Elkartasuna basamortuan

Beste hamaika herriri buruz esana izango da egiatasun bertsuarekin, baina geureari buruz hain zuzena izateak kezkatzen nau ni: engainatzen erraza eta konbentzitzen zaila. Hala garela esaten dute, eta gero eta zailagoa egiten zait ukatzea.

Apirilaren 17ko hauteskundeen inguruan gaurdaino gertatu dena behintzat, aburu hori berrestera etorri da: askatasunean eta berdintasunean, hots «normaltasunean» parte-hartze politikoa bermatu beharra, argudiatu beharrekoa balitz, hamaika era eta saihets ezberdinetatik arrazoitu da. Alferrik. Batasuna lehenik eta Aukera Guztiak gero, legez kanporatuta eta hautagai izan ezinik geratu dira, egungo Europa Mendebaldetik baino iraganeko Turkiatik askoz hurbilago dagoen prozedurari jarraiki.

Orain, ordea, hautagaien zerrendak argitaratu zirenean bati baino gehiagori irribarretxoa ezpainetararazi zigun EHAK izeneko kandidaturaren bitartez helmuga bertsura hel gintezkeela iradokitzen zaigu. Funts-funtsezko kontuetaz ari garenez, nahiago dut tranpa eginez »partidu hori oraintxe arte ez da existitu praktikan» bederen helmugaraino iristea, arrazoiz beteta bide erdian geratzea baino. Baina prozedurak erreparoa ematen dit, engainu zaletasunean beste urrats bat ematen dugulako.

Hortxe baitago koska: ez dela lehenengo aldia, urrik eman ere. Egia esateko, gure ekimen politiko gehienen osagai garrantzitsua, funtsezkoa »bakarra, batzuetan» izaten da engainua. Gaitik urrundu gabe: Partiduen Legearen bultzagileek publikoki adierazi zutena ala geroztik argiago ikusi ahal izan dugun beste hau zen haren benetako xedea? Ez dagokie alde batekoei bakarrik, ez: Lizarra-Garaziko egitasmoa, jendeari adierazi zitzaion bezalaxe zen ala bazituen isilpeko addenda inplizitu nahiz esplizituak? Eta Ibarretxe planak? Adibide hutsak dira. Askoz ziri mingarriagoak ere aipa genitzake.

Ez nator engainua politikatik kanporatu egin behar dela esatera. Eskarmentu gehiegi daukat purismo horiekin neure burua engainatzen hasteko. Askotan, gainera, informazioa ongi dosifikatzea nahitaezkoa da politikan gauzak onik burutu ahal izateko. Dinamikak kezkatzen nau.

Engainuen dinamika hau omnidirekzionala delako: denak saiatzen dira ahal duten bakoitzean ziria sartzen, eta ilarako azkenak, subiranoa omen den herriak jasotzen du bilduma osoa. Bidenabar, eragozpenen bat engainu bitartez gainditzen »ahal» dugun bakoitzean, konbentzitzen ahalegintzeko arrazoi bat galtzen dugulako. Baina, morala eta antzekoak alde batera utzita, engainuaren bitartez sekula konponduko ez diren arazo horietako bat badugu mahai gainean.

Hamaika bider entzun diet bake prozesuetan aditutzat aurkezten zaizkigunei "elkarren arteko konfiantza maila sendo bat" gabe ez dutela aurrera egiten horrelakoek. Ez dute esaten elkarrentzat sekreturik ez edukitzea, oinarrizko asmoetan elkarri iruzur ez egitea baizik. Gurean, hortik oso urruti gaudela esango nuke. Areago oraindik, gehiago urrutiratzen ari garela.

Engainua gaitzat duten ipuinen artean ezagunenetakoa da bi alprojek engainatuta biluzik ibiltzen zen enperadorearena. Ipuinaren izaera pedagogikoagatik edo, istorioa onik amaitzen da, alprojentzat izan ezik. Nire lagun batek, ordea, esaten du errealitatean guztiz bestela amaitu zela gertaera hura: enperadoreak, berriro ere alprojei kasu eginez, haur salatariari begiak atera ziezazkioten agindu zuela, eta hark esandakoa errepikatzen zuen beste edonori ere bai. Engainua, beldurraren porlanarekin hartuta, egia bezain sendoa izan daiteke.

Antzeko zerbait gerta daiteke gurean ere: engainuekin arrazoiekin baino erosoago bizitzen ohitzea.


Azkenak
2025-02-05 | Iñaki Murua
Bide luzea pauso ttikitan!

Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]


Gutxiengoa

Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


Julen Goldarazena, 'Flako Fonki'. Xakea eta jotak
“Ez dakit euskara hobetu dudan edo lotsa galdu, baina horrek oso pozik jartzen nau”

Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]


Derrigorrezko hezkuntzaren etapa guztietan mugikorra debekatu nahi du Generalitateak

Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Irakasle-klaustroak edo mundua nola hobetu

Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!

Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]


Demokraziaren muga geopolitikoak

Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]


Langabeziak gora egin du Hego Euskal Herrian, batez ere emakumeen eta gazteen artean

Langabeen artean, 2.302 pertsona gehiago erregistratu dituzte urtarrilean Hego Euskal Herrian, eta horietatik 2.173 emakumeak dira, Espainiako Lan Ministerioak emandako datuen arabera.


2025-02-05
Esker mila

Palacio de Arozteguia promotorearen enkarguz, legez kanpo ekin zioten 2021ean Baztango Lekarozko lurretan ehunka haritz ebakitzeari. Herritarrek gelditzea lortu zuten, gorputza makinen aurrean jarrita eta lur horietan egunak eta gauak emanda. Ilegalki jardun zuen enpresak ez du... [+]


Teknologia
Kanpokoa mehatxu

Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Etxeko komuna

Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]


Judimendi: A ereduko ikastetxe estigmatizatua D ereduko auzo-eskola bilakatzen

Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]


Eguneraketa berriak daude