Makina bat kontu
Phoebe deituriko planeta hau harriz eta izotzez osaturik dago eta horregatik ezinezkoa litzateke Saturnoren inguruan sortzea. Zientzialariek aspaldidanik dakite hau eta ia 13 milioi kilometrora dagoenez, Kuiper-gerrikotik etorritako planeta dela uste dute. Dagoen orbitan ordulari-orratzen norabidean biratzen du eta hori ez da ohikoa, planeta gehienek alderantziz biratzen baitute. Berriki Nature aldizkarian argitara emandako bi artikuluetan, ilargiaren diametroa 200 kilometrokoa dela adierazten da eta dentsitatea oso txikia duela ere bai, hots, 1,6 g/cm3 -kontuan hartu izotz puruaren dentsitatea 0,93 g/cm3 dela-.
Uste zen ez bezala, Phoebe ez da Saturnok duen ilargi bakarra, beste hamabi ilargi detektatu baitituzte Hawaiiko unibertsitateko eta Washingtoneko Carnegei Institutuko ikerlariek Subaru de Mauna Kea teleskopiotik ateratako datuak aztertuz. Guztiek dituzte orbita eszentrikoak eta guztiek biratzen dute ordularien orratzen norabide berean. Horregatik, Kuiper-gerrikoari kendutako ilargiak direla uste dute zientzialariek. Hala ere, behaketa gehiago egin beharko dira ilargi hauen nondik norakoak ezagutzeko.
Hertfordshire-n (Ingalaterra) dagoen Rothamsted Research-eko ikerlariek egindako ikerketen arabera, tximeletek hegaldi-ibilbideei jarraitzen diete. Azterketan, erleen hegaldia behatzeko erabilitako radarra erabili zen. Gainera tximeleta-sorta bati arakatze-gailu bana kokatu zitzaien. Gailuen pisua 12 miligramokoa zen, hau da, tximeleten pisuaren %4-%8 artekoa eta radarrak tximeleten ibilbideak segitu zituen. Kilometro bateko distantzietan kokagune zehatzak eskaintzen ditu radarrak eta hau kontuan hartzeko datua da, zeren eta orain arte ikusmenean oinarritutako behaketa baino ez da egiterik izan.
Segimendu horrek hegaldien helburu zehatzak erakutsi zituen, batzuetan janariarekin lotutakoak eta besteetan behaketarekin lotutakoak.
Tximeletak intsektu polinizatzaile garrantzitsuak dira eta ekosistema ugaritan landareentzako polena transmititzeko ordezkaezinak dira. Gainera jakinda gero eta eremu urbano gehiago dagoela, tximeletek iraun ahal izateko orientazio-bideak ezagutzea oso interesgarria da.
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]
Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]
Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.
Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]
Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.
---------------------------------------------------------
Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]
Bizitza ez-berriztagarriak filma ikusentzun zuten atzo 70 inguru lagunek Villabonan. Francisco Vaquero egilea bertan izan zen eta emanaldiaren ostean hitza hartu zuten herritarrek, kargu publiko batek eta egileak berak. Hainbat gai eta ikuspegi anitzak agertu ziren, baina... [+]
Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]