Garai berrien atakan: hipopotamo ala poeta


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Despedida batera joan gara Arriaga antzokira, hala dio behintzat txarteldegi ondoan dagoen kartelak: Au revoir triunfadoreak. Antzerkiola Imaginarioaren azken lana da. Garai berrietako komedia, komedia tristea, erantsi du kartelak. Antzokian sartu eta argiak itzali dituzte, eszenatokia soilduta ageri zaigu, egurrezko kutxa handi bat erdian duela. Despedida baten lekuko izango gara, triunfadoreen azkena, euren heriotza. Kapitain zahar bat igoko da oholtza gainera, paperezko ontzitxoa herrestan darama: hura ere agur ari da esaten, mutu dago, baina agur dio ibilera nekez batekin.

Inkognitaz beterikoa da Au revoir triunfadoreak lanaren hastapena eta irauten duen ordu eta erdian ere, galderak eta erantzunak, baieztapenak eta ezezkoak, barreak eta tristurak... denak brodatu baten fintasunez harilkatuko dira.

Au revoir triunfadoreak obran, denak du bere kontrakoa, bere ispilu desitxuratua, bere muturreko bestaldea. Hiru pertsonaia nagusiak (Madame Faneka, bala gizona eta gazte nihilista) bikoiztuta ageri dira eta hiru lagun baino, sei taularatuko dira: aipatu hirurak eta Baniju, bala neska eta gazte nihilista 2; pertsonaiak eta horien alter egoak. Are, hirugarren izaera bat lotuko zaie hezur haragizko protagonistei: off ahotsak. Garik, Ruper Ordorikak, Antton Lukuk eta Ramon Agirrek bikain landutako narratzaileak.

Hipopotamoaren metafora

Seiek, Melville kapitain zaharra lagun, hildakoen zubirako bidea egingo dute. Garai berrietako gaixotasunak jota daude denak ala denak: norbera ezin izatearen tragedia, mundu modernoaren azkartasunak txintxarriak bezala, errekan behera, eramaten dituen sentsazioa, hipopotamo bihurtu izanaren konplexua.

Jon Gerediagak Na Gomesekin batera idatzi du Antzerkiolaren azken lanaren gidoia eta berak ere inertzia sentsazio bera du: "Iruditzen zait bizitza oharkabean pasatzen zaigula, ez dugula sentitzen behar bezainbeste; batzuetan ematen du bizitzak xarma galdu duela eta horrek utzikeria sortzen du. Azaleko zoriontasun batean bizi gara, baina nik ez dakit sakona ote den zoriontasun hori".

Obrak, baina, ez du zehazten nor den hipopotamo eta nor poeta »uraren korrontearen indarrari aurre egin eta bereari eutsi diona». "Testuari dagokionean, irekita utzi dut, nik ez dut esaten nor den hipopotamoa eta nor den poeta, uste dut denok dugula hipopotamo bat barruan eta aterako da, asko-gutxi", azaldu digu Gerediagak.

Hala ere, hor dago Ander Lipus zuzendariak egindako aldarria: "Sentitzen eta pentsatzen duzuna bidean ez uzteko deia egin nahi dugu. Justu kontrakoa exijitzen duen garai honetan »europarrak eta globalizazio zaleak izan behar dugu», istorio propioak eraiki behar dira, istorio txikiak".

Hori guztia eszenaratzeko tratamendu berezia eman diote lanari Antzerkiola Imaginarioko kideek: komediaren erritmo eta moldeak erantsi dizkiote. "Yuri Sam eta gero, komedia bat egin nahi genuen; Ubu Rey eta Esperando a Godot, El Rinoceronte eta halako obrak aztertzen hasi ginen, bere garaian haustura bat ekarri zuten obrak izan ziren eta gustuko genituen", esan digu Lipusek.

"Garai berrietako gaixotasun bati buruz hitz egiteko badirudi beharrezkoa dela umorea erabiltzea, barre egitea", gaineratu du Gerediagak. Umorea, baina, ez da azalekoa, ez barre algara ozenak eragitekoa. "Absurdo hitza jarri dioten abizena da, baina berez absurdoaren sentimendua ez da batere barregarria, barruko hustasun sakon batek sorrarazten du eta umorea berezia da, ez da hain hutsala, umore sakona da, gazi-gozoa" azaldu digu Gerediagak.

Dena ulertu behar hori

Umorea lagun izanda ere, hustasun sentimenduarekin utziko du ikus-entzuleak antzokia. Antzezlana ikusi baino lehen zituen galderak halako bi dira orain. Helburua, hein batean, hori dela azpimarratu digute lanaren gidoigile eta zuzendariak. "Ikuslea dena ulertzera doa antzokira, eta ezinezkoa da dena ulertzea. Garai berri hauetan erantzunak nahi ditugu baina askotan, erantzunak baino hobe da galdera ona planteatzea" azpimarratu du Gerediagak.

Ulertu baino, ikus-entzuleak sentitu egiten du, biziki sentitu ere. Horretan laguntzaile paregabea da Aitor Agirianok ideiatutako eta Ondarroako Metal Taldeak gauzatutako konposizio indartsu eta sendoa edota Ruper Ordorika, Antton Luku, Gari eta Ramon Agirreren ahots sarkorrak.

Izan ere, kolaborazio dezente izan dituzte Antzerkiolakoek lan honetarako. Aipatutakoez gain, LaRessistens kolektiboko Iker Garciak bala gizonaren txotxongiloa darabil. "Jende asko bildu zaigu, nekagarria izan da baina oso positiboa. Jendeak sentsibilitatea du gurekin lan egiteko. Kolaborazioak, gainera, oso garrantzitsuak dira taldea horren hermetikoa ez bihurtzeko" agertu du Ander Lipus zuzendariak.

Laborategian landutakoa

Antzerkiola Imaginarioaren lan sistemari jarraiki, oraingo honetan ere talde-lanaren emaitza izan da Au revoir triunfadoreak obra. "Nik uste oraingo honetan prozesua muturrera eraman dugula, talde-lanean oinarritu dugu eta ideala bada ere, oso nekagarria izan da. Deserosoa zelako, deserosotasuna sormen lanetan oso ona da, produktiboagoa da. Guztiz erosoa baldin bada, nik uste ez dituela fruitu guztiak ematen" esan digu Jon Gerediaga gidoigileak.

Dudarik ez da azken lan honek fruitu guztiak eman dituela, Donostian lehen aldiz loratu zen landarea ureztatzen eta mimatzen denbora luzea eman baitute Antzerkiolakoek (hain justu sei hilabete, denak 20 bat lagunen izerdi eta ideiak biltzen), baina hazia aspalditxo landatu zuten. "Orain bi urte eta sei hilabete, Lipusen ideia batetik abiatuta, testu bat idatzi genuen Gomesek eta biok; entseatzen hasi baina konturatu ginen ez gindoazela inora, oso erosoa zen, antzezlana itxita zegoen" kontatu digu Gerediagak. Ez atzera ez aurrera zeudela, testua zakarrontzira botatzea erabaki zuten eta proiektuari berriz heltzea, zerotik, talde-lanean.

Fitxa
Testuaren egileak: Jon Gerediaga eta Na Gomes

Zuzendaria: Ander Lipus

Aktoreak: Maria Urzelai, Na Gomes, Alex Gerediaga, Iker Garcia, Gabriel Ocina, Ainhoa Jauregi eta Veronica Fernandez.

Datozen emanaldiak: Ekainaren 29an, Durangoko San Agustin aretoan , 20:00etan. Ekainaren 30ean, Donostiako Antzerki Ferian, Egiako Gazteszenan 18:00etan. Biak gazteleraz.


ASTEKARIA
2005eko ekainaren 19a
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Arkaitz Zarraga Azumendi
#2
#3
Ane Ablanedo Larrion
#4
Karmelo Landa
Azoka
Azkenak
Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentu birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Azken dantza hau izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Bilgune Feministak Iratxe Sorzabal babestu du
“Indarkeria matxistaren beste adierazpen bat da tortura, urtez luzez estatuek babestua”

Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]


Emakume bat lehen aldiz Lantzeko inauterietako Ziripot pertsonaia izan da

Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]


2025-03-06 | Gedar
Apirilaren 4an desalojatu nahi dute Bilboko Etxarri II Gaztetxea

Errekaldeko Gaztetxearen aurkako huste-agindua heldu da jadanik. Espazioa defendatzera deitu dute bertako kideek.


Vesubioren erupzioak garun bat kristalizatu zuela frogatu dute

79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]


Eskolak ematen hasi da berriz mezu arrazista eta transfoboengatik ikertutako EHUko irakaslea

Leporaturikoa ez onarturik, eta sare sozialetako kontuak "lapurtu" zizkiotela erranik, salaketa jarri zuen Arabako campuseko Farmazia Fakultateko irakasleak. Gernikako auzitegiak ondorioztatu du ez dagoela modurik frogatzeko mezu horiek berak idatzitakoak diren ala ez.


“Hitzarmen duin bat lortzeko” mobilizazioak iragarri dituzte ‘Diario de Noticias de Álava’ko langileek

Lan baldintzen "prekarietatea" salatzeko kontzentrazioa egin zuten asteartean egunkariaren egoitzaren aurrean. Abenduaren 2tik sindaura greban daude langileak eta mobizlizazioak "areagotzea" erabaki dute orain.
 

 


Eguneraketa berriak daude