Hamabost urtean 2.383 euskal langile hil da
- Egunero sei mila pertsona hiltzen dira munduan lan istripuen ondorioz, eta urtean bi milioi lan munduan gertatutako istripuen erruz edo lanbideak eragindako gaixotasunengatik. Euskal Herria ez da irla bat triskantzen mapa horretan; izan ere, urtean batez beste 130 pertsona hiltzen baitira. Esate baterako, 1988-2004 aldian 2.300 pertsonatik gora hil ziren. Jadanik 54tik gora pertsona zendu da aurten lan istripuen ondorioz.
Duela hilabete pasatxo ospatu zen Laneko Segurtasun eta Osasuneko Nazioarteko Eguna. Testuinguru horretan, Europako instituzioek eta sindikatuek lan munduko ezbeharren gaia aztertzeko ahalegina egin dute. Estatistikak eskaini dituzte, ezbeharren arrazoiak aztertu eta zin egin dute alde guztietatik zainketa lan handiagoa egingo dutela Lanaren Nazioarteko Erakundearen datuen arabera egunero-egunero 6.000 pertsonen heriotza eragiten duen gaitz honi aurre egiteko, laneko istripuei eta lanbideak eragindako gaixotasunei, alegia. Euskal Herrian bakarrik -Iparraldeko datuak falta zaizkigu beti bezala- urtean 100 pertsona hiltzen dira, batez beste, lan istripuen erruz. Hego Euskal Herrian 2.383 pertsonek galdu zuten bizia 1988-2004 aldian lan istripuen eraginez. Aldi horretan bertan beste 15.000tik gora langilek izan zituzten lan istripu larriak. Hurrengo orrialdeko grafikoan ikus daiteke laneko ezbeharrek Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izan duten bilakaera. Europar Batasunean (EB) urtero 7.500 pertsona hiltzen dira, batez beste, laneko ezbeharrengatik; 1.400 pertsona hiltzen dira Espainiako Estatuan eta 661 pertsona Frantziakoan.
Bai adituek eta bai sindikatuek, hiru arrazoi nagusi aipatzen dituzteegoera hau sortu izateko: Europako lan munduan gizarte atzerakada gertatzen ari dela, lan munduaren erregularizaziorik ezerantz goazela, lan baldintza kaskarragoetarantz eta lanaldi luzeagoetarantz. Zenbait sindikatu abertzaleren "lan baldintza kaskarrek hil egiten dute" esloganak zerikusi handia du Euskal Herria ere jasaten ari den laneko erregularizaziorik ezarekin. Lan istripuen estatistikak aztertu besterik ez dago lan ezbehar gehienak lan baldintza kaskarrak dauden lekuetan gertatzen direla aitortu behar izateko: eraikuntza da sektorerik arriskutsuena, hor baitago kontrata eta azpikontrata gehien. Lanbide prestakuntzarik kaskarrena eta laneko osasunaren kulturarik urriena ere sektore horretan daude. Hain zuzen ere, Euskal Herrian jadanik hamalau langiletik gora hil dira eraikuntzan aurten.
Laneko Segurtasun eta Osasuneko Nazioarteko Eguna baliatuz, Lanaren Nazioarteko Erakundeak adierazi du lantokietan arriskuei aurrea hartzeko neurriak har ditzatela eskatu behar zaiela enpresaburuei. Biziki larria da Bizi eta Lan Baldintzak Hobetzeko Europako Fundazioak onartu duen bezala onartu behar izatea azken hogeita bost urteotan "orokorrean lan baldintzek ez dutela hobera egin".
Ekoizpen prozesuko agente guztiak eta administrazioko agintariak dira egoera honen arduradunak, batzuk besteak baino erantzukizun handiagoarekin: enpresaburuak, langileak, enpresa batzordeak, sindikatuak, lan ikuskaritza, tokian tokiko gobernuak eta erakunde judizialak. Egia da zenbait euskal sindikatuk esaten duena: enpresaburuek ez dute esku hartzen laneko osasunean eta "etekinak jartzen dituzte laneko osasunaren gainetik" edo, "ez diote behar bezalako garrantzirik ematen laneko osasunari" edo, "22.000 langileko lan ikuskatzaile bakarra dago" edo, "laneko ezbeharrak eguneroko loteria dira, tokatu arte"...
Edonola ere, langileek, enpresa batzordeek eta sindikatuek ere beren zeregina daukate: segurtasun arauak aplikatzea edo, halakorik ez badago, eskatzea eta exijitzea; laneko osasuneko prestakuntza exijitzea; lan ikuskatzaileari enpresak salatzea; erakunde judizialetan salaketak jartzea eta ez amore ematea arau haustea egin duen enpresarekin, enpresa erantzulearekin, akordio ekonomikoa lortu delako eta abar.
Zoritxarrez, lan istripuak ez dira kasu isolatuak euskal geografian. Aurten heriotzak eragin dituzten lan istripuak gertatu diren lekuak aztertuz gero ikus dezakegu Hego Euskal Herriko lau lurraldeetako herri askoko zerrenda ateratzen zaigula. Esate baterako, heriotzak eragin dituzten lan istripuak gertatu dira Azpeitia, Andoain, Barakaldo, Mungia, Portugalete, Uharte, Basauri, Errenteria, Iruña, Irura, Asparrena, Ormaiztegi, Berriozar, Arizkun, Araka, Donostia, Ultzama, Bergara eta beste herri batzuetako enpresa edo eraikuntza obretan. Elorrio, Bilbo, Santurtzi, Getxo, Abanto, Trapagaran, Galdakao, Azpeitia eta beste herri batzuetako hainbat enpresatan ere lan istripu larriak izan dira.
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
Larunbatean zeharkatuko ditu hiriko kaleak Donostiako Klasikoak, eta Gernika-Palestina herri ekimenak Israelek bertan duen presentzia salatu du, prentsaurreko batean. Adierazi dutenez, “genozidioa eteten ez duten bitartean” klasikoak ez luke Israel-Premier Tech... [+]
Israelek Hamas eta Hezbollahko buruzagiak hiltzeko helburua ez da erresistentzia ahultzea. Benetako asmoa da inteligentzian eta arlo militarrean bere nagusitasunaren irudia berrezartzea Israelgo iritzi publikoaren aurrean .
2017tik Bruselan dago Kataluniako presidente ohia, baina itzultzea erabaki du Generalitateko hurrengo presidentearen inbestidura eztabaidarako. “Normaltasun demokratikoko baldintzak ez” izatea salatu du, eta aipatu du itzultzeak suposatzen duen atxiloketa arriskua.
Udaletxe aurrean eginiko prentsaurreko jendetsuan, Donostian gertatzen ari diren jarrera arrazista, klasista eta faxistekin kezka adierazi dute hiriko eragile sozial eta politiko ugarik. Irakurketa bateratua eskaini dute 37 eragilek, besteren artean, Ernai, GKS, Bilgune... [+]
“Herriaren eta beren familien alde” jartzeko eskatu diete Edmundo Gonzálezek eta María Corina Machadok adierazpen bateratu baten bitartez. Maduroren gobernuak erantzun egin die, eta erabaki dute dokumentuaren sinatzaile biei “ikerketa penala... [+]
Palestine Action taldeak dio bere ekintzaileek astelehen goizean (abuztuak 6) Elbit-ek Bristolen duen fabrika "inbaditu" dutela. Ikerketa eta fabrikazio zentroa oso zainduta dago, eta espetxeko furgoneta bat erabili dute kanpoko perimetroa txikitzeko.
Osasun artak biltzen ari da Pablo Gonzalez Moskun une honetan. Joan den astean, Poloniako Radomgo segurtasun handiko espetxetik atera zen kazetaria bi urte eta bost hilabeteko preso egon ondoan. Poloniak leporatzen zion espioitza frogatu gabe libre atera da.