Itsasoarekin kulunkan
- Olatuek etengabe jotzen dute gure itsasertza. Inoiz zakar, inoiz maitekiroago, baina beti haren itxura eraldatuz, gure begiak soma ezin dezakeen pazientziaz. Batzutan ika-mika iturri ere badira, noiz eta, Mundakako "ezkerra" bezala, dagoeneko existitzen ez direnean.
Kostaldera hurbiltzean, itsas hondoko lurrak partikulen mugimendu zirkularra geldotzen du. Hori dela-eta, olatua "hautsi" egiten da eta, energia ez ezik, materia ere garraiatzen du. "Hautsitako" hori da guk erabili, gozatu edo, batzutan, jasaten duguna. Olatua beti izan daiteke arriskutsua beraren aurrean gaudenean; zer esanik ez ekaitza dakarrenean. Gipuzkoako kostaldeko errepidetik ibili ohi direnek badakite zerbait horretaz.
Hala ere, gizakiok iaioak gara naturaren indarrak menderatzen eta gure mesederako erabiltzen. Energia sortzeko erabil ditzakegu, adibidez. Eta askoz sarriagotan, gozamenerako. Euskal Herria surflari lurraldea da, eta horiek olatua dute ezinbesteko lanabes. Surflari batek berba egin digu gure itsasertzean topa ditzakegun olatu mota desberdinez.
David Bustamante barrikarra Sopelako Peña Txuri surf elkarteko kidea da. Oso agerikoa den zerbait gogorarazi digu lehenbizi: kostaldeko olatu guztien itxura ez da berdina, haien sorrera eragiten duen itsasertzeko hondoa ere beti berdina ez den neurrian. Mundakako ezker olatu ospetsua, esaterako, "naturaren miraritzat" jo du Bustamantek. "Han, itsasadarra eta itsasoa elkartzearen ondorioz, hondoa oso ona izan daiteke, ala oso txarra, orain bezala", dio Bustamantek, surflariaren ikuspegitik beti ere. Baldintza egokiak daudenean, Mundakakoa bezain olatu ospetsua sor daiteke -surfzaleentzat, munduko hamar olaturik kutunetako bat ei da-: ez oso altua, luze-luzea, indartsua, oso hodi biribila sortzen duena, eta gainera abiadura egokian datorrena. "Olatua arinago joanez gero, surflariak ez dauka denborarik alderik alde osorik zeharkatzeko. Mundakakoak, berriz, abiadura perfektua dauka". Edo zeukan, hobe esanda. Baina laster itzuliko gara Urdaibai aldeko komerietara.
Edozelan, olatua eguraldiaren menpekoa da. Zenbat eta hura okerrago, olatu gehiago eta handiagoak. Guk Irlanda aldetik "inportatzen" ditugu, Bustamanteren esanetan: "Han ekaitza badago, hemen olatuak ditugu". Alabaina, azken urte biak nahiko antzuak suertatu dira olatu kontuetan.
Ana Agirrek eta Alvaro Amannek -Industria eta Garraio sailburuak, hurrenez hurren- eman zuten proiektuaren berri, orain bost hilabete inguru. Esan zutenez, zentral berriak 1.000 lagunek urtebetean erabiltzen duten energia kopurua eratuko du eta, berari esker, eguratsera 1.000 tona CO2 botatzea galaraziko da. Sailburu biek gogoratu zutenez, 2010 urterako EAEn kontsumitzen den energia osoaren %12 bertoko iturri berriztagarrietatik -biomasa, haize-indarra, eguzki-energia...- eskuratzea nahi du Eusko Jaurlaritzak, eta Mutrikuko ekimena asmo horrekin bat dator. Iragarpena, bide batez esateko, ez da denen gustukoa izan, baina protestak dike berriari dagozkio batez ere »Mutrikuko paisaia hondatuko duela diote batzuek», eta ez horrenbeste zentralari.
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideo-jokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideo-jokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
SPRI sozietatearen eraikinaren aurrean elkartuko dira langileak hurrengo asteko ostiralean.
Ostegun honetan egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari Nafarroako Legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.
Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.
Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]
Salburuako futbol kantxetan polizia-operazio planifikatu bat egin zuen igandean Ertzaintzak, eta Gasteizko GKSk nahiz Gasteiz Antirrazista eragileek salatu dutenez, bertan zeuden pertsona ugari identifikatu, miatu eta kolpatu zituzten.
Ostegunean prentsaurrekoa egin dute antolatzaileek Maiatzaren 3an Bizkaia Arena-BEC!en egingo den ekitaldiaren xehetasun gehiago aurkezteko. Ikuskizuna euskal herrian ezagunak diren hogei pertsona baino gehiagok parte hartuko dute eta 14.000 ikuslerentzat izango da.
Baldintzapeko askatasunaren alde agertu bada ere Parisko dei auzitegia, ekainaren 19ra atzeratu du epaia, Georges Ibrahim Abdallahk ez dizkielako kalte-galerak ordaindu AEBei. Baldintzapeko askatasunaren alde agertu zen azaroaren 15ean Frantziako Zigorrak Aplikatzeko Epaitegia,... [+]
Segurtasun sailburu Bingen Zupiriak adierazi du oraingoz ez dutela neurririk hartuko kasuaren inguruan, "gauzak ondo edo gaizki egin izanaren inguruko segurtasun edo ziurtasunik" ez duten bitartean. Ertzaintzaren agenteek eraso egin zioten emakumea "indarrik... [+]
_Glaciar.png)
Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.
Josu Jon Imazen konpainiak helegitea jarri du Eusko Jaurlaritzaren aurrean, Endesari “iruzurra” egitea egotzita. Adarra eta Mandoegi mendien artean 15 aerosorgailu, 28 kilometroko bidea eta 21 kilometroko linea-elektrikoa eraiki nahi ditu Repsolek, Euskal Herriko... [+]
Heldu zaigu EAEn 2025-26 ikasturterako ikastetxeetan matrikula egiteko garaia, eta etxe askotan etxeko txikienak urrats berria emango du hemendik gutxira, irailean, eskolaratzea, alegia. Euskal Eskola Publikoaz Harro Topaguneko kideok apustu sendoa egiten dugu eskola publikoaren... [+]
Araba, Bizkai eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berria onartu zenetik, aurrerantzean hezkuntza doakoa izango dela behin eta berriro entzuten/irakurtzen ari gara. Eragile desberdinei entzun diegu, baita Hezkuntza Sailari ere, eta hedabideei eskaintzen dizkiegun elkarrizketatan... [+]
Hilabetearen hasieran egin zuen EH Bilduk III. Kongresua, Iruñean. “Ez ohiko ondorioak” ateratzeko balio duen “ohiko kongresua” omen da, edo horrela jaso dute behintzat Zutunik ponentzian, zuzendaritzak proposatu eta militantziak aho batez onartu... [+]