Pello Ramirez: Entzun eta ikasi


2007ko otsailaren 21ean

Itzalean gelditu ohi da askotan estudioko musikaria. Zuzenean, berriz, arreta taldeko buruak, karteleko izenak, bereganatzen du ia beti. Isilean baina agerian egiten du bere lana musikari laguntzaileak. Kantariaren abestiak apaindu eta jantzi egiten ditu berak. Urteetan jorratu du esparru hori Pello Ramirez soinujole eta biolontxelo joleak. Eta gustura egin ere. Bestalde, bere sormen gaitasuna ez da konponketetara mugatzen. Horren erakusgarri da martxoan argitaratu zuen lehen bakarlana: Haize oihalak.

Joan zen urteko abuztuan Elkar estudioan grabatu zuen musikari gipuzkoarrak hamalau kantaz osatutako diskoa. Eta bertan hiru instrumentu dira protagonistak: akordeoia, txeloa eta pianoa. Ordiziarrak hobekien ezagutzen dituen instrumentuak hain zuzen ere. Pello Ramirez akordeoiaz eta biolontxeloaz arduratu da. Eta hiru kantatan pianoa jo badu ere, batez ere, Juantxo Zeberio izan da teklak jotzeaz arduratu dena. Luis Alberto Aranburuk Udazkeneko oihala kantan kolaboratu du pianoa jotzen. Haize oihalak lanarekin hiru instrumentuok oreka ederra sortzen dutela konturatu da Pello Ramirez. Eta soka gehiago sartu eta konponketa gehiago egitera tentatua sentitu bada ere, disko honen esentzia txeloaren, akordeoiaren eta pianoaren uztartzean datzala frogatu du.

Haize oihalak

Duela zortzi bat urte hasi zen ordiziarra diskoan bildutako kantak eta beste hainbat konposatzen. "Zergatik ez lehenago? Ez dakit behar besteko heldutasuna nuen. Egia esan, biolontxeloarekin duela hogei urte hasi nintzen eta orain erosoago sentitzen naiz instrumentu horrekin", azaldu du Ramirezek. Ordiziarraren ustez, sortu dituen doinuek irudiarekin zerikusi handia dute. Eta sortzen diren melodiek airean marrazkiak, ehundurak eta oihalak sortzen dituzte. Horra hor diskoari izena ematen dion ideia nagusia.

Filmetako soinu banda bat entzuten ari garen sentsazioa ere ez zaio arrotza egin musikari gipuzkoarrari. Izan ere, jende askok komentatu baitio kantak entzutean irudiak eta paisaiak datozkiola gogora. "Irudiak proiektatu eta musika jartzeko froga ere egin dugu, eta egia esan ongi uztartzen dira", onartu du Ramirezek. Horrela, beste ate bat zabalik ikusten du eta zine munduan murgiltzeko parada bideragarria izan daitekeela deritzo.

Inprobisazioan oinarritu du Ramirezek lehen bakarlan hau. Izan ere, diskoko hainbat kanta ia estreinakoz jo bezala utzi baititu: "Kanta askotan moldaketa bat egiten hasi naizenean abestiak esentzia galtzen zuela konturatu naiz. Horrexegatik, hainbat kantatan oso aldaketa gutxi egin ditut grabatzerako orduan". Gainera, konposatzerakoan lortutako egoera animikoa diskoan islatzea uste baino zailagoa izan da: "Inprobisazioak idatzi eta gero, diskoan era berean interpretatzen saiatu naiz, baina ez da erraza kantaren izaera errepikatzea. Notak berdinak ziren, batzuetan ez zuten ezertarako balio, ordea. Eta sentimendua adierazterakoan xehetasun horiek funtsezkoak dira".

Izenburuak eta adierak

Kanta bati izenburua jartzea hain zaila izango zenik ez zuen pentsatzen Pello Ramirezek. Eta lan horrek zenbait buruhauste ekarri dizkiola esan digu. Diskoan, adibidez, seme-alaba eta ilobei eskainitako hiru kanta entzun ditzakegu: Sahatsaren loa, Gartxot eta Xuban. Hiru otso maldan gora amets batean inspiraturiko izenburua da: "Amets hark hunkitu egin ninduen. Eta nahiz eta gero musika horretan oinarrituta ez sortu, badira irudi harekin lotura izan dezaketen xehetasunak, pizzicatoak, adibidez". Diskoan kantu gregorianoei ere keinu egiten zaie, Tximeletaren hegaldia izeneko kantan, hain zuzen. Hildakoen kantua izeneko kantu gregorianoa oso erabilia izan da beti musika klasikoan. Ramirezek tximeletaren hegaldi labur eta bereziarekin lotzen du sortutako doinua. Ordiziarraren ustez, Gudu zelaia da irudiarekin harreman gehien duen kanta. "Erdi Aroko gudu zelai bat, hilotzez beterik, eta hegazti bat gainetik. Heriotza", azaldu digu soinujole eta cellistak. Ortzimuga da diskoari amaiera ematen dion abestia, horixe da ordiziarrarentzat agur esateko modua.

Zuzenekoa prestatzen

Jadanik diskoa kalean dagoela, Pello Ramirez zuzenekoa prestatzen hasia da. Hasiera batean, hiru instrumentuz, biolontxeloaz, pianoaz eta akordeoiaz osatutako emanaldia aurkezteko asmoa bazuen ere, momentuz ez du beste instrumentu batzuk sartzeko aukera baztertu. Zuzenean musika eta irudia uztartzea ere erakargarria iruditzen zaion arren, oraingoz musikaren esparruan baino ez da zentratuko Ramirez emanaldietarako. Ziurrenik udazkenerako taula gainean ikusteko aukera izango dugu.

Eskarmentu handikoa
Bederatzi urterekin hartu zuen lehen aldiz instrumentu bat eskuetan. Akordeoia edo eskusoinua aukeratu zuen orduan. Haatik, ez da bere ibilbidean landu duen instrumentu bakarra. Gaur egun, eskusoinuan eta txeloan lizentziatua da eta pianoa ere jotzen du. Lehenengo urteetan eskusoinuko txapelketetan oso murgildua egon zen. Hala ere, soinuarekin bakarrik konformatu ez, eta bere kasa pianoa ikasten hasi zen hamabi urte zituela. Garai hartan instrumentu hark notekin jolastuz inprobisazioaren munduan barneratzeko parada eskaini zion. Hemeretzi urterekin, eskusoinuak lan munduan aukera gehiegi eskaintzen ez ziola ikustean, txeloa ikasteari ekin zion: "Kontzertistaren bidetik jotzeko prestatzen ari nintzen, baina mundu horretan jai zegoela konturatu nintzen. Sokekin beti izan dut nolabaiteko lilura. Eta, beraz, biolontxeloa ikastea erabaki nuen", diosku Ramirezek. Lehenengo urteak gogorrak egin zitzaizkion ordiziarrari. Izan ere, arkudun sokazko instrumentuei soinua ateratzea ez da batere erraza. Eskusoinuarekin maila altua zuen eta txeloarekin hutsetik hastea erronka garrantzitsua zen: "Instrumentu gogorra da eta urte batzuk behar dira ongi afinatu eta soinua behar bezala ateratzeko. Musika klasikoa ikasten duen ororen helburua orkestra batean jotzea izan ohi da eta horixe zen Ramirezen hasierako jomuga. Bestalde, eta Euskadiko Orkestrarekin aritu bada ere, azkenean ez du bere burua mundu horretan ikusi. Poli-instrumentista izaerak, biolontxeloa, soinua eta pianoa jotzeak, estudioetako eta emanaldietarako ateak zabaldu dizkio. Horren testigu dira Euskal Herriko kantari andanarekin grabatutako diskoak. Besteak beste, ondokoekin aritu da: Benito Lertxundi, Anari, Mikel Urdagarin, Niko Etxart, Ruper Ordorika, Pier Paul Berzaiz, Olatz Zugasti, Xabier Lete, Karlos Gimenez... Ikus-entzunezko lanetan ere hartu du parte eta gaur egun Iñaki Salvadorrekin batera, Tanttakaren Ezezaguna ibilbide honetan antzezlanean dihardu zuzeneko musikari gisa.


Azkenak
2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


2025-01-30 | Ahotsa.info
KarKarCar, mugikortasun kooperatiboko proposamen berria Iruñerrian

Kar Kar Car auto elektrikoen erabiltzaileen kooperatiba ibilgailuen flota handitzen eta bere zerbitzua Iruñerriara zabaltzen ari da.


Eguneraketa berriak daude