Komunikazioaren gizartean bizi garela. Inoiz baino informazio gehiago dugula. Eta informazioa boterea dela. Hori diote. Horrenbeste gauza esaten da... "Neu naiz bidea, egia eta bizia" esan zuen beste batek. Eta jarraian hil egin zen. Hori diote behintzat, betiko gaizki-esaleek. Horrenbeste esatariren helburua ez da izango entzuleak beren esanetara jartzea!? Beti, noski, egiaren izenean.

Kazetariak eta epaileak ibiltzen omen dira egiaren bila. Baina ez batzuek, ez eta besteek ere ez omen dute denborarik informazioz kolapsatutako sotoetan begirada bat botatzeko, bihar goizean eman behar baita albistea, epaia. Hala eta guztiz ere, egiaren izenean jarraitzen dute.

Baina, kaleko ikusentzulerik inozoenak ere barneratuta du komunikazio erraldoiaren gizartean gezurra ezinbestekoa dela. Nork bere burua hobeto saltzeko curriculuma puztu behar dela apur bat. Politikariek politikoki zuzenak diren gezur bikainak esaten dakitela. Eta publizitateak gezurra baino ez duela iragartzen. Egia esateak, biluzik zebilen erregea ikusi zuen umearen antzera, lotsatuko gintuzkeela. Gezurra, minutu batean amaituko dudala esan dizudanean. Gezurra, Irakeko armak. Gezurra, munduko turroirik onena dela. Gezurra, guztiontzako etxebizitzak, lana, osasuna, eskubideak... Eta betirako maiteko zaitudala ere gezurra. Gezurrezkoa kalean erosi berri duzun markako jertsea. Gezurrezkoagoa benetako horrek El Corte Inglesen duen prezioa. Gezurra talk-showetan agertzen diren lekukotasunak. Eta albistegietako adierazpenak. Eta bihar eguraldi ona izango dela gezurra ere bai. Eta bihar erretzeari utziko diozula.

Zergatik tematu orduan egiaren bila? Ez bada, egiazkotasunak eta jatortasunak -labelak, alegia- azokan duen prezioarengatik. Zein da egiazkoagoa 20 eurotako CDa, edo 6 euroko berbera? Egiaren ezean, egiantza. Eta egiantzik ez bada, ba antzeko zerbait. Inoiz ere ez gezurra. Hori diote, eta ados daude.

Gezurraren aldarrikapen moduko zerbait irakurri dut arestian. Grupo Autonomo a.f.r.i.k.ak eta Luther Blissett eta Sonja Brunzels-ek idatzitako Manual de guerrilla de la comunicación, "apur bat zoriontsuagoa izateko aukera" eman nahi duen liburua da. Bertan, komunikazioaren teoria eta komunikazio-gerrilaren praktika uztartzen dira eta, era berean, irauli nahi jostalaria.

Komunikazioarekiko eta praktika politikoarekiko jarrera bat da "komunikazio-gerrila" delakoa, jarduera mota askotan gauzatzen dena. Horietako bat fake izenekoa da, gezurra, engainua, iruzurra, alegia. Athletic-eko emakumeen taldekoek gizonezkoen soldataren erdia jasoko dutela dioen gutuna zabal liteke, Athletic-eko bazkide guztien etxeetara bidalitako eskutitz baten bitartez. Segur aski, komunikabideren batera helduko litzateke gutuna, eta komunikabideak idazkiaren berri emango luke. Orduan, futbol taldeko zuzendaritzak hori gezurtatu beharko luke; gezurtamenari buruzko albiste berean, aldeko eta aurkako iritziak emango lituzke Gaur Egunek, seguru asko.

Hamaika fake jarduera etortzen zaizkit irudimenera Euskal Herriko politikaz hausnartzen jarrita. Izan ere, fakea ez da botereak eta zerbitzu sekretuek egindako faltsifikazioa, aitzitik, botererik gabeko ahotsen adierazpidea da, statu-quoaren diskurtsoak isildutakoen tresna. Eskarmentu handia du politikari askok esandakoa gezurtatzen, baina gezurtamen gehienen emaitza bakarra egiaren berrespena da: "excusatio non petita, accusatio manifesta".

"Zergatik ez dit inork entzuten?" kexatu da luzaroan Ezkerra. Izan ere, Ezkerra egiaren jabea izan da urteetan, baina ez du izan egia komunikatzeko tresna egokirik, kartel handiak, pankarta handiagoak eta komunikatu erraldoiak ez baziren. Denak egiazkoak. Fakea lortzeko ezin kaltegarriagoa baita, baita ezkerraren sineskeria ere: ezkerreko benetako lagunak ezin duela egia baino esan.