Lan zientifikoari zukua atera nahian
Euskal komunitate zientifikoa sakabanatuta dagoela dio Karmele Artetxek -Inguma datu-basearen arduraduna da eta komunitate zientifikoari buruzko tesia egiten ari da-. Orain, komunitate hori bilduxeago dagoela esan beharko genuke, Udako Euskal Unibertsitateak Inguma izeneko datu-basea (www.inguma.org) 2000. urtean sortu zuenetik. Artetxeren ardura da ekoizpen zientifikoaren erreferentziak biltzea, eta baita, jasotakoaren ezaugarriak aztertzea ere. Ekoizpenaren sakabanaketari aurre egiteko bi helburu jarri zituzten; batetik, artikuluen, doktorego-tesien, testuliburuen, hitzaldien... egileak biltzea eta bestetik, euskarazko ekoizpenaren erreferentzialtasuna leku batean kokatzea. Lehenengo helburuari dagokionez, 6.000 egile identifikatu dituzte, «egile euskaldunak bildu nahi genituen eta pentsatzen genuen ez zeudela hainbeste». 6.000 horietan sartzen dira adibidez, hitzaldi bakar bat eman dutenak eta baita katalogazioa egiten hasi aurreko autoreak ere, Joxe Miel Barandiaran kasu. Web gunean 2.500 egileren e-postak daude, beraien artean harremanetan jar daitezen edota kanpoko edonork balia ditzan.
Bigarren helburuari dagokionez, Artetxek azaldu digu produkzio zientifikoa, euskarazkoa bezala, beste hizkuntzetan ere sakabanatuta dagoela, baina euskarazkoaren egoera larriagoa dela: aldizkari espezializatu gutxi euskaraz, eta maiz, euskarazko lanak gaztelaniazko aldizkarietan argitaratzen dira, ikusezinak bihurtuz. Inguman 24.000 dokumentu dituzte erregistratuta.
Batetik, irakaslea ez dago derrigortuta testuliburuak egitera, testugintza unibertsitarioak curriculum akademiko eta profesionalerako balio gutxi du. Basterretxeak garbi dauka curriculumerako irakasleak hobe duela aldizkari espezializaturen batean artikuluak idaztea ikasleentzat 300 orrialdeko liburua prestatzea baino.
Gainditu beharreko bigarren hesia ekoizpenaren zabalkunde murritza da. Basterretxearen ustez, «unibertsitariok unibertsitariontzat idazten dugu, ikasleentzat. Unibertsitatetik kanpo ere irakurri beharko lirateke eta ez daukagu hori bermatuta». Testuliburuaren irakurketa indibiduala eta zirkuitu soziala aipatu dizkigu, hau da, ikaslearengana batetik, eta gizartearen gainerakoarengana bestetik, heldu beharko luke testuliburuak. Eusko Jaurlaritzaren adibidea jarri digu: «Poesia liburuen aleak erosten ditu eta zirkuitu sozialean sartu, liburutegietan. Liburu unibertsitarioari presentzia soziala San Joan suan agortzen zaio. Eskolako liburuak umeak, amak eta aitak ere irakurtzen ditu».
Ezin esan euskal komunitate zientifikoaren osasunaren diagnostikoa egitea erraza denik; Artetxek komunitatea ezagutzen orain ari garela azaldu digu. Hiru urte barru, euskal komunitate zientifikoari buruzko tesia amaitzen duenean, gure autoreak, liburuak, artikuluak... hobeto ezagutu eta erabiltzeko moduan izango gara. Dena dela, zera aurreratu digu berak: «Txikiak gara baina ez eskasak»
J. I. BASTERRETXEA
Unibertsitateak sortu zirenez geroztik, guztira (lehen zenbakia) eta euskaraz (bigarren zenbakia) egindako doktorego-tesi kopuruak hauek dira:
- EHUn 3.343 - 165
- Nafarroako Unibertsitatean
3.299 - 14
- Deustuko Unibertsitatean 356 - 22
- Nafarroako Unibertsitate Publikoan
327 - 2
- Mondragon Unibertsitatean 7 - 6
(bat euskaraz eta ingelesez).
Iparraldeko fakultateei buruzko informazio zehatzik ez dute Inguma datu-basean.
Euskal Herriko Unibertsitatean, -Ingumako datu-basearen arabera- lehenengo doktorego-tesia 1986an aurkeztu zuen Joxerra Etxeberriak Fisikari buruz. Huraxe izan zen urte hartako bakarra. Hurrengo urtean sei ikaslek aurkeztu zituzten tesiak euskaraz: Koldo Zuazok, Iñaki Goirizelaiak, Miren Azkaratek, Lurdes Oñederrak, Patri Urkizuk eta Iñaki Zabaletak. 20 doktorego-tesi aurkeztu zituzten 1997an, orain arteko kopururik handiena.
Udako Euskal Unibertsitateak kudeatzen duen Inguma datu-basean doktorego-tesien zerrendak ditugu, baina tesiak beraiek eskuratzeko modurik ez. Orain hasi dira lan horretan eta dagoeneko zenbait jarri dute. Doktorego-tesiek egilearen etxean edo unibertsitateko biltegian bukatzen dutela dio Artetxek. Sarean tesi osoak jarriko dituzte eta argitalpen izaera izango dute, «curriculumerako ona da izaera hori izatea, tesiak errealitate bihurtu behar du, orain forma gabekoak dira ia-ia».
EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]
Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]
Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]
Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:
"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]
Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]
Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]
Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik, Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.
Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.
-------------------------------------------
Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]
'Tristan und Isolde' opera
Bilbao Orkestra Sinfonikoa. Zuzendaria: Erik Nielsen.
Bilboko Operaren Abesbatza. Zuzendaria: Boris Dujin.
Eszena zuzendaria: Allex Aguilera.
Bakarlariak: R. Nicholls, G. Hughes Jones, M. Mimika, E. Silins, C. Daza, D. Barcellona, J... [+]
Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]
Zestoan (Gipuzkoa), 2024ko irailaz geroztik, baliabide ekonomiko urriko haur eta gazteak bost kultur eta kirol ekintzen artean bat aukeratu, eta horretan doan aritu daitezke. Udalak dirulaguntzen araudia berritu du, haurren aisialdia eskubide bat dela argudiatuta. Aldaketarako... [+]
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.