Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


Marshall irletan minbizia

marshal irletako biztanleak hainbat minbizi mota garatzen ari dira, Bikini atoloian orain berrogeita hamar urte egindako saio atomikoetan lehertutako H BRAVO deitu bonbaren eraginez. AEBko Minbiziaren Nazio Institutuak (NCI) Senatura igorritako txostenaren arabera, biztanleen artean minbizi maila normala baino %9 handiagoa da eta oraindik goranzko bidea omen du, izan ere, erradiazioari lotutako minbizi kopuru erdia azalduko omen da.
1946 eta 1958 urteen artean AEBk 66 saio nuklear egin zituzten zazpi txandatan Marshall irletan. BRAVO deitu lehergailua izan zen arriskutsuena bertako bizidunentzat eta 1954. urtean lehertu zuten. Estatuak 270 milioi dolar banatu zituen, konpentsazio gisa, Marshall irletako biztanleen artean, baina aipatu biztanleek gertatutako kalteen berrazterketa eskatu zutenez, NCIk txosten berri bat igorri du Senatura.
Txostena joan den urteko irailean igorri zuten, baina orain jakin da bertan idatzitakoa.


Lurrikarak espaziotik aurreikusi nahian

Posible izango al da egun batean Lurra inguratzen duten partikulen fluxuen aldaketari behatuz, lurrikarak aurreikustea? Zientzia fikzioa dirudien ideia errealitate bihurtu nahi dute ikerlariek. Horretarako une honetan Roberto Vittori astronauta italiarra espazioan dago LAZIO-SIRAD deituriko programaren barnean.
Orain 20 urte aztertu zen hipotesiaren arabera, Lurrak askatzen dituen uhin elektromagnetikoek aldaketak sortzen dituzte Lurra inguratzen duten hainbat partikula-geruzetan. Lurrikara gertatu baino lehenago harkaitzek jasandako presioagatik uhin elektromagnetikoak askatzen omen dira eta hauek Lurreko gainazaleraino hedatzen dira eta batzuk atmosferan zehar ere hedatzen omen dira. Beraz, atmosferan dauden partikulen geruzetan gertatutako aldaketak aztertuz, posible izan daiteke uhin elektromagnetikoen oinarria detektatzea; hauxe da hain zuzen ere frogatu nahi den hipotesia.
Orain arte hipotesi hau teoria hutsa izan da eta saiakera honen bidez eremu magnetikoek partikuletan eragindako aldaketak neurtu nahi dira.
Dena den, LAZIO-SIRAD proiektuak badu beste helburu bat ere, izpi kosmikoek gizakiarengan eduki dezaketen eragina ere neurtzea. Honela, Roberto Vittoriren ikerketen bidez, astronautei ikusmenean sortzen zaizkien arazoak, "Light Flash" deiturikoak aztertu nahi dira.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude