Pello Ramirez: Entzun eta ikasi


2007ko otsailaren 21ean

Itzalean gelditu ohi da askotan estudioko musikaria. Zuzenean, berriz, arreta taldeko buruak, karteleko izenak, bereganatzen du ia beti. Isilean baina agerian egiten du bere lana musikari laguntzaileak. Kantariaren abestiak apaindu eta jantzi egiten ditu berak. Urteetan jorratu du esparru hori Pello Ramirez soinujole eta biolontxelo joleak. Eta gustura egin ere. Bestalde, bere sormen gaitasuna ez da konponketetara mugatzen. Horren erakusgarri da martxoan argitaratu zuen lehen bakarlana: Haize oihalak.

Joan zen urteko abuztuan Elkar estudioan grabatu zuen musikari gipuzkoarrak hamalau kantaz osatutako diskoa. Eta bertan hiru instrumentu dira protagonistak: akordeoia, txeloa eta pianoa. Ordiziarrak hobekien ezagutzen dituen instrumentuak hain zuzen ere. Pello Ramirez akordeoiaz eta biolontxeloaz arduratu da. Eta hiru kantatan pianoa jo badu ere, batez ere, Juantxo Zeberio izan da teklak jotzeaz arduratu dena. Luis Alberto Aranburuk Udazkeneko oihala kantan kolaboratu du pianoa jotzen. Haize oihalak lanarekin hiru instrumentuok oreka ederra sortzen dutela konturatu da Pello Ramirez. Eta soka gehiago sartu eta konponketa gehiago egitera tentatua sentitu bada ere, disko honen esentzia txeloaren, akordeoiaren eta pianoaren uztartzean datzala frogatu du.

Haize oihalak

Duela zortzi bat urte hasi zen ordiziarra diskoan bildutako kantak eta beste hainbat konposatzen. "Zergatik ez lehenago? Ez dakit behar besteko heldutasuna nuen. Egia esan, biolontxeloarekin duela hogei urte hasi nintzen eta orain erosoago sentitzen naiz instrumentu horrekin", azaldu du Ramirezek. Ordiziarraren ustez, sortu dituen doinuek irudiarekin zerikusi handia dute. Eta sortzen diren melodiek airean marrazkiak, ehundurak eta oihalak sortzen dituzte. Horra hor diskoari izena ematen dion ideia nagusia.

Filmetako soinu banda bat entzuten ari garen sentsazioa ere ez zaio arrotza egin musikari gipuzkoarrari. Izan ere, jende askok komentatu baitio kantak entzutean irudiak eta paisaiak datozkiola gogora. "Irudiak proiektatu eta musika jartzeko froga ere egin dugu, eta egia esan ongi uztartzen dira", onartu du Ramirezek. Horrela, beste ate bat zabalik ikusten du eta zine munduan murgiltzeko parada bideragarria izan daitekeela deritzo.

Inprobisazioan oinarritu du Ramirezek lehen bakarlan hau. Izan ere, diskoko hainbat kanta ia estreinakoz jo bezala utzi baititu: "Kanta askotan moldaketa bat egiten hasi naizenean abestiak esentzia galtzen zuela konturatu naiz. Horrexegatik, hainbat kantatan oso aldaketa gutxi egin ditut grabatzerako orduan". Gainera, konposatzerakoan lortutako egoera animikoa diskoan islatzea uste baino zailagoa izan da: "Inprobisazioak idatzi eta gero, diskoan era berean interpretatzen saiatu naiz, baina ez da erraza kantaren izaera errepikatzea. Notak berdinak ziren, batzuetan ez zuten ezertarako balio, ordea. Eta sentimendua adierazterakoan xehetasun horiek funtsezkoak dira".

Izenburuak eta adierak

Kanta bati izenburua jartzea hain zaila izango zenik ez zuen pentsatzen Pello Ramirezek. Eta lan horrek zenbait buruhauste ekarri dizkiola esan digu. Diskoan, adibidez, seme-alaba eta ilobei eskainitako hiru kanta entzun ditzakegu: Sahatsaren loa, Gartxot eta Xuban. Hiru otso maldan gora amets batean inspiraturiko izenburua da: "Amets hark hunkitu egin ninduen. Eta nahiz eta gero musika horretan oinarrituta ez sortu, badira irudi harekin lotura izan dezaketen xehetasunak, pizzicatoak, adibidez". Diskoan kantu gregorianoei ere keinu egiten zaie, Tximeletaren hegaldia izeneko kantan, hain zuzen. Hildakoen kantua izeneko kantu gregorianoa oso erabilia izan da beti musika klasikoan. Ramirezek tximeletaren hegaldi labur eta bereziarekin lotzen du sortutako doinua. Ordiziarraren ustez, Gudu zelaia da irudiarekin harreman gehien duen kanta. "Erdi Aroko gudu zelai bat, hilotzez beterik, eta hegazti bat gainetik. Heriotza", azaldu digu soinujole eta cellistak. Ortzimuga da diskoari amaiera ematen dion abestia, horixe da ordiziarrarentzat agur esateko modua.

Zuzenekoa prestatzen

Jadanik diskoa kalean dagoela, Pello Ramirez zuzenekoa prestatzen hasia da. Hasiera batean, hiru instrumentuz, biolontxeloaz, pianoaz eta akordeoiaz osatutako emanaldia aurkezteko asmoa bazuen ere, momentuz ez du beste instrumentu batzuk sartzeko aukera baztertu. Zuzenean musika eta irudia uztartzea ere erakargarria iruditzen zaion arren, oraingoz musikaren esparruan baino ez da zentratuko Ramirez emanaldietarako. Ziurrenik udazkenerako taula gainean ikusteko aukera izango dugu.

Eskarmentu handikoa
Bederatzi urterekin hartu zuen lehen aldiz instrumentu bat eskuetan. Akordeoia edo eskusoinua aukeratu zuen orduan. Haatik, ez da bere ibilbidean landu duen instrumentu bakarra. Gaur egun, eskusoinuan eta txeloan lizentziatua da eta pianoa ere jotzen du. Lehenengo urteetan eskusoinuko txapelketetan oso murgildua egon zen. Hala ere, soinuarekin bakarrik konformatu ez, eta bere kasa pianoa ikasten hasi zen hamabi urte zituela. Garai hartan instrumentu hark notekin jolastuz inprobisazioaren munduan barneratzeko parada eskaini zion. Hemeretzi urterekin, eskusoinuak lan munduan aukera gehiegi eskaintzen ez ziola ikustean, txeloa ikasteari ekin zion: "Kontzertistaren bidetik jotzeko prestatzen ari nintzen, baina mundu horretan jai zegoela konturatu nintzen. Sokekin beti izan dut nolabaiteko lilura. Eta, beraz, biolontxeloa ikastea erabaki nuen", diosku Ramirezek. Lehenengo urteak gogorrak egin zitzaizkion ordiziarrari. Izan ere, arkudun sokazko instrumentuei soinua ateratzea ez da batere erraza. Eskusoinuarekin maila altua zuen eta txeloarekin hutsetik hastea erronka garrantzitsua zen: "Instrumentu gogorra da eta urte batzuk behar dira ongi afinatu eta soinua behar bezala ateratzeko. Musika klasikoa ikasten duen ororen helburua orkestra batean jotzea izan ohi da eta horixe zen Ramirezen hasierako jomuga. Bestalde, eta Euskadiko Orkestrarekin aritu bada ere, azkenean ez du bere burua mundu horretan ikusi. Poli-instrumentista izaerak, biolontxeloa, soinua eta pianoa jotzeak, estudioetako eta emanaldietarako ateak zabaldu dizkio. Horren testigu dira Euskal Herriko kantari andanarekin grabatutako diskoak. Besteak beste, ondokoekin aritu da: Benito Lertxundi, Anari, Mikel Urdagarin, Niko Etxart, Ruper Ordorika, Pier Paul Berzaiz, Olatz Zugasti, Xabier Lete, Karlos Gimenez... Ikus-entzunezko lanetan ere hartu du parte eta gaur egun Iñaki Salvadorrekin batera, Tanttakaren Ezezaguna ibilbide honetan antzezlanean dihardu zuzeneko musikari gisa.


Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude