Makina bat kontu


Koral-arrezifeen soinu erakargarria

itsasoan murgiltzen direnei oso isilak iruditu arren, uste baino soinu gehiago daude koral-arrezifeetan. Stephen Simpson-ek zuzendutako ikerlari-taldeak azaltzen duenez, soinu horiek oso lagungarri dira arrain gazteentzat orientatu ahal izateko. Arrautzetatik larbak jaiotzen direnean, itsas korronteen menpe geratzen dira, baina larbak arrain bihurtzean gai izaten dira bertako soinuak entzuteko eta arrezifeetara itzultzeko.
Emaitza hauetara ailegatzeko Australiako itsasoan 24 koral-arrezife faltsu sortu zituzten, eta berauetan bozgorailuak jarri. Bozgorailuetatik soinu desberdinak igortzen ziren, hala nola, algek bere higidurarekin sortzen dituztenak edo hainbat krustazeok bere pintzekin egiten dituztenak. Ondorioa izan zen gero eta arrain gazte gehiago hurbiltzen zirela arrezife faltsura. Erakarritako arrainetatik gehientsuenak apogonidoak edo pomazentridoak ziren. Lehenek soinu bereziekiko erakargarritasunik ez zuten bitartean, bigarrenek frekuentzia handiko soinuak zituzten gustuko.
Une honetan, Stephen Simpson eta lagunek Ormuz-eko itsasartean jarraitzen dituzte beren ikerketak, baina oraingoan itsasontzi erraldoien zaratak zein neurritan eraldatzen duten arrainen ibilbidea da aztertu nahi dutena.


Erresonantzia magnetiko nuklear eramangarria

Medikuntzan egin bada ere ospetsu, erresonantzia magnetiko nuklearra (EMN) aurretik fisikan eta kimikan oso erabilia zen molekulen egitura atomikoa aztertzeko. Ikerlariek aspaldi amesten zuten laborategiko tresneriarekin kalera ateratzea, baina orain arte ezinezko zen izugarrizko aparatuak erabiltzen baitira EMNak egiteko. Berriki Science aldizkarian argitaratu denez, ikerlari alemanen eta estatubatuarren taldeek EMNen aparatuak miniaturizatzeko lehen urratsa eman dute eremu magnetikoen aldaketak zuzenduz. EMNren oinarria hauxe da: molekulak eremu magnetikoaren pean jarri eta atomoak iparrorratzaren gisa hasten dira mugitzen eta mugimendu horretan emititzen dituzten irrati-uhinak erregistratzen dira. Eremu magnetikoak egonkorra behar du izan eta ekipoa txikitzean oso zaila gertatzen zen egonkortasuna mantentzea. Baina alemaniako Aix-la-Chapelleko Unibertsitateko Bernhard Blumich-en eta Kaliforniako Berkeleyko Unibertsitateko Alexander Pines-en taldeek lortu egin dute. Epe motzean izugarri zabal daiteke sistema eramangarriaren erabilpena prospekzio geologikoan, industrian kalitate-kontrolean edo medikuntzako diagnosietan.


Azkenak
2025-04-22 | Gedar
Munduko gastu militarra hirukoiztu egin da Gerra Hotzetik

Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.


2025-04-22 | Aiaraldea
Jai euskaldunak erdiesteko urrats berriak emango ditu Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak

Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]


2025-04-22 | Euskal Irratiak
Brebetaren zientzietako froga euskaraz egiten ahalko da, sare pribatu zein publikoan

Antton Kurutxarri, Euskararen Erakunde Publikoko presidente ordearen hitzetan, Jean Marc Huart Bordeleko Akademiako errektore berriak euskararen gaia "ondo menderatzen du"


Larunbatean egingo dute Frantzisko aita santuaren hileta, eta maiatzean berria hautatzeko konklabea

88 urterekin hil da Frantzisko aita santua astelehen goizean, iktus baten ondorioz. Azken boladan osasun arazoak izan zituen. Miñan liburua gomendatu zuen publikoki, migratzaileen egoera kontatzen delako.


2025-04-22 | ARGIA
Israelek hildako 15 langile humanitarioen ikerketa-txostena gezurrez josita dagoela salatu dute

Hamabost langile humanitario hil zituen Israelgo armadak martxoaren 23an, terroristak zirela eta ez zutela euren burua identifikatu argudiatuta. Bideo batek bertsio hori gezurtatu ostean, gertatutakoaren barne-txostena egin dute Israelgo Defentsa Indarrek, baina bertan esaten... [+]


Euskal Herria nazioa dela aldarrikatu dute eragile ugarik Aberri Egunean

Eragile nahiz alderdi politiko ugarik plazaratu dituzte euren aldarriak aurtengo Aberri Egunean. Azken urteetan egin bezala, Bilboko eta Iruñeko kaleak hartu dituzte EAJk eta EH Bilduk, hurrenez hurren. Bagira-k, Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzaleak, abertzaleen... [+]


Berwick eta gu

Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]


Zerbitzu publikoak: motozerrari bidea erraztu ala basoa garbitu?

Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]


2025-04-16 | Haritz Arabaolaza
Hizkuntza

Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]


Leku ‘kuttunak’

Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]


2025-04-16 | Rober Gutiérrez
Trebetasunak

Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]


Eguneraketa berriak daude