Estresa uretan disolbatua


2021eko uztailaren 28an
Ez duzue inoiz pentsatu, estresak jotako uneren batean, "bainuetxe batera joan beharra daukat!"? Bainuetxea lasaitasunaren sinonimo bihurtu dugu ia, bertan zer topa dezakegun zehatz jakin gabe ere askotan. Badakigu ura egoten dela, baina, zer ur mota?

Lehen ere esan dugu lur azpitik azalera agertzen den urari ur termal deitzen zaiola, baldin eta agertzen den tokiko batez besteko tenperatura baino bost gradu beroagoa bada. Hala ere, badira askoz tenperatura altuagoan agertzen direnak. Fiteroko bainuetxekoak, esaterako, hipertermalak dira, hau da, oso beroak (48 gradu); Zestoakoak, aldiz, epelagoak dira: 27 edo 31 gradu, iturriaren arabera. Hipotermalak, beraz. Aipatutako biek osatzen dute Euskal Herriko bainuetxe hirukotea, Kanbokoarekin batera. Bada beste bat Errioxan, baina Nafarroarekin muga-mugan: Arnedillo.


Lasaitasuna da amua

Ur termalak ez dira duela ehun urte bezain beharrezkoak. "Orain -dio Jaione Egigurenek-, giltzurruneko harri batzuk hamar minututan kentzen dira laser bidez; beraz, dagoeneko inork ez du bere opor hilabete osoa hemen ematen, ea ura edanez giltzurruneko harriak botatzerik duen". Nola lortu dute bainuetxeek negozioak osasun onez irautea? Zein izan da haien "ur termala"? Bada, uraren beharrik gabe ere, bainuetxearen beharra sortu dute. Turismo gune bilakatu dira, presak jota bizi garen honetan biziro erakartzen gaituen hitza erabiliz amutzat: lasaitasuna.

Ura ukitu gabe ere bapo egon daiteke bainuetxe batean. Bainuetxeak hotelak dira gaur egun, eta hori dute euren eginbidearen ardatz. Ur termalek nortasun berezia ematen diete, jakina, baina hori baino askoz eskaintza zabalagoa daukate honezkero. "Bainuetxearen oinarria iturriak dira »diosku Egigurenek», baina zentro hau aspaldi garatu zen turismo gune modura". Garai batean, ura botiletan sartu eta farmazietan saltzen zen, baina hori lekuz eta garaiz kanpo ei dago gaur egun. "Orain era askotako zerbitzuak eskaintzen ditugu: estetikoak, aurpegirako tratamenduak, masajeak…".


Bederatzi talasoterapia-gune Euskal Herrian

Bide beretik jo dute talasoterapia zentroek. Euskal Herrian ez daukagu ur termal askorik, baina bai kostalde ederra. Ez da harritzekoa, beraz, talasoterapia zentroak bainuetxeak baino gehiago izatea. Bederatzi daude Euskal Herri osoan, horietatik bost Lapurdin; Estatu frantsesean, izan ere, espainiarrean baino askoz ohitura zabalduagoa da talasoterapia.

Zumaiako Zelai talasoterapia-hotelera jo dugu itsasoko urak ekar diezagukeen onuraz galdezka, eta hantxe hartu gaitu Jesus Mari Merinok: "Funtsean, gure tratamenduak eta bainuetxeenak berdintsuak dira". Ura ez da berdina, noski. Besteak beste itsasokoa ezin daiteke edan.

Ura ponpa bidez hartzen dute itsasotik, eta hortik biltegi handi batzuetara eraman. "Han analisiak egiten dizkiogu »dio Merinok» eta hortik igerilekura joaten da". Gainera, ura berotu egiten da, igerilekuan 33 edo 34 gradutan egon dadin.

Itsasoko ur guztiak antzekoak izaten dira, baina ez berdinak. Zumaiakoak, esaterako, ohi baino iodo gehiago dauka. Oro har, azalerako gaitzei aurre egiteko (psoriasia…) izaten dira onak, eta baita mina arintzeko ere. Arindu, baina ez sendatu. Ala bai? "Inoiz bai -azaldu du Jesus Mari Merinok-, min motaren araberakoa izaten da hori". Batzuk gaitzak jota joaten dira talasoterapiara, baina gehienak aisialdi hutsagatik, "lasaitasun bila batez ere". Zoritxarrez, oso azkar berreskuratzen da uretan disolbatutako estresa.

SPA egoitzak
Ur termalak naturaren apetaren arabera azaleratzen dira, eta beraz, ezin norberak nahi duen lekuan bainuetxe bat ipini; bai ordea, orain modan omen dauden SPA hotel edo egoitzetako bat. SPA salutem per agua latinezko esaldiaren siglak dira. Horrelakoetan, ura ez da termala, eta ez dauka aparteko mineral konposaketarik ere. Ur arrunta izan ohi da, beharbada eragin lasaigarria areagotzeko zerbait bota diotena. Lasaitzeko tratamenduak eta tratamendu estetikoak egiten dituzte mota honetako zentroek.

Ur termalak dohainik
Oro har, ur termaletan murgiltzeko ezinbestekoa izaten da bainuetxe batera joatea, baina Euskal Herrian baditugu inoren kontrolpean ez dauden urak ere. Esako zingiran daude, Nafarroa eta Zaragoza artean. Hori bai, putzuak udan baino ez dira agertzen, beroak zingira erdi husten duenean. Orduan, jende askotxo joaten da 38 gradutan dauden urez gozatzera. Nudismorako leku aproposa izaten da, bide batez esateko. Hala ere, Euskal Naturista Elkarteko kide batek adierazi digunez, behin-betiko desagertzeko zorian egon litezke Esako ur termalak, zingira zabalago egiteko asmoa omen dago eta. Badugu alternatiba bat, nolanahi: Arnedillon ere erabilpen askeko urak daude, bertako bainuetxetik ez oso urrun.


ASTEKARIA
2005eko uztailaren 17a
Azoka
Azkenak
Martintxo Etxauri: “Sare toxikoen aurrean Mastodon dugu alternatiba”

Mastodon, gizarte sarea eta mikroblogintza zerbitzua da. Eugen Rochko alemaniarrak sortu zuen 2016. urtean. Software librean oinarritzen da. Azkenaldian, norbanako eta erakunde frankok bertan saretzea erabaki dute. Elkarren artean komunikatzen diren egitura independeteez... [+]


Eskola kirola vs klubak eztabaida, pil-pilean

Kirol klub batean aritu nahi duen haurrak ez duela zertan Eskola Kirola egin dioen epaiari helegitea jarriko dio orain Gipuzkoako Diputazioak. Umeak nahi duen kirola aukeratzeko askatasuna batetik, helburu hezitzaile eta integratzaileak bultzatzen dituen eredua bestetik,... [+]


2025-01-29 | Sustatu
Deepseek AA txinatar harrigarria (eta bikaina euskaraz)

Albiste bihurtu da Deepseek adimen artifizialeko sistema txinatarra azken egunetan. Zabaldu denez, eredua askoz merkeagoa da garapenean eta kontsumoan, baina Claude edo ChatGPT iritsi diren mailara jauzi bat egin du. Gainera, lizentzia libre eta doakoaz banatu dute... [+]


Guardianeko langileak enpresa atarian daude, labea itzaltzea eragotzi asmoz

Asteazken goizean goizetik Guardianeko dozenaka langile elkarretaratu dira Laudioko lantegiaren aurrean, eta inguruko enpresatako beharginak ere batu zaizkie elkartasunez. Guardianek asteazkenean labea itzaliko duela adierazi du eta hori oztopatzeko asmoz bildu dira. Enpresa... [+]


2025-01-29 | Julene Flamarique
Euskal Herriko II. Ekotopaketak aurkeztu ditu Jauzi Ekosozialak

"Ekologismo berria indartzen jarraitzeko eta aldaketa posible egiteko" helburuarekin antolatu dituzte. Arrasaten burutuko dira, martxoaren 28an eta 29an.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketa
Erradikalizatzen ari den matxismoari aurre egiteko fokua gizonengan jartzea proposatu dute

Sexu-erasotzaile gehienak biktimaren inguru sozialekoak direla eta “kaleko bortxatzaile mamuaren ideiatik” aldendu beharra dagoela nabarmendu du Nafarroako Emakume Gazteen kontrako Sexu Indarkeriari buruzko I. Azterketak. Ikerketak gazteengan jarri du arreta,... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
La Cumbre Donostiako Udalaren esku uzteko eskatu dute elkarte memorialistek

Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]


DeepSeek
Txinari inbidia: gerra komertzialak adimen artifiziala du izena

ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]


2025-01-28 | Leire Ibar
Greba mugagabea hasiko dute Guardianeko langileek

Laudioko lantegiko zuzendaritzak astelehen honetan jakinarazi dio enpresa batzordeari behin betiko itxiko duela enpresa. Urtarrilaren 29an abiatuko dute ixteko prozesua. Egun berean egingo dute elkarretaratzea langileek eta ostegunean hasiko dute greba.


2025-01-28 | Julene Flamarique
Turismoaren erregulazioa Baztanen: ostatuak kontrolatzeko plana onartu dute

Plan berriak Baztango bailara lau zonalde historikoetan bereiztea proposatzen du. Ostatu turistiko berriak irekitzeko araudia ere hartuko du bere gain, definitutako hiri iraunkortasun adierazleen araberakoa izango dena.


2025-01-28 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra baretzea ez da albiste ona batzuentzat

Duela hamar egun, urtarrilaren 18an, sinatu zen Txinako Kunming hirian Myanmarren agintean den Junta Militarraren eta Myanmarreko Nazio Aliantza Demokratikoaren Armada (MNDAA ingelesezko siglaz) matxinatuaren arteko su-etena. Ez da 2021eko estatu-kolpearen ondotik sututako gerra... [+]


2025-01-28 | Julene Flamarique
Autoeskolaz kanpo gidatzen ikasteko aukera planteatzen ari da Espainiako Gobernua, autoeskolak aurka

Eredu berriak ikasleek milaka euro aurreztea ekar lezake. Autoeskoletako irakasleek plana kritikatu eta errepideetan sor daitekeen arriskua mahaigaineratu dute. Neurri berriak “milaka irakasleren enplegua arriskuan jartzen duela” ohartarazi dute.


Lanbide Heziketako praktikak arazo-iturri izaten ari dira

Sistema duala abian da ikasturte honetan Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketan, eta eredugarri saldu duten arren, arazotsua izaten ari da hainbat zentrotan: ikasle guztiek derrigorrezko praktikak egin ditzaten enpresak bilatzen “gorriak pasatzen ari dira” irakasleak,... [+]


Eguneraketa berriak daude