BW-en krisia: Ustelkeria politiko eta sindikal luze baten historia

  • Korrupzioaren kontrako Fiskaltza PP alderdia gobernuan zela (2001. urtean) abiatu zen. Babcock-Borsig España enpresaren -behialako Babcock Wilcoxen- pribatizazioa ikertzen ari da, enpresako batzordeak aurkeztutako salaketaren ondorioz. Dirudienez, delitu sozietarioei, dokumentuen faltsutasunari eta ondasun bidegabe eralgiei dagozkien egintzak daude tartean. Baina hauek ustelkeria politiko eta sindikalaren historiaren erpina baino ez dira. Izan ere, BWen historiaren parte izan bide da korrupzioa joan deneko bi hamarkada eta gehiagoan, eta UCDren, PSOEren eta PPren gobernuak ageri dira aferan nahastuta.

2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Azken aste hauetan, Babcock Wilcox (BW) historiko eta zaharraren gaia, hots, gaur egun Babcock Borsig denarena -zeinen jabea Austriako ATB multinazionala baita-, albiste nabarmena da prentsan, irratian eta telebistan: hala suertatu zen duela bi hamarkada eta gehiago, enpresa pribatuak ordainketen etenaldi sonatua egin eta gero, jabetza publikora pasatu zenean. Enpresako langileak, egun hauetan, zein hirurogeiko hamarkadan 2.000 inguru izatetik 500 bat izatera heldu direnez, beren lanpostuen alde mobilizatzen ari dira, ATBren politikak etorkizuna kolokan jartzen diela uste baitute. Langileen iritziz, litekeena da ATBren politika espekulazio operazio batera bideratua izatea, helburu lukeena enpresa bertan behera utzi eta lur-sailak operazio immobiliario baterako jartzea. Kalkuluen arabera, operazioa ehun milioi eurotik gorakoa izan daiteke. Salmentako azken prozesuan egindako kalkuluen arabera, enpresa horren ondarearen zenbatekoa 150 eta 200 milioi euro bitartekoa da. Berriro iritzietara etorrita, ATBko arduradunek, nahiz eta langileen grebari lock-outarekin erantzun dioten, ozenki diote prest daudela beste plan industrial bat abian jartzeko, ezkerraldeko enpresa hori salbatzeko.


Ustelkeria aspaldikoa da

Testuinguru horretan, BW pribatizatzeko eta ATBren jabetzara igarotzeko prozesuan, sindikalista eta enpresako batzordeko kide batzuen korrupzioari buruzko salaketak azaleratu dira, eta ondorioz, Espainiako Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak aurkeztu salaketak ikertzen dihardu. Dena dela, BWko ustelkeria ez da atzo goizeko kontua: aspaldikoa da, pribatizazioaren eta Austriako ATB multinazionalaren esku geratu aurrekoa. ATBn jazotakoa izeberg oso baten erpina bakarrik da, eta aferaren barruan gobernuak, politikoak, ondoz ondoko enpresa-batzordeetako kideak eta sindikalistak ageri dira. Horregatik guztiagatik Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak hainbat norabide eta garai ikertu beharko lituzke, hirurogeiko hamarkadan pribatu izatetik publiko izatera igaro zen enpresa horretan azken hogeita hamar urteetan zer gertatu den argitu dadin.

Hona hemen galdera gisa jasotako datu batzuk, norabide onean ibiltzeko balio dezaketenak. UCDren garaian, enpresa pribatu izatetik publiko izatera igaro zen BW: nolatan eta zergatik? Zer funtzio bete zuten orduan UCDren gobernuak eta banku pribatuak? PSOEko gobernuen garaietan zenbat diru publiko ezarri zen BWn eta nola kontrolatu zen inbertsioa? Nola bideratu ziren enplegua erregulatzeko espedienteak? Zenbati aitortu zitzaien baliaezintasun absolutua, nahiz eta ez zegokien? Zergatik bereizi zen arlo siderurgikoa (Produktu tubularrak) eta zergatik pribatizatu zen arlo hori? Izan ere, saldu egin zen BWek une hartan Tubos Reunidos enpresan zeukan %45eko partizipazioa, eta bereizi eta BWen kontura saneatu ondoren, prezio sinbolikoan saldu zitzaion Amurrioko enpresa horri. Bestalde, PSOEren gobernuak Manuel Fernandez izendatu zuen BWeko presidente, hots, enpresa-batzordeko kidea eta UGTko kide agerikoa, «La rubia» goitizenez ezagutzen zena: nolatan hori? Zer funtzio bete zuen Manuel Fernandezen taldeak enpresa horren gestioan eta beste enpresa osagarri batzuen sorreran? Denak UGTren eta PSOEren barruko lagunak ziren, hala nola Mansilla, Berezibar, Sota eta abar. Egia al da zuzendaritzako talde horrek bere burua aberastu zuela gestioan zegoenean eta hainbat pribilejio eman zizkiela orduko UGTko, CCOOko, ELA (A)-ko sindikalistei eta abarrei? Egia al da zuzendaritzako talde horrek enpresako plantillan txertatu zituela, nahiz eta enpresan ez lan egin, UGTko sindikalista kargudun batzuk, besteak beste Euskadiko UGTko idazkari nagusia? PPren gobernua kargura iritsita, zer dela eta BW pribatizatzeko horrelako amorrua? Zer interes zegoen prozesuan? Zein pertsona, alderdi eta sindikatu mesedetu zituen operazioak?

Hori guztia kontuan hartuta, on litzateke Korrupzioaren kontrako Fiskaltzak BWen historia hirurogeiko hamarkadatik aurrera ikertzea, zeinetan UCDren, PSOEren eta PPren gobernuak izan baitira arduradun politikoak. Era berean, komeniko litzateke BWen historiako aldi bakoitzean zer ustelkeria politiko eta sindikal gertatu den argitzea.


Jaurlaritza eta EAJ «sudurrak itxita»

Ustelkeria kirats handi horren erdian, zer egin du Eusko Jaurlaritzak? eta zer EAJk, hots, urte horien guztien buruan gobernua sustengatu duen alderdiak? Egin beharrekoa behintzat ez. Eusko Jaurlaritzako arduradunek, BW Madrilgo gobernuaren mendeko enpresa publikoa zela aitzakia hartuta, beste alde batera begiratu dute; ez dira batere inplikatu afera horretan, eta hiltzen utzi dute ekipamenduko ondasunen sektorean gailurra izan den euskal enpresa hori. Beste kasu batzuetan bezala, EAJ alderdiak, bai eta Ajuria Eneko gobernuak berak ere, Xabier Arzalluz orduko presidenteak egunen batean esan zuen hau jarri izan dute praktikan: «Sudurrak itxiz gobernatu eta kohabitatu behar izan dugu PSOErekin...». GAL taldeari buruzko ustelkeriaz eta operazioez mintzatu zen horrela. Beraz, euskal instituzio horietako arduradunek ere hartu behar lituzkete beren erantzukizunak.

Titularitate publikoa berreskuratzea
Babcock enpresak badu aterabidea, eta hain zuzen ere, titularitate publikoa berreskuratzean eta Eusko Jaurlaritzak ezkerraldeko enpresa historiko horren jarduera industrialari jarraipena emateko hartu beharreko konpromisoan datza. Printzipio horretan, dirudienez, bat datoz hiru sindikatu abertzaleok: ELA, LAB eta ESK. Gainerako sindikatuak ere titularitate publikoaren alde ageri dira, nahiz eta hainbat ñabardura erantsi. Elorrietaren sindikatuak aipatu beste sindikatu abertzale horiek ontzat emandako zenbait puntu jarri ditu mahai gainean. Lehenik eta behin, SEPIren eta ATBren arteko akordioa etetea eskatzen dute eta sozietate estatalak jabetza berreskuratzea, argudiatzen dutelarik ATBk konpromiso formalak behin eta berriro ez bete izana, kontratuen eta eskarien forman lan-kargarik ez izatea eta teknologiaren transferentziarik eta ekarpen finantzariorik eza. Bigarrenik, beste sozietate bat eratzearen alde ageri dira: osamoduari dagokionez, akzioen %51 Espainiako eta Euskadiko gobernuen kontrol publikokoa izango litzateke eta gainerako %49a inbertitzaile industrial kaudimendunen esku geratuko litzateke. Ildo horretan, sindikatu horiek jarduera industrialaren jarraipenaren aldeko benetako apustua eskatzen diote Lakuako gobernuari: adierazpen publikoez gaindiko urratsa egin behar du, kontaktu eta negoziazio zehatzak ezarriz eta finkatuz.


Azkenak
Elizako sexu abusuen biktimei kalte-ordaina emango die Iruñeko Artzapezpikutzak, “laster”

Elizak 23 kasu ditu onarturik Nafarroa Garaian. Haiek "ekonomikoki, psikologikoki eta espiritualki laguntzeko" konpromisoa adierazi du Iruñeko artzapezpikuak.


Pagolarren gainean eolikoak jartzearen aurkako aldarria, plazara

Elkarretaratzea egin zuen Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak atzo Laudioko Lamuza plazan, Mugagabe Trail Lasterketaren testuinguruan. 


Erabat doan izango da Hondarribian euskara ikastea

EH Bilduk sustatuta, Hondarribiako udalak euskara sustatzeko diru-laguntzetan aldaketak egin eta laguntza-lerro berri bat sortu du. Horri esker, erabat doakoak izango dira euskalduntze ikastaroak, besteak beste.


Martxoak 3tik 49 urte
“1976ko Gasteizko greben mugimendua eskola politikoa izan zen”

Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


Txikori-belarra udaberrian

Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.


Engainuaren eredu

Leihatila honetan behin baino gehiagotan azaldu ditugu Ama Naturaren engainuak bere izakiak babestearren. Batzuetan, erle edo liztor itxura zuten euliak ekarri ditugu, beste batzuetan inongo arriskurik ez duten arrisku-kolorazioko intsektuak ere bai (kolorazio aposematikoa... [+]


2025-03-03 | Jakoba Errekondo
Zakilixuten potroximela

Nori ez zaio gustatzen ahuakatea? Ia denok atsegin dugu fruitu berri hori, di-da amaren batean etxekotu zitzaigun. Zenbat urte da ba dendaero ikusten hasi garela? Gure mahaietara iritsi aurretik, historia luzea du.


2025-03-03 | Garazi Zabaleta
Amillubi
Lanerako, proiektua zabaltzeko eta komunitatea egiteko auzo(p)lanak

Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]


2025-02-28 | ARGIA
1936-1976an Nafarroan errepresaliatutako 407 irakasleak, nortzuk ziren?

Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.


2027an ixten hasi behar diren zentral nuklearrak mantentzeko eskatu diote Iberdrolak eta Endesak Espainiako Gobernuari

Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.


Eguneraketa berriak daude