Mendiko korrikalarien atzetik
- Mendizaletasuna indartzen ari den kirol jarduera da Euskal Herrian. Mendi inguruetan gero eta jarduera gehiago antolatzen dira; mendi eta bizikleta martxak, lasterketak eta abar. Horien guztien artean bada jarduera mota bat tradizio zabala eta izen handia dituena: Iraupen Luzeko Mendi Martxak. 8tik gora ordu, 40tik gora kilometro eta 1.800etik gora metro desnibel. Horiek dira Euskal Herriko mendizaleen erronka nagusi bilakatu diren mendi zeharkaldien ezaugarri nagusiak. Oinarrizko tresnak, berriz, mendiko botak, prestaketa fisiko ona eta zaletasuna.
Euskal Herriak betidanik izan du mendiarekiko atxikimendu berezia. Maitasun eta erakarpen sentimendua. Euskal Herriaren historia liburu orotan daude jasota euskaldunek mendian eta mendiei egindako argazkiak. Antzinako zaletasun horrek bilakaera bat izan du, mendian ibili ez ezik, gaur egun, kirola ere egiten baita horren aitzakian. Mendi lasterketak egiten dira, oinez nahiz bizikletaz, baita zaldiz ere. Eskaladak ere eman du berea eta horren harira, makina bat mendi-inguru eskalatzaileentzat egokitu da.
Baina antzinako mendizaletasunari ondoen eusten dion jarduera Mendi Martxen inguruan sorturikoa da. Hango eta hemengo elkarteek mendi ibilbideak antolatzen dituzte, tontorrak igo eta paraje berriak bisitatu nahi dituztenentzat. Eraldatze prozesu horretan etorri dira egungo Iraupen Luzeko Mendi Ibilaldiak. 8tik gora ordu, 40tik gora kilometro eta 1.800etik gora metro desnibel. Mendizaletasunari egindako erronka bat da, ezbairik gabe, egunetik egunera zale gehiago erakartzen dituena.
Euskal Mendi Federazioak kudeatzen ditu elkarte asko eta horien bitartez egutegi zabala du mendi ibilaldien inguruan. Aurtengo ibilaldi batzuk igaro dira dagoeneko, baina aurrera begira egutegian badira beste hainbat aukera. Horien datak eta lekuak www.mendikoweb.com-en kontsulta daitezke.
Euskal Mendi Federazioak arautzen ditu herriko elkarteek antolatzen dituzten mendi zeharkaldiak eta horren harira, 17 artikuluko araudi bat egin du. Federazioak lagundurik herriko elkarteek antolatzen dituzten mendi-martxa guztietan ematen dituzte gomendioak antolatzaileek.
Zortzi ordutik gorako mendi zeharkaldiak egin nahi dituenak prestaketa fisiko egokia behar du izan. Horretarako, korrika eta bizikletan ibiltzea oso da gomendagarria, birikak eta bihotza lantzen direlako. Horrez gain baina, ezinbestekoa da mendian esperientzia izatea. Material askotarikoa aurkituko du gaur egun mendizaleak. Ez da erraza izaten, ordea, ordu askoko ibilaldi baterako egokiena aukeratzea. Zapatila arinak baino egokiago izaten da mendiko botak erabiltzea, zola hobeto atxikitzen zaiolako lurrari. Arropa erosoa eta malgua janztea komeni da gainera. Elikadura zaintzea ere garrantzitsua da, karbohidrato askoko jakiak jan eta egarria izan aurretik edatea, besteak beste.
Euskal Mendi Federazioak barne hartzen dituen elkarteek makina bat mendi ibilaldi antolatzen dute urtean zehar. Horien guztien artean 1987tik Manuel Iradier Elkarteak bi urtero antolatzen duen «Hiru Handiak» da ospetsuena. Euskal Herriko hiru tontor nagusiak (Anboto, Gorbea, Aizkorri) lotzen dituen oinezko mendi-ibilbide honen ezaugarriak hainbat dira: tradizioa, erakargarritasuna eta zailtasuna, besteak beste.
Hiru Handiak tradizio luzeko mendi-ibilaldia da. Kantaurialdeko eta Mediterraneoko urak banatzen dituzten mendiak elkartzen ditu eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lurrak zeharkatzen ditu, ekialdean hasi eta mendebaldean amaituta. Orain dela urte asko euskal mendizaleek banaka nahiz taldeka ekin zioten Euskal Herriko hiru gailur gorenak oinez lotzeari. Hamar urtez, 1987tik 1996ra urtero egin zen, eta hortik aurrera bi urtean behin. Horrez gain, 2000. urtean mendi lasterketa ere jarri zen martxan, jendearen eskaera handiari erantzuteko asmoz.
100 kilometroko ibilbidea da eta gutxi gorabehera 9.800 metroko desnibela du. Zailtasuna beraz, agerikoa da. Mendi pikoak igotzeak ez ezik, tarteko paisaia ederretako malda eta jaitsierek ere nekagarri egiten baitute txangoa. Horregatik, Euskal Mendi Federazioak beti ohartarazten ditu parte-hartzaileak, ongi prestaturik egon ezean atsegin eguna infernu bilaka baitaiteke. Ildo horretan, galarazita dago 18 urtetik beherako gazteek parte hartzea.
Erakargarritasuna ere berezkoa du martxa honek, Euskal Herriko hiru gailur nagusiak lotzen dituelarik, mendiaren gogorra eta ederra uztartzen baititu. Askotariko basoak, pasabide arrokatsuak, belardi zabalak eta ertz zorrotzak igaroko ditu oinezkoak.
- Eguraldi beroa eta lehorra egiten badu, hornidura guneetan ura hartu, ibilbideko iturri asko lehortuta egon baitaitezke.
- Euria egiten badu eta lurra labaina badago, neurriak hartu behar dira eta gauean arretaz ibili behar da.
- Behe-lainoa egonez gero, komeni da taldeka ibiltzea, bidearen berri dakitenekin ahal dela.
- Parte-hartzaileek kontrolguneetatik igaro behar dute. Hornidura guneetatik igarotzea ere gomendatzen da elkartekoek zenbaketa egin dezaten.
- Ibilbidean zehar eta amaieran mediku laguntza egoten da. Sorosleen patruilak ere martxan zehar egoten dira sakabanatuta, guztiak erreskate taldeari lotuta.
- Elikadura eta hidratazioa oso garrantzitsuak dira iraupen luzeko ibilaldietan. Oro har: gosea izan aurretik jatea eta egarria izan aurretik edatea komeni da.
Iraupen luzeko mendi ibilbideek izandako bilakaeraren berri zehatzago jakin nahi izan dugu. Horretarako, Mikel Garaikoetxearengana jo dugu. Zeharkaldi hauen erakargarritasunaz mintzatu zaigu baina prestaketak duen garrantzia azpimarratu nahi izan du.
Iraupen luzeko martxek, zergatik dute hainbeste arrakasta?
Nolako prestaketa behar da horrelako proba batean parte hartzeko?
Zein alde dago lehengo mendizaletasunaren eta egungoaren artean?
Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.
Apirilaren 4an, ostiralarekin, Ipar Euskal Herriak Lurralde Kolektibitate baterantz bilakaera instituzional bat behar duela egiaztatuz, Batera plataformak herritarren mobilizazio dinamika baten abiatzea aurkeztu du. Hitzordua emana da maiatzaren 10ean, larunbatez, Ezpeletan,... [+]
Fabrika itxi eta 106 beharginak kaleratzeko asmoa dauka enpresako zuzendaritzak, eta zabalik dago lan-erregulazioari buruzko kontsulta-aldia.
Abenduan ezagutarazi ziren Espainia, Maroko eta Portugalen jokatuko den Munduko Futbol Txapelketako egoitzak. Donostia eta Bilbo zerrendan ageri ziren. Bada, Donostiako sei auzo elkartek, gutun bidez, FIFAri eskatu diote atzera botatzeko hiriaren egoitza izendapena; FIFA bera... [+]
108 pertsona erreskatatu dituzte asteburuan Mediterraneoan. Italiako Gobernuak ez die utzi gertuko portu batean lehorreratzen, eta Salernora bideratu dute Aita Mari ontzia. Litekeena da Europako Batasunak migrazio politikaren araudia gogortu aurreko azken misioa izatea. Aita... [+]
1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Hogeigarren edizioa ekainaren 14an egingo da eta futbol partida, bazkari eta kontzertuz josia egongo da. 20 urtez presoekin elkartasunez lelopean ospatuko dute eguna, eta ekintza "bereziak" iragarri dituzte.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak deitua, milaka lagun batu dira gaur eguerdian Donostian, “etxebizitzaren negozioaren aurka” eta “etxebizitzarako eskubide unibertsalaren alde”.
Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak deitutako eta ELA, LAB, ESK, CGT, CNT, STEILAS, ETXALDE eta HIRU sindikatuek babestutako manifestazioak Bilbon, Gasteizen, Donostian eta Iruñean izan dira. Bertan, Euskadiko eta Nafarroako gobernuei eskatu diete zerga eta aurrekontu... [+]
Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.
Bilboko Etxarri II gaztetxearen hustuketan gertatutakoaz hitz egin du Ertzaintzaren jaurtigai baten ondorioz barrabila galdu duen 33 urteko bizilagun batek. Beste zenbait bizilagunekin zegoen han, gaztetxeko kideen elkartasunean, "modu baketsuan".