Makina bat kontu


Frantziako urak egoera txarrean

Orain bost urte Europako Batzordeak lurrazpiko eta gainazaleko uren egoera kimiko eta ekologikoari buruz emandako arautegitik urrun samar geratuko da Frantzia. Joan den astean Historia Naturaleko Museoko kide den Jean-Claude Lefeuvre-k argitara emandako txostenean dioenez, Frantziako lurrazpiko eta lurrazaleko uren %50-75a ere ez da hurbiltzen Europako Batzordeak ateratako arautegira.
Aipatu txostena Frantzian dauden sei ur-agentzietatik bostek eskatu dute eta bertan esaten da uren %27a gizakien eraginez kaltetu dela. Beste datu interesgarri batzuk hauexek dira: uren laurdena, ziurrenik, egoera onean egongo da, beste laurden bat arrisku-egoeran egon daiteke eta %23aren benetako egoera zein ote denari buruzko kezkak daude.
Azterketa horretan nitrato eta pestiziden poluzioa soilik arakatu da eta hau espreski azpimarratu nahi izan du egileak; beraz, fosfatoak, produktu farmazeutikoak, dioxinak eta mikroalga toxikoak »Arcachongo badiako ostra gehienak akabatu dituztenak alegia» ez dira kontutan hartu. Hauek kontutan hartuko balira egoera askoz larriagoa izango litzateke eta horren susmoak egon badaude.


Dorre bikien erorketari buruzko txostenik zehatzena

New Yorken AEBetako Estandarren eta Teknologiaren Institutu Nazionalak berriki emandako prentsaurreko batean, 2001eko irailaren 11n bi abioik World Trade Center (WTC) jo ondoren gertatu zenaren analisi osoena aurkeztu dute.
Dorreak abioien talka jasateko prestatuta zeuden, baina ondoren gertatutako suek euskarri-zutabeak ahuldu zituzten eta solairuen artean suaren aurkako materiala zegoen arren, material hau talkaren ondorioz higitu egin zen eta horrek erraztu zuen sua hedatzea. Laburbilduz, hauxe izan zen gertaeren kronologia:
- Abioi bakoitzak kanpoko zutabeak moztu zituen eta abioiek eraikuntzan sartu ahala suaren aurkako materiala tokiz kanpo utzi zuten. Honela, moztutako zutabeek jasandako pisua beste zutabeetara igaro zen.
- Abioien erregaiek hasitako sua eraikinetako materialek eta kanpotik sartutako aireak indartu zuen.
- Suak eta materialaren desplazamenduek eraikuntzaren gunean eragin zuten, hau ahulduz eta karga jasateko ahalmena txikituz.
- Solairuen arteko sabaiak ahuldu eta okertu egin ziren, zutabeei barnera tira eginez.
- Tentsio hauen eraginez eta kontutan hartuz zutabeetako tentsioa goitik beherakoa izan beharrean albokoa izatera pasa zela, eraikuntzak erortzen hasi ziren.
Ondorio hauek atera ahal izateko eredu informatikoekin batera, gertaera gertatu zireneko argazki, audioak eta bideoak erabili dira. Ikerketa honen helburu garrantzitsuena ez da dorre bikien erorketaren zergatia kontatzea bakarrik, etorkizunean eraiki beharreko eraikinetan kontutan hartzeko neurrien sistema eratzea baizik.


Azkenak
Iruñeko haur-eskola publikoetako ikasle berrien %37 familia sozioekonomiko ahulekoak dira

Plaza eskatu duten guztiak onartuak izan dira onarpen-sistema berria eta zikloaren doakotasunari esker. 12.000 euro baino gutxiagoko errenta duten familien 297 umek izango dute plaza.


Tanpoiek metalak dituztela frogatu dute; tartean, beruna eta artsenikoa

Lehen aldiz, ikerketa bat egin dute tanpoiek metalak ote dituzten ikusteko. Izan ere, metal batzuk toxikoak dira, baina AEBetako, Europako eta Erresuma Batuko legediek ez dute horri buruzko araudirik.


2024-08-22 | June Fernández
MIGRAZIO-DOLUA
Herrimina trauma bihurtzen da

Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.


Euskal preso politikoei espetxe politika arrunta aplikatzeko eskatu dio Sarek Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Giza Eskubideen Sailari

"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]


Energia-enpresa nagusiek biodibertsitateari eragindako kalteen %47 ezkutatzen dute, EHUren ikerketa baten arabera

"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.


2024-08-21 | ARGIA
Udaltzaingoak kaleko saltzaileekin duen “jarrera oldarkor eta bortitza” salatu dute Bilboko konpartsakideek

Udaltzaingoaren azken egunotako "gehiegikerien" aurrean, Bilboko Konpartsen Federazioak elkartasuna adierazi die manteroen kolektiboko lagunei, Areatzan egindako elkarretaratzean.


Eneko Etxeberria: “Hitz bakarrean, inpunitatea bilatzen du Gobernuak”

Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]


AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Eguneraketa berriak daude