«Antxoaren gerra» berriz hasteko arriskua


2021eko uztailaren 27an
Antxoaren arrantza-aldi tradizionala, Euskal Herriko itsasbazterreko arrantza sektoreko garrantzizkoena igaroko ahal da Espainiako eta Frantziako gobernuek inposatutako mugaren alde bateko eta besteko arrantzaleen arteko liskarrik gabe! Ez da erraza izango, zeren arrantzale batzuek zein besteek behin baino gehiagotan adierazi baitute ez daudela ados Madrilgo eta Parisko gobernuek orain hamabost urte izenpetu eta inposatutako Arcachongo Hitzarmenarekin. Hitzarmenarekin gustura ez eta ezin esan aurtengo antxoaren kosterak pozteko arrazoirik eman dienik, orain arte behintzat. Apirileko azken hamabostaldian Bizkaiko Golko osoan bost tona antxoa harrapatu dute.

Antxoaren arrantza-aldi tradizionala hasi denean, arrantzaleen bi kolektiboek berriro adierazi dute Hitzarmenaren aurka daudela eta beldur direla lehengo urteetako arazoak eta liskarrak berriro gertatuko ote diren. Azken urteetan, egoera horri "antxoaren gerra" esan izan zaio.

Zer da Arcachongo Hitzarmena?

Arrantzaleen arteko gerra horren jatorrian dago Arcachongo Hitzarmena. Hitzarmena 1992. urtean sinatu zuten Espainiako eta Frantziako gobernuek, Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetako artisau flotaren eta Euskal Herriaren Iparraldeko eta Frantziako estatuko gainerako lekuetako flota pelagikoaren arteko antxoa-harrapaketak erregulatzeko. Itun hori itsasbazterreko arrantzaren sektoreari bizkar emanez egin zuten, eta arrantza-kuotak trukatzea eskatzen du, baldintza batekin: Frantziako estatuko arraste-ontzi pelagikoek ez dezatela antxoarik harrapa martxoaren 20tik maiatzaren 31ra, bitarte horretan egiten baitu antxoaren arrantza-aldia Hego Euskal Herriko itsasbazterreko flotak eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetakoak. Aipatutako lekuetako arrantzaleek, Hitzarmenaren arabera, Frantziako estatuko arrantzaleei »3.000 tonako kupoa baino ez dute» 9.000 tona eman behar dizkiete antxoa harrapatzeko duten 30.000 tonako kupotik. Espainiako estatuko itsas zabaleko flotak, ordainetan, 2.500 tona legatz, 2.400 tona oilar, 500 tona zapo eta 500 tona krabarroka jasotzen ditu.

Alderdi bakoitzak hitzarmen horren edukiaz egiten duen interpretazioak piztu izan ditu Espainiako eta Frantziako estatuetako floten arteko liskarrak. Frantziako estatuko arrantzaleek argudiatzen dutenez, hitzarmen horrek inplizituki ezartzen du Bizkaiko Golkoko flotak ezin duela antxoarik harrapatu udazkenean. Jarduera hori, ordea, ez dator espresuki debekatua itun horren testuan.

Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoko gainerako lekuetako arrantzaleek gutxieneko lau baldintza planteatu izan dituzte: udaberriko geldialdia errespetatzea, kostatik gertu beita bizia harrapatu ahal izatea, espezie kuotadunak 46Nk-ko paraleloaz hegoaldera sei miliaraino eta iparraldera 12 miliaraino bitartean arrantzatu ahal izatea eta, laugarrenik, arraste pelagikoa debekatzea paralelo horren hegoaldean.

Hitzarmena hausteko eskatzen dute.

Azken urte hauetan, Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoko gainerako lekuetako arrantzaleen arabera, hitzarmena errespetatu ez dutenak beti izan dira Frantziako estatuko arrantzaleak. Arrazoi horregatik eskatu izan diote Bizkaiko Golkoko flotek Espainiako administrazioari hitzarmen hori hausteko. Oraingoz jaso duten erantzun bakarra izan da errebisatu ahalko litzatekeela baldin eta Bizkaiko Golkoko itsasbazterreko arrantzaren sektore guztiak aho batez horrela eskatuko balio. Bada, arrantza sektoreak horixe egin du publikoki azken aste hauetan.

Lapurdiko flota Arcachongo hitzarmena hausteko prest
Lapurdiko itsasbazterreko flota edozertarako prest dago, baita Arcachongo hitzarmena praktikan hausteko ere, bizirik iraun ahal izateko. Beren aburuz, hitzarmen horretako galtzaileak izan dira beti, itsasoan iskanbilarik eta gatazkarik ez izatearren, baina ez daude prest galtzaileak berriz ere beraiek izateko; ez daude hiltzeko prest. Lapurdiko arrantzaleak Capsud Pays Basque izeneko elkartean daude eta Donibane Lohizuneko, Ziburuko, Hendaiako eta Landetako Capbretongo 93 itsasontzi biltzen dituzte: mila bat langile.
Egoera horretan, iragarri dute udaberriko geldialdian arrantzan egingo dutela antxoa bila, baldin eta berdelaren arrantza-kuotarik gabe uzten badituzte urtarriletik maiatzera artean, Frantziako Estatuko iparraldeko arrantzale industrialen etekinaren ordainetan. Frantziako Estatuari dagokion antxoa-kuotaren %30 aurten berdelaren arrantza-aldia egin duten Donibane Lohizuneko zortzi ontziei dagokie, eta Frantziako iparraldeko industrialek beren mesederako kendu nahi diete. Baldin Lapurdiko arrantzaleek antxoaren arrantza-aldia udaberrian egingo balute, Arcachongo hitzarmena de facto hautsita geratuko litzateke. Lapurdiko arrantzaleek ulertzen dute Bizkaiko Golkoko flotak argudiatzea, kasu horretan, Arcachongo hitzarmena hautsiko dela. Beren iritziz, ordea, ezin dira berriz ere galtzaile atera, eta beraiek, beren flotek eta familiek bizirik iraun behar dute.
Euskal Herriaren Hegoaldeko eta Bizkaiko Golkoaren ertzeko gainerako lekuetako kofradiek uste dute Lapurdiko arrantzaleek ez dutela urrats hori emango. Haien iritziz, beste ezer baino gehiago, Parisko gobernuari presioa egiteko modua da. Gainera, ziurtatzen dute ezen, baldin orain, udaberriko antxoaren arrantza-aldian, itsasora aterako balira, hautsirik geratuko litzatekeela Arcachongo hitzarmena eta hausteko biderik laburrena litzatekeela.


Azkenak
Euskal preso politikoei espetxe politika arrunta aplikatzeko eskatu dio Sarek Eusko Jaurlaritzako Justizia eta Giza Eskubideen Sailari

"Jarrera proaktiboagoa" eskatu dio Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sail berriari Sarek, abuztuaren 20an egindako prentsaurrekoan. Espetxeetako normalizazioa "oraindik urruti" dagoela salatu dute, ikusita 148 presoetatik "ehun preso baino gehiago" egon... [+]


Energia-enpresa nagusiek biodibertsitateari eragindako kalteen %47 ezkutatzen dute, EHUren ikerketa baten arabera

"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.


2024-08-21 | ARGIA
Udaltzaingoak kaleko saltzaileekin duen “jarrera oldarkor eta bortitza” salatu dute Bilboko konpartsakideek

Udaltzaingoaren azken egunotako "gehiegikerien" aurrean, Bilboko Konpartsen Federazioak elkartasuna adierazi die manteroen kolektiboko lagunei, Areatzan egindako elkarretaratzean.


Eneko Etxeberria: “Hitz bakarrean, inpunitatea bilatzen du Gobernuak”

Maiatzaren 30ean Nafarroako Gobernuak zenbait biktimaren aitortza egin zuen eta senitartekoek Sekretu Ofizialen Legea bertan behera uzteko eskatu zuten. Horien artean, Mikel Zabalza eta Mikel Arregiren familiak. ‘Naparraren’ anaiak ere egina du eskaera hori. Eneko... [+]


AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


Emazteari eraso zion ertzainak tratu txarrak ea lehenagotik ematen zizkion ikertzen ari da Fiskaltza

Ertzaina emakume bezala erregistratu zen Trans Legearen bitartez, baina inori ez zion aldaketaren berri eman. Fiskaltzak uste du indarkeria matxista leporatzetik libratzeko asmoarekin aldatu zuela sexuz.


Kongok espero du tximino baztangari aurre egiteko adina txerto emango dizkiola Mendebaldeak

Kongoko Errepublika Demokratikoa ari da gehien jasaten tximino baztanga edo mpox-en epidemia. Urtea hasi zenetik 16.700 kasu atzeman dituzte, eta ia 600 pertsona zendu dira herrialdean; gehien-gehienak, haurrak.


Hainbat gizon atxilotu dituzte asteburuan indarkeria matxistagatik

Tuteran 30 urteko gizon bati 23 urteko bikotekideari erasotzea leporatu diote, eta Ondarroan 31 urteko gizon bati lankide bati ukituak egitea, herriko osasun etxean. Bilboko jaietan bi sexu eraso salatu dituzte, eta Donostian 20 urteko gizon bat atxilotu dute, hiriaren... [+]


2024-08-20 | ARGIA
Osakidetzan tratamenduari ekin nahi dioten transek psikiatriatik pasa behar dutela salatu dute

Hainbat kolektibok salatu du Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean arreta jasotzen duten transei lehen harrera psikiatrikoko profesionalek egiten dietela, horrek transak patologizatzen dituela eta harrera endokrinoak egin beharko lukeela. Harrera endokrinoak... [+]


2024-08-20 | Euskal Irratiak
Bigarren etxebizitzen kontrako aldarria entzun da Miarritzen

Etxebizitzen %20 baino gehiago jadanik bigarren etxebizitzak dira Ipar Euskal Herrian. Larrialdi klimatikoaz sentsibilizatzeko lau hilabetez, Nantesetik abiatu Alternatiba txirrindula itzulia, kostaldean zen aste buruan.


Eguneraketa berriak daude