Dibortzioa
Gazteak ginela, ezkontza bizi guztirako zen. Tartean seme-alabak bazeuden zer esanik ez; eta gehienetan egon ohi ziren seme-alabak. Nazionalkatolizismopean legez bestelakorik ezin zen, eta apaizek, familiak eta gizarteak presio ikaragarria egiten zuten gauzek halaxe iraun zezaten. Familian honelatsu jaso nuen kode morala: "Loteria gogorra jokatzen duk ezkontzerakoan: norekin ezkontzen haizen alde ederra bazagok bizimodurako: kontuak ondo atera behar dituk horrelako pausoa eman baino lehen". Gure herrietan ere baziren bizi-alargunak, desleialtasunak eta bekatuan bizi zirenak, baina hori, salbuespenak, eta bereizirik bizitzea hain ezinezkoa ez bazen ere, bikote-bizi berri bat beste batekin hastea oso ere nekeza zen. Behin baino gehiagotan ezkontzeak aberats famatuen kontuak ziren, printze-printzesa eta zinema-izarrenak eta.
Baina aspaldi erakutsi zigun Freudek gure kontzientzia, ustez animaliagandik guztiz bereizten gaituena ez dela pieza batekoa: maila kontzientean dabilkigun edo darabilgunaz gain, hurbileko gizartearen kode moral geureganatuaz gain, alderdi inkontzienteagoa ere hor dugula, sexu-senari, botere-senari-eta lotuagoa, presiopean egonagatik aukerarik ttipienean azalera ateratzen zaiguna.
70eko hamarkadako sekularizazio azkarraren ondotik eta Franco hil ondoko trantsiziopean, 1981ean onartu zen Espainiako gorteetan lehen dibortzio legea. Handik hona zenbat banaketa eta dibortzio! Espainian laster onartuko den dibortzio-lege berriaren egitasmoaren arabera, aski izango da bikotekide batek hala nahi izatea besterik gabe, zuzenean dibortziatzeko, banaketatik igaro gabe. Haurren zaintza partekatzeko aukera jasoko da, eta lehenbizikoz famili bitartekaritza arautuko, bi aldeei dibortzioa ongi kudeatzen abokatu soilak baino hobeki lagun diezaiekeena.
Amak haurrak zaindu eta aitak dirua etxera ekartzen duen eredua, gure gazte denboran guztiz nagusi zena gaur ez da hain nagusi. Gizabanakoa inguruko gizartean ia erabat urtua eta ezabatua zegoen egoerak izan zitzakeen bere alde onak -batez ere gizonarentzat-, segurtasun psikologikoa eman ziezaiokeen, hautatu beharreko zalantzak sortzen duen egonezina baretzeko baliagarri gerta zitekeen, baina egungo gizarte sekularizatuan ez du zentzurik dibortzioari oztopoak jartzeak.
Aldizkari honetan bertan irakurri dut orain gutxi, iaz Euskal Herrian, batez ere 25etik 36 urtera arteko bikoteak banandu zirela, eta kasu gehienetan biek egiten zutela lan eta biek hartzen zutela parte haurraren zaintzan. Lana izateak, batez ere emakumeak lana izateak zer-nolako garrantzia duen bereiztea erabakitzeko orduan!
Badugu lana gizonok haurren zaintzan urratsak egiten, luzaroan emakumeen ardura izan denez. Haurrak zaintzeagatik emandako pentsioa mendeku gisa erabiltzeko tentazioa gainditzeak lanak ematen dizkigu, emakumeei lanak ematen dizkien bezala haurrak mendeku gisa ez erabiltzeak. Haurren zaintza bien artean banatzeak asko zaildu dezake senar-emazte ohiek elkarri egin diezaioketen kaltea, haurrentzat ere, kasu gehienetan, kaltegarri izango dena.
Zein ederra litzatekeen dibortzioaren beharrik ez legokeen gizon eta emakumeen arteko jendarte zoriontsua, baina kontzientzia modernoak zatitua jarraitzen duen bitartean, hainbat indar kontrajarriren mendean, beti gertatuko dira bikote-hausturak.
Axolazkoa da dibortzio-prozesua azkartzea, kostuak arintzea, bereziki haurren zaintza partekatzeko aukera sustatzea, eta famili bitartekaritza eta elikadura-pentsioa ziurtatzeko gizarte-funtsa eratzea, eta are axolazkoagoa: lagun, lankide eta familiakoen ulermena eta sostengua, gertaera mingarriak arintzearren.
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.
"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten.
Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.