Makina bat kontu
Munduan kontsumitzen dugun energia zati handi baten iturria ikatza da eta hau erretzean igorritako karbono dioxidoak eragin handia du berotegi-efektuan. Hau dela eta, ikasle taldeak "gasetan dagoen karbonoa era eraginkorrean nola harrapatu" planteatu zuen.
Egun, karbonoa harrapatzeko sistemak egon badaude, baina lortu nahi zen sistemak hiru baldintza bete behar ditu, hots, osasunari kalterik ez egitea, ekonomikoki bideragarria izatea eta lan gehiegi ez ematea.
Ikasleek asmatutako sistemak metal industriako altzairu hondarrak erabiltzen ditu karbonoa harrapatzeko. Hondar hauetatik karbonoa duen gasa igarotzean kaltzio karbonatoa eta eskoria edo zepa hidratatuak lortzen dira. Bi produktu hauek erabilgarri dira beste industrietan eta ez dira kaltegarriak osasunarentzat.
Karbonoa harrapatzeko eraginkortasunaren inguruko daturik ez dute eman baina zentral elektriko batean frogak egiteko negoziazioetan ari dira une honetan.
Duke unibertsitateko fisikari talde batek garatu berri duen konmutadore optikoaren bidez, urrats garrantzitsua eman da argi bidezko komunikazioaren alorrean.
Teknikaren oinarria argi ahul baten bidez, askoz ere indartsuagoa den argia kontrolatzea da. Lorpen honekin telekomunikazio ekipoak askoz ere efizientzia handiagoz lan egitea erdietsiko da, eta etorkizunean garatuko diren aparatu kuantikoen alorrari ere lagunduko dio.
Egungo telekomunikazio aparatuek argia behin eta berriro bihurtu behar dute elektrizitate, eta ondoren elektrizitatea berriro argi. Bihurketa hauek ez dira batere egokiak abiadura handia behar duten telekomunikazio sareetan.
Orain arte zientzialariek intentsitate handiko argiak erabili izan dituzte intentsitate txikiko argiak kontrolatzeko eta hau ez da oso erabilgarria telekomunikazio sareen kudeaketan.
Teknika berriarekin bi laser izpi rubidio-lurrun berotuan zehar igaroz beste bi izpi lortzen dituzte eta hauek kontrolatzeko askoz ere intentsitate txikiagoa duen beste izpi bat erabiltzen dute. Ez dugu prozesu osoa azalduko, baina ideia nagusia gogoan izan behar dugu, hots, izpi ahul baten bidez askoz ere izpi sendoagoak kontrola daitezkeela eta hori orain arte ezinezkoa zen.
Sistema honen bidez argi/elektrizitate bihurketa saihesterik izango da eta horrenbestez, telekomunikazio sistemen eraginkortasuna hobetu behin eta berriro.
AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea: Elena Diaz.
Zuzendaritza: Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]
Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.
Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.
Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.
Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]
Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.
Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.