Maiatzeko hostoak
Berriro Europa eztabaidagai, oraingoan Frantzian. Europa gosaritan; Europa afaltzerakoan; Europa otordu orotan. Erromako tratatutik hona Europak izan duen bilakabidean Frantziako erreferendumak hainbesterainoko interes informatiboa du? Nondik begiratzen zaion. Eta begiratzen bazaio integrazioaren aldeko agintariek egunotan bizi duten urduritasunari, esango nuke baietz, esango nuke hil ala biziko lehia baten aurrean dagoela Europa: Frantziako emaitzek berebiziko garrantzia izango dute bai berez bai erreferendum frantsesaren atzetik etorriko direnetan. Ikatza bota behar da Europaren labeetara altzairua ziurtatzeko, Europako lehen elkarteak -1951ko Ikatzaren eta Altzairuaren Komunitateak- metaforikoki ondo seinalatzen duen legez.
Hegoaldeko euskaldunok ondo ezagutzen genituen Europak Europari emandako baiezkoak ekarriko omen dituen onurei eta ahuleziei buruzko argumentuak. Orain iparraldekoen begi-belarrietatik sartu dira argumentu berak. Erraza da integrazioaren aurkakoek diotena ulertzea, begi-bistan baitaukagu: ezezkoa bozkatuta, gauden bezala geldituko gara. Zaila, benetan zaila, baiezkoak agintzen duena irudikatzea da, Europa berri batean sinestea. Integrazioan.
Honainokoak, kontu ezagunak dira. Baina alde guztietatik begiraturik guztiz albokoa dirudien kontu batek piztu dit arreta Frantziako kanpainan: Italiako Democratici di Sinistra L'Ulivo taldeko gazteak konbentzituta daude Frantziaren ezetzak Europako beste hainbat tokitako ezetza ekarriko duela, eta horrek ez diola eskuinari baizik mesede egingo. Horregatik, postalak idatzi eta postalak idatzi aritu dira Frantziako gazteei, hauek Europako Konstituzioari baiezkoa eman diezaioten. Hiru omen dira gazte italiarrek postalotan erabili dituzten argumentuak gazte frantsesak animatzeko: orain arteko lorpen sozialak, solidaritatea eta arrazismoaren kontrako lehia.
Postalak. Idatzi. Argumentu politikoak erabili. Konbentzitzen ahalegindu. Gazteek gazteei dei egin. Segapoto italiarrak -telefoninoak- garestiegiak dira pasa-hitz edo esamesak bidaltzeko -gogoratu segapotoek zer nolako garrantzia izan zuten Espainian martxoaren hamalauko emaitzetan- ala diskurtso politiko egituratu xamar batek oraindik ere bitarteko pausatuagoak behar ditu, nahiz eta bitarteko pausatuago horietako bat postala bezain euskarri apal xumea izan?
Horrelako prozesuei ondo etortzen zaie apaltasun pixka bat, negoziaketa batek beti ipurdi bistan uzten baitu bizitza bide normaletatik aurrera eraman ezinaren onarpena. Etxe barrura soilik begiratuta -Keats poetak native land deitzen duen horretara-, beren garaian garrantzi betea izan zuten bi egitasmo oihartzuntsu datozkit gogora: ahanzturaren salara bidean da Ibarretxeren plana, oroitzapen politiko hautsen kutxaren batean behar du egon KAS alternatibak. Bitartean, guztiz hiltzat jotzen genuen Ajuria Eneako Ituna omen du Espainiako Parlamentuaren dokumentuak inspirazio nagusi.
Erronka zaleenek dituzte, enegarren aldiz, motibo gutxien beren paparrak dominekin edertzeko.
Ambrose Biercek honela definitzen zuen hiztegia hitza 'Deabruaren hiztegia'n: "Hizkuntza baten hazkundea galarazi eta gogor eta zurrun bihurtzeko letra arloko tresna gaiztoa".
Sarasolak-eta bukatu berri duten hiztegiak euskal jardunaren hazkundea jaso du hamasei tomotan, eta, hainbat urtetako lan eskergaitzaren ondoren horrelakorik entzutea bitxia bada ere, hiztegia berritu eta osatzeari ekin nahi omen diote hemendik aurrera.
Hizkuntza ez dela gogor eta zurruna dakitelako izango da.
"Bidaia hau Santiagoko Tobalaba aerodromoan hasten da, hala da, uda bukaerako goiz batez, baina, egia osoa esate aldera, bidaia askoz ere lehenago hasi zen. Han urrutian hasi zen eta orain dela denbora asko. Bidaiari geldiaren ametsen eta fantasien denboran. Nire lilura zaharretako bat da Juan Fernández irlarena, hara baitzihoazen eta handik etorri nire pertsonaiak, eta ni neu ere bai, noski, jakin gabe nora gindoazen eta nondik gentozen. Alegiazko ihes-ate bat zen".
Robinson nafarrak bere obsesioak kitatzeko idatzi duen liburuan pasarte eder asko dago irlaz eta alegiazko eta errealitateko eremuek gure bizitzetan eragiten duten islaz. Eta baita ironiarik eta umorerik ere. Ez dira erudizioa eta pasarte bitxiak falta. Ezta bertan bizi diren hainbat pertsonaia auto-baztertu eta robinsonen erretratu zorrotzak ere. Eta, aldian-aldian, bidaiari begi fin batek aurkitutako perlatxoak. Segidakoa bertan dagoen museo txikian ikusitako bitxikeria da:
"Bitrinak Robinson Krusoeren edizioekin eta liburu horrekin zerikusi handia edo ez hainbesterainokoa duten liburuekin. Horien artean nabarmen (…) portadan honela dioen bat: Adaptació de Josep Vallverdú. Il.lustracions de Carme Peris. Edicions Proa, eta liburuaren ondoan karteltxo bat zera dioena modu labur zalantzarik gabean: «Versión en vasco».
Zergatik joan zen Miguel Sánchez-Ostiz mundua bera baino ia haratago? Mallarmék zioenagatik: "Guzti-guztia honetarako dago munduan: liburu eder bat bilakatzeko".
Zineak zeri heltzen dion, zineak fikzioarekin eta errealitatearekin duen harremana, historiaren edo erlijioaren edo literaturaren zer nolako asketan bazkatzen den zinea...
Bitxikeria deitu diot zerrendari. Bitxikeria da soilik?
Udan lantaldea asko murriztu da langile gehienek oporrak hartu dituztelako, eta sindikatuek salatu dute Correosek apiriletik langileen oporraldien berri izanda ere ez dituela langile gehiago kontratatu.
2/2024 Lege Organikoa abuztuaren 22an sartu da indarrean, eta “akats tekniko tamalgarria” du, Espainiako Berdintasun sailburu Ana Redondok adierazi duenez. Sexu-indarkeriaren biktimak kaleratu ezin direnen taldean sartu dituzte. Espainiako Berdintasun Ministerioak... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Politikari zentrista ezaguna, 1986tik 1991ra Departamendu kontseilari izan zen, 1991tik 2014ra Miarritzeko alkate eta Frantziako senatari 1992tik 2011ra. 86 urte zituela zendu da abuztuaren 21ean, infartu baten ondorioz.
Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Segurtasun sailburuak adierazi du: “Ertzaintzako barne arautegiak hutsegite larritzat eta botatzeko arrazoi posibletzat ditu horrelakoak”. Gainera, Gipuzkoako Fiskaltzak eskatu dio instrukzioko epaitegiari auzia genero indarkeria... [+]
Maddi Kintanak Baiona, Angelu eta Miarritzeko gazteen euskara aztertu du bere tesian. Hitz berriak sortzen dituzte baina baita hitzak beste hizkuntzetatik hartzen ere, besteak beste, interneten eraginez.
Plaza eskatu duten guztiak onartuak izan dira onarpen-sistema berria eta zikloaren doakotasunari esker. 12.000 euro baino gutxiagoko errenta duten familien 297 umek izango dute plaza.
Lehen aldiz, ikerketa bat egin dute tanpoiek metalak ote dituzten ikusteko. Izan ere, metal batzuk toxikoak dira, baina AEBetako, Europako eta Erresuma Batuko legediek ez dute horri buruzko araudirik.
Herrialde berri batera moldatzeak dakarren astindu identitarioaz gain, migrazio-bidaietan eta berton aurre egin behar dieten indarkeriek oztopatzen dituzte etorkinen bizipenak. Psikoterapia da ondoeza sendatzeko bide bat, baina ez bakarra.
"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.