21ean

Europar Batasunak eta AEBek, neoliberalismo basatiaren predikatzaileek, eta hortaz, ekonomia globalizatuaren baitako erabateko liberalizazioaren predikatzaileak diren horiek, ez dute onartzen beraien herrialdeak Txinaren hainbat produktuz gainezka egotea -nahiz eta Txina ere Munduko Merkataritza Antolakundeko (MMA) kidea izan-, eta hori saihesten saiatzen ari dira zergez baliatuz. Euskal Herria ere ez dago egoera horretatik at, eguna joan eta eguna etorri, etengabe ari baitira txinatarrak dendak jartzen. Denda horiek, aldian behin, ehungintzako produktuz eta zapatez betetako poltsa handiak jasotzen dituzte Txinatik, gero hemen saltzeko. Esate baterako, Bilbon, Ametzola plaza inguruan, Txinako ehungintzako produktuak eta zapatak jasotzen dituzten hamabost denda zabaldu dituzte azken hilabeteetan.

Horrek dakarren arazoa ikusita, Txinak zenbait produkturen esportaziorako tarifak igoak zituen, %400 kasu batzuetan, Europako eta Amerikako Estatu Batuetako merkatuetan ehungintzako produktu txinatarren saturazioa murrizteko asmoz. Hala ere, Txinako produktuek merkatuetan eragindako saturazioa ikusita, EBk eta AEBek ere ehungintzako eta jantzigintzako hainbat produkturi kuotak ezartzeko prozedura iragarri zuten. Txinako Gobernuak, ehungintzako 81 produktu motaren esportazioari muga zergak kenduko dizkiela erantzun zuen joan den maiatzaren 30ean. Txinako Merkataritza ministroak azaldu zuen Txinak ez dituela "bi aldiz" zigortuko ehungintzako bere enpresak, batetik produktu txinatarrak esportatzeko muga zergak ezarriz eta bestetik EBk eta AEBek produktu txinatarren kuotak murriztuz.

EBko Merkataritza komisarioak, Meter Mandelsonek, bere garaian adierazi zuen 2010ean Txinaren esku egongo zela ehungintzako munduko salmenten %50; orain salmenten %20 da. Datu guztien arabera, bete egingo da iragarpen hori.

Txinaren lehiak ito egiten du Europako industria

Txinatarren lehiak hondamendira darama Europako ehungintzaren industria. Hala diote Europako patronalek. Lehen oso liberalak eta merkataritza librearen zaleak ziren patronal horiek berak, orain, neurri protekzionistak eskatzen ari dira euren gobernuei eta baita Europako Batzordeari ere. Hondamendi hori esplikatzeko, txinatarren soldatak alderatzen dituzte beraien enpresenekin. Txinan 20 milioi pertsonako ejertzitoa dago hilean 100 euroko soldata irrigarriaren truk jo eta su astean 60 ordu lanean aritzeko prest. Europakoak baino hogei aldiz soldata merkeagoak dituzte. Gainera, Txinak lehengaietan daukan aberastasuna gehitu behar zaio horri, kotoia adibidez. Espainiako Estatuan, esate baterako, emakumezko langileek -batez ere emakumezkoak dira ehungintzan lan egiten dutenak- kasurik onenean 700 euro jasotzen dituzte astean 40 ordu lan eginda. Baina oro har zenbateko hori txikiagoa izaten da, 450 eurokoa kasu batzuetan, oso sektore kaltetua da eta. Zenbatekoak txikiak izanik ere, soldata horiek handiegiak dira fabrikatzaile txinatarren prezioei gailentzeko.

Espainiako Estatuko fabrikatzaileek diote, azken lau urteotan jadanik 34.000 lanpostu eta 665 enpresa desagertu direla. Gaur egun 243.000 pertsona eta 7.000 baltzu inguru dabiltza arropagintzan -horietatik 400ek gama altuko arropa egiten dute-. Patronalen esanetan, Txinatik etorritako inportazioen erabateko liberalizazioak bizkor hondatuko du sektorea.

Alarma piztuta

Txinako eta Espainiako ehungintzak aurtengo lehen hiruhilekoan izandako zenbakiek piztarazi dituzte alarma guztiak. Koadroan ikus daitekeen moduan, Espainiako Estatu osoa kontuan hartuta, erraldoi asiarrari hamaika bider galtza gehiago erosi zitzaizkion 2005eko hasieran; hamabi milioi galtza pare. Zazpi bider jertse gehiago erosi zitzaizkion 2004ko garai berean baino. Bistan denez, ikusgarria izan da gehiketa, baina are deigarriagoak dira prezioen jaitsierak: Txinatik etorritako emakumezkoen alkandorak 6,13 eurotan saltzen ziren iaz. Aurtengo urtarrila eta martxoa artean, berriz, batez beste 2,4 eurotan saltzen ziren, hau da, hamabi hilabeteren ondoren %60 merkeago. Arazo hau ez da Espainiako Estatuan bakarrik gertatzen, Portugalen, Frantzian, Italian eta Europako beste hainbat estatutan ere buruhauste berbera dute.

Neoliberal basatien protekzionismoa
Neoliberal basatiei -horrela deitzen zaie orain kapitalista peto-petoei- igartzen zaie norbaitek beraien interesak eta negozioak ukitzen dizkietenean. "Protekzionismo" hitzaren edukia batez ere sozialisten hiztegikoa da. Kapitalistak, filosofia komunista eta sozialistaren etsai porrokatuak, beti egon izan dira liberalizazio basatiaren alde, pribatizazioaren alde... Kapitalismo europarraren eta estatubatuarraren zerbitzura dagoen Munduko Merkataritza Antolakundeak (MMA) orain printzipio horiek merkataritzako harremanetan aplikatu dituenean, ordea, neoliberal basati berriek arriskuan ikusi dituzte beraien negozioetako batzuk, asaldatu egin dira, eta beti arbuiatu izan duten estatu protekzionista eskatzen dute orain. Horixe gertatzen ari da Txinak Europa eta AEBekin dauzkan merkataritzako harremanetan. Orain ehungintzaren sektorean gertatzen ari da eta bihar automozioarenean gertatuko da.

Ehungintza sektoreko patronal nahiz sindikatuek babes neurriak eskatzeko ematen duten arrazoia da Txinaren lehia "bidegabea eta iruzurtia" dela. Beraien enpresak gizarte eskubideak errespetatzen dituzten paradisu fiskalak bailiran, patronal eta sindikatu europarrek salatzen dute Txinan ez dagoela lan kontrolik, ezta ingurumen kontrolik ere, kasu gehienetan lan baldintzak penagarriak direla, grebak debekatuta daudela eta abar. Besteak beste argudiatzen dute 1994an ehungintzaren sektorea liberalizatzeko egutegia onartu zenean ez zela aurreikusi 2001ean Txina MMAn sartuko zela. Protekzionismoaren aurkakoek erantzun diete trantsizioko hamar urte izan dituztela lehiatu ahal izateko prestatzeko eta denbora hori ez dutela eraberritzeko erabili.


Azkenak
2024-10-15 | Leire Ibar
Hiru pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak sexu-esplotaziorako gizakien salerosketa egotzita

Prostituzioan aritzera behartuta zeuden lau emakume askatu dituzte Donostian eta Gasteizen, eta giza salerosketa leporatu diete operazioan atxilotutako bi emakume eta gizon bati. Biktimen salaketari esker hasi zuen ikerketa Ertzaintzak. Atxilotuak Ertzain-etxera eraman dituzte... [+]


2024-10-15 | Estitxu Eizagirre
Aixeindar enpresak Iturrietako mendilerroan jarria duen dorreak ez ditu hegaztien babeserako neurriak bermatzen, Arabako Mendiak Askek salatu duenez

Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]


2024-10-15 | Mikel Aramendi
Urriak 10: komeria bihur ote daiteke mundu mailako drama?

Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]


“Tratu iraingarria” salatu dute Laudioko San Roke adinekoen egoitzan

"Duintasuna urratzerainoko gertakariak" sarri errepikatzen direla seinalatu dute egoitza horretako senideek Arabako Foru Aldundiari bidalitako gutunean. Aldundiak dio egoera ez dela "hain larria".


2024-10-15 | iametza
Euskarazko ahots teknologia zertan da? Norantz goaz?

Euskal Herriko hainbat zentro teknologikotako ordezkariek parte hartuko dute euskarazko ahots teknologiaren egoera eta etorkizuna aztertuko dituen mahai-inguruan, Jon Torner ARGIAko kazetariak gidatuta. Topaketa urriaren 17an izango da, Donostiako San Telmo museoan egingo den... [+]


2024-10-15 | Leire Ibar
Fiskaltzak EHUko zuzenbideko irakaslearen “mezu faxistak” ikertzeko eskatu dio Ertzaintzari

Urri hasieran kaleratutako EHUko irakaslearen inguruko txosten bat egiteko eskatu dio Fiskaltzak Ertzaintzari. Kasuaren nondik norakoak sakonki ikertzeko eta gorroto deliturik egon den ala ez aztertzeko helburua du, salaketa jartzea erabaki aurretik.


Hobari fiskalak gazteei: ‘On falling' filmaren eragina?

Gazteei PFEZa murriztea edota zenbait kasutan deuseztatzea proposatu du Portugalgo Gobernuak, baina momentuz hizpidea baino ez du ipini, ez baitago argi aurrekontuak onartu ahalko dituen, gobernua osatzen duten alderdiek ez baitute-eta gehiengo parlamentariorik. Espainiako... [+]


Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-15 | Julene Flamarique
Gabriel Arestiren argitaratu gabeko olerki bat eskuratu du Jon Kortazarrek

Urriaren 14an 91 urte bete dira bilbotar idazlea jaio zenetik. Errota gorria poema eta idazleak dedikaturiko argazki bat Jon Kortazar EHUko katedradunaren esku utzi ditu Zubiri Moragues familiak. Orain arte ezezaguna zen olerkia laster argitaratuko dutela ziurtatu du... [+]


2024-10-15 | Jon Torner Zabala
Zubietako erraustegiaren “ezohiko” jarduera onartu du Jaurlaritzak

Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]


Urruña eta Segurako udalek ofizialdu egin dituzte herritarrek sortutako zubiak

Herritarrengandik sortu eta hiru hamarkadaz eraikitako harremanaren ondotik, Hego Lapurdi eta Goierriko bi herri hauen arteko senidetze edo birazkatze ofiziala egin dute igandean Urruñako plazan. 30 urteko mugarri, egun «historikotzat» jo dute Filipe Aramendi... [+]


Mecaner Herriarentzat
“Fabrikaren erosketa publikoa behar dugu”

Stellantis multinazionalak Mecaner lantokia itxi eta 148 behargin kalean utzi ditu Urdulizen (Bizkaia); horren aurrean, "Mecaner Herriarentzat" alternatiba ekosoziala sortu dute hainbat eragilek. LAB sindikatuko Iraide Juaristik eta Jauzi Ekosozialeko Aitor Gallastegik... [+]


2024-10-15 | Julen Orbea | Zuzeu
Bizitza oroit dezagun

1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.


Galizieraren egoera larriaz ohartarazi dute, azken datuak ikusita

Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera Galiziako Estatistika Institutuak jakinarazitako azken datuetan. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez dakiela.


Eguneraketa berriak daude