Makina bat kontu
Phoebe deituriko planeta hau harriz eta izotzez osaturik dago eta horregatik ezinezkoa litzateke Saturnoren inguruan sortzea. Zientzialariek aspaldidanik dakite hau eta ia 13 milioi kilometrora dagoenez, Kuiper-gerrikotik etorritako planeta dela uste dute. Dagoen orbitan ordulari-orratzen norabidean biratzen du eta hori ez da ohikoa, planeta gehienek alderantziz biratzen baitute. Berriki Nature aldizkarian argitara emandako bi artikuluetan, ilargiaren diametroa 200 kilometrokoa dela adierazten da eta dentsitatea oso txikia duela ere bai, hots, 1,6 g/cm3 -kontuan hartu izotz puruaren dentsitatea 0,93 g/cm3 dela-.
Uste zen ez bezala, Phoebe ez da Saturnok duen ilargi bakarra, beste hamabi ilargi detektatu baitituzte Hawaiiko unibertsitateko eta Washingtoneko Carnegei Institutuko ikerlariek Subaru de Mauna Kea teleskopiotik ateratako datuak aztertuz. Guztiek dituzte orbita eszentrikoak eta guztiek biratzen dute ordularien orratzen norabide berean. Horregatik, Kuiper-gerrikoari kendutako ilargiak direla uste dute zientzialariek. Hala ere, behaketa gehiago egin beharko dira ilargi hauen nondik norakoak ezagutzeko.
Hertfordshire-n (Ingalaterra) dagoen Rothamsted Research-eko ikerlariek egindako ikerketen arabera, tximeletek hegaldi-ibilbideei jarraitzen diete. Azterketan, erleen hegaldia behatzeko erabilitako radarra erabili zen. Gainera tximeleta-sorta bati arakatze-gailu bana kokatu zitzaien. Gailuen pisua 12 miligramokoa zen, hau da, tximeleten pisuaren %4-%8 artekoa eta radarrak tximeleten ibilbideak segitu zituen. Kilometro bateko distantzietan kokagune zehatzak eskaintzen ditu radarrak eta hau kontuan hartzeko datua da, zeren eta orain arte ikusmenean oinarritutako behaketa baino ez da egiterik izan.
Segimendu horrek hegaldien helburu zehatzak erakutsi zituen, batzuetan janariarekin lotutakoak eta besteetan behaketarekin lotutakoak.
Tximeletak intsektu polinizatzaile garrantzitsuak dira eta ekosistema ugaritan landareentzako polena transmititzeko ordezkaezinak dira. Gainera jakinda gero eta eremu urbano gehiago dagoela, tximeletek iraun ahal izateko orientazio-bideak ezagutzea oso interesgarria da.
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Espainiako Estatuko zentral nuklearrak itxi ez daitezen aktoreen presioak gora jarraitzen du. Otsailaren 12an Espainiako Kongresuak itxi beharreko zentral nuklearrak ez ixteko eskatu zion Espainiako Gobernuari, eta orain berdin egin dute Endesak eta Iberdrolak.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
.JPG)
ERREALITATEAREN HARRIBITXIAK
Nork: Josu Iriarte, Nerea Lizarralde, Jare Torralba eta Amets Larralde. Mikel Martinezek zuzenduta eta Jokin Oregiren testuetatik abiatuta.
Noiz: otsailaren 21ean.
Non: Bilboko 7katu... [+]
15 urteko emakume bati egin dio eraso Izarra klubean jarduten zuen pilota entrenatzaile batek.
Nafarroako Gobernuak ofizialki aitortu ditu gure lurraldean giza eskubideen urraketa larriak jasan zituzten Estatuaren indarkeriaren beste zazpi biktima. Horien artean, hitzez hitz “motibazio politikoko biktima gisa” aitortzen ditu Patxi Erdozain, Eneko Compains,... [+]
Donostiako alkate ohiak webgune bat sortu du, eta plataformarekin bat egiteko eskatu die herritarrei.
PuntuEus-ek doako tresna erabilgarri bat jarri du edonoren eskura, webguneen segurtasuna erraz ebaluatzeko. Webtest.eus izeneko autoebaluazio-tresna honi esker, erabiltzaileek beren webgunearen segurtasun-maila modu sinple eta argian azter dezakete.
"Historikotzat" jo du otsailaren 27an plazaraturiko epaia Lurraren Altxamenduak sare ekologista antikapitalistak. Bere aldetik, epaiaren "krudelkeria" salatu eta helegitea jarriko duela jakitera eman du Frantziako Estatuak. Duela hogei urte baino gehiago jarri... [+]
Elkarteko Elena Avalosek salatu du aulki gurpildunarekin komunera sartzea oztopatzea, pertsona desgaituen eskubideen, autonomiaren eta duintasunaren kontra doala.
Joan den asteartean La Vanguardia-n argitaratutako artikuluan egin zuen proposamena Txema Montero abokatu bizkaitarrak. 30 urtez Deia egunkariko kolaboratzailea izan da eta lehenik hara bidali zuen bere artikulua, baina egunkariak ez zion argitaratu.
Hemendik aurrera egunkarian soilik "norbanakoen askatasuna eta merkatu librea" sustatzen dituzten iritziak jasoko direla adierazi du enpresaburuak. Iritzi artikuluen zuzendariak hedabidea utzi duela ere argitaratu du.
Urteak iragan dira bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza preso Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere bideo bat ez, baina argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du... [+]
Elkarteak ekainaren 27, 28 eta 29an Arberatzen (Nafarroa Beherea) izango den jaialdian izateko aurresalmenta abiatu du ostegunean. Hiru eguneko sarrerak 43 euro balioko ditu eta Ipar Euskal Herriko "lau ertzetatik" festibalera hurbiltzeko autobusak antolatuko dituztela... [+]