Makina bat kontu



Glaziar suitzar bat babestu nahian

Berotegi-efektuaren aurkako borroka pertsonala egitea erabaki dute Suitzako Andermatt-eko eski-estazioko arduradunek. Hain zuzen, estazioan dagoen Gurschen glaziarra ahalik eta gehien babestea nahi dute eta zati bat estali egingo dute eguzki-izpietatik babestu ahal izateko.
Orain bi urteko kanikulak eta azken urteotako tenperatura altuek eragin handia izan dute glaziarrak urtzerakoan eta gehiago ez urtzeko PVCko xaflak jarriko dira glaziarrean. Metro koadroko 20 euroko kostua dute xaflek eta oraingoz 3.000 metro koadro estaliko dira. Beraz, 60.000 euroko kostua izango duen langintza honen emaitzen zain geratuko dira glaziarreko beste zati bat estali ala ez erabakitzeko. Gainera, aipatu lana arrakastatsua baldin bada, beste eski-estazio batzuk prest azaldu dira beren indarren arabera beren kokaguneetan glaziarrak babesteko.
Andermatt-eko eski-estazioko arduradunen arabera, Gurschen glaziarra izotz asko galtzen ari da. Zuricheko unibertsitateko ikerlari-talde batek egindako ikerketen arabera, glaziar suitzarrek azaleraren %18 galdu dute 1985 eta 2000. urte bitartean eta, aldiz, 1973 eta 1985. urte-bitartean %1 baino ez zuten galdu. Alpeetako tenperatura azken 150 urteetan 1,2°C igo da eta 2003ko kanikulak izugarrizko eragina izan zuen glaziarretan.


Biodibertsitatearen gorabeherak

62 milioi urteko zikloetan biodibertsitatea hazi eta gutxitu egiten dela aurkitu dute Berkeley-n dagoen Kaliforniako Unibertsitateko Berkeley National Laboratory-ko Richard Muller-ek eta Robert Rohde-k. Horretarako, azken 542 milioi urteko itsas animalien fosilak arakatu dituzte eta sistema informatiko konplexuarekin analizatu ondoren, 62 milioi urteko zikloak topatu dituzte.
Guztira 36.389 genero identifikatu dituzte eta horien jarraipen zehatza egin dute. Aipatu zikloen zergatia azaltzeko hainbat hipotesi geofisiko eta astronomiko aipatu dira, baina zientifikoki ez da ezer ere frogatzerik izan. Adibidez, aldika eguzki-sisteman Oort kometek sortzen duten eragina izan daiteke arrazoietako bat, baina esan bezala ez dago frogatuta. Muller arrazoi astronomikoen peskizan dabilen bitartean, Rohde arrazoi geofisikoen atzetik dabil, hala nola, sumendien erupzio masiboak.
Bi zientzialarien arabera, hainbat izakik zikloaren aurrean eragin txikia jasaten duen bitartean, beste batzuk oso sentikorrak dira. Koralak, belakiak, artropodoak eta trilobiteak daude sentikorren artean eta arrainak eta barakuiloak, besteak beste, egoera egonkorra dutenen artean.
Frogatzerik izan ez badute ere, badirudi 140 milioi urteko beste ziklorik ere badagoela, hain zuzen ere Aro Glaziarrekin erlazionaturik egon daitekeena. Ikusiko dugu nola aurreratzen duen ikerketa honek.


Azkenak
Frantziako Estatu Kontseiluak Palestinak irabaziko du Kolektiboaren desegitea onartu du

Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.


Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik

Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.


Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Bideojokoen erabilera handitu egin da helduen artean, Ipsosen arabera

Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


Osasunbidean 11 medikuk 17.000 euro irabazten dituzte hilero

Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.


“Oldarraldi faxistari” galga jartzeko deia Errenterian

Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]


Eguneraketa berriak daude