Makina bat kontu
Japonia eta Kuriles fosako plakaren ondoan, Pazifikoko plaka Eurasiako plaka bultza eta bultza ari da urteko 8 zentimetroko desplazamendua eraginez eta Filipinetako plaka beste plaken mugimenduen arabera murgiltzen da.
Hau dela eta, orain Tokion Richter eskalan 7,3 indarreko lurrikara gertatuko balitz 10.000tik gora izango lirateke hildakoak.
Shinji Todak 1979tik 2004 bitartera gertatutako 100.000 lurrikara aztertu ditu eta horiek gertatutako eremua ere bai, hots, 25 kilometroko hondoa eta 1.000 kilometro koadro dituen eremua. Bere ikerketak Kyodo deituriko prentsa-agentzian argitara eman ditu eta joan den astean Chiban ospatutako bileran aurkeztu ditu.
Alpeetan elur gutxi
Gai honi buruz dezente idazten ari gara, baina Alpeetan gertatzen ari dena beste eskala batean gure inguruko Pirinioetan gertatzea harrigarria izango ez denez, informazio eguneratua eta jarraitua izatea egokia dela uste dugu.
XX. mende hasieratik udako tenperaturen hazkundea eta glaziarrak urtzea batera doaz. Dena den, historiako beste garaietan aurkako fenomenoak ere gertatu dira, hots, udako tenperaturak beroak izanik glaziarrek bolumen handiagoa hartu izan dute.
Hauxe dio Christian Vincent eta CNRSko glaziologia institutuko ikerlari talde batek. Hauen arabera, glaziarrek bolumen handiena izan duten aroa 1760 eta 1830 urte bitartean izan zen.
XVI. mendean hasi eta XIX. mendera arte luzatu zen azken glaziazio txikian glaziarrek udan tenperatura handiagoa jasan behar izan zuten XX. mendean baino. Baina jausitako elur-maila %25 handiagoa izan zen. Hauxe izan daiteke glaziarren hazkundearen gakoa, Geophysical Research Letters aldizkarian argitara emandakoaren arabera.
Ikertzaileek hainbat datu erabili dituzte ikerketan, hala nola, arteko mapak eta lurraren orografia azaltzen dituzten airetiko argazkiak. Honela hainbat eboluzio iragarri dute hipotesi desberdinen arabera.
Oraingoz, hipotesi nagusia elur kantitateak udako tenperaturak baino eragin handiagoa duela, badirudi indartu egin dela, baina ikerketek aurrera egin behar dute hori baieztatu ahal izateko.
Hori horrela bada, prezipitazio-kantitatean zer eragiten duen da aztertu beharreko hurrengo galdera.
Gerra Urte, Gezur Urte!
Horrela dio esaldiak eta horrela berresten du errealitateak.
Munduan eta Europan dagoen gerra-egoera, horren gorakada etengabea eta horrek Euskal Herrian izan dituen eta izango dituen balizko ondorioak aurreikusita, joan den abenduan hainbat... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Larunbat honetan egingo da Bilbon euskal preso politikoen aldeko urteroko manifestazioa. Gero eta preso gutxiago dago, baina 2011n ETAk bere jarduera armatua eten zuenean inork gutxik irudikatuko zuen handik hamabost urtera oraindik gatazka haren ondorioz espetxeratutako... [+]
Hainbeste urte borrokan horren atzetik ibili ondoren, 34 urte, hain zuzen, oso pozik gaude orain egun batzuk, abenduaren 28an Inuzente egunean, Iruñean, Nazioarteko Euskal Pilota Federazioak antolatu zuen batzarrean hartu zen erabakiagatik. Zeren ondo bidean,... [+]
Donostiako La Cumbre Jauregian bizi ziren orduan Juan Mari Jauregi senarra eta bera, lehena Gipuzkoako Gobernadore Zibila zen garaian, 1990eko hamarkadaren erdialdean. Jauregi 2000. urtean hil zuen ETAk Tolosan.
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
PSNk, EH Bilduk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak bat egin dute Borboiak Nafarroako kultura sari nagusitik at gera daitezen. Espainiako erregeak 2015etik, Uxue Barkos lehendakari zenetik, ez daude ekitaldi handi honetara gonbidaturik.
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]
Adimen Artifizialarekin egindako disparateen biltegia handitzen ari da. Erabiltzaile arruntok sortutakoak txorakeriak izan daitezke neurri handi batean, baina Interneteko erraldoiak berak ari dira halakoak errepikatzen eta horrek larriagoa dirudi, eragin globala izan... [+]
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Abenduaren 24an erori zen gobernua, Kaledonia Elkarrekin alderdi loialistako ordezkariek dimititu zutelako. Hori horrela, loialistek berreskuratu egin dute independentistek 2021ean lehen aldikoz lorturiko presidente kargua. Maiatzaz geroztik krisi politiko, sozial eta ekonomiko... [+]
18 urterako plan estrategikoa garatzeko Europako diru-laguntzak jaso ditu Euskal Sagardoaren Jatorri Deiturako proiektuak. Iparraldea batu da jada, eta Nafarroa zein Trebiñu sartzeko urratsak ematen hasiak dira.