Antxoa berreskuratu


2007ko otsailaren 21ean
Kantauriko arrantzaleek maiatza bukaerara arte 160.000 kilo antxoa lurreratu dituzte. Joan den urtekoak 3 milioi kilo antxoa izan ziren. Arrain hori Kantauri aldeko, batez ere Euskal Herriko, 3.500 familiaren bizibidea da. Bizkaiko golkoko uretan aurten izandako antxoa kanpainaren hondamendiak agerian utzi du berriro ere orain aspaldi AZTIko adituek iragartzen zuten hura, inguruaren ikerketa-lanak egin eta gero azken asteotan berretsi dutena: antxoa galzorian dago. Zergatik? Besteak beste, eta ez da arrazoirik eskasena, batzuek, Frantziar Estatuko arrantzaleek esaterako, Europako Batasunaren konplizitateari esker, sare pelagikoak bezalako arrantza-sistema basatiak erabiltzen ari direlako. Euskal arrantzaleek antxoaren arrantzarako metodo artisanalak erabili izan dituzte betidanik eta urteak dira arrantzale frantsesen ekintzak salatzen dituztela.

Horri Arcachongo Ituna delakoaren ondorio latzak gehitu behar zaizkio, izan ere, akordio horren ondorioz Kantauriko ontziteriak urtearen data zehatz batean 9.000 tona antxoa eman behar baitizkie arrantzale frantsesei, guztiontzako arrantzarik ez dagoela ikusiagatik... Egoera horrek "antxoaren gerra" deitutakoa eragin du hainbat alditan, hau da, mugaren alde bateko eta besteko arrantzaleen arteko liskarrak itsas zabalean.

Gauzak horrela, antxoa berreskuratu nahi badugu, ezinbestekoa da berehalako konponbide sendo bat bilatu eta hitzartzea, alde bietako partaideen konpromisoa eskatuko duen irtenbide bat. Bruselak ez badu ezer egiten sare pelagikoen aurka, Arcachongo Ituna ez bada ezesten, ez baldin bada geldialdi biologiko luzerik abian jartzen, arrantza-baliabideen galera izugarriaz gain, ondorioak ezin okerragoak izan daitezke arrantzaleentzat eta euren familientzat. Eta nola ez, "gatazka" areagotu egingo litzateke. Frantziako arrantza arduradunek adierazi dutenez, heldu den ekainean antxoa arrantzatzera irtengo dira itsasontzi frantsesak -Kantauriko arrantzaleen gogoaren aurka-. Horrek "gatazka" giroa erabat berotuko du. Gure uretako antxoa berreskuratzeko geldialdi biologiko luzerik ezarri ahal izateko, arrantzaleei geldialdi bitartean legokiekeen ordain-sari duina emateko konpromisoa hartu beharko luke Administrazioak...

Eta orain, antxoaren arrantzaldi izugarriaren ondoren, hegaluzearena dator... Antzekorik gertatuko ote da? Galderaren erantzuna ekain-uztaila bitartean jakingo dugu. Joan den urtekoak 8.261 tona hegaluze ekarri zituen.

MCC: apustu ausart eta arriskutsua. Arrasateko MCC taldeak, euskal enpresa pribaturik handienak, 2004ko ekitaldiko datuak eskaini berri ditu. Aurreko urtekoak baino askoz hobeak dira. Horren seinale, enpresaren etekin sendotuak 502 milioi euro bildu zituen 2004an; 2003koarekin alderatuz gero, %22ko hazkundea litzateke. Hala ere, garrantzitsuena ez da hori izan, 2005-2008 urte bitarterako plan estrategiko grinatsu baten iragarpena baizik. Plan horren arabera, 25.000 lanpostu berri sortu nahi ditu MCC arrasatearrak, salmentak 17.000 milioi eurotan kokatu eta 4.000 milioi euroko inbertsioak egin. Gaur egungo 70.884 pertsonako plantillak 95.000 langile izango lituzke hiru urtera.

Egundoko erronka, ezbairik gabe... baina aurreko erronken emaitzak ikusita, nahiz eta arriskutsua izan, berme onez abiatzen da. Apustu ausart eta arriskutsua da. Batzuen ustez, MCCk duela zenbait urte martxan jarritako internazionalizazioak deslokalizaziora daramatza bere enpresa guztiak. 2008 urtera bitartean 20 lantegi berri sortu nahi ditu atzerrian. MCCko ordezkarien arabera, aldiz, "internazionalizazio prozesu horren helburua ez da deslokalizazioa, atzerriko merkatuak bereganatu eta Estatu espainolean fabrikatzen direnena baino balio erantsi handiagoa duten produktuen komertzializazio-lerroak garatzea baizik, eta horrek gainera enplegua sustatzen lagunduko du". Hori da MCC taldearen konpromiso publikoa. Orain artean ez da izan MCCrekin mesfidati jokatzeko ez arrazoi, ez historiarik. Egindako urratsek, zuzenak gehienak, aldez aurreko analisi sakonak izan dituzte beti. Espero dezagun arrakasta bihurtutako ekintzak -enpresa berriak, sektore berriak, enplegu gehiago, inbertsio gehiago- etorkizunerako oinarri sendoa izatea.

Mobilizazioaren etekina. Gasteizko Caballito multinazionalaren moduko langileen mobilizazioek, kasuan bezala urte eta erdi igaroagatik, askotan ez dute etekinik ateratzen. Eta beste askotan, guztia ez, baina nahi denaren zati bat lortzen da. Hori da, hain zuzen, Bizkaiko komertzioetako langileen kasua, merkataritza-gune handiak asteburu eta jaiegunetan irekitzearen aurkako mobilizazioei esker, euren asmoa bete baitute... Hori bai, oraindik ikusteke dago zer gertatuko den Araban eta Gipuzkoan, eta Lakuako Gobernuko dekretuarekin batez ere, azken horrek ahalbidetzen baitzuen komertzio handien irekiera. Dekretu hori ezetsi arte ez da gerra bukatuko.


Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude