Landareak: Auzolanean auzokalte


2007ko otsailaren 21ean
Baratzetara ere iritsi da eromena. Lurrak sasoia hartu duenean aurtengorako pentsatutako baratzeko lanak arrapaladan egin behar. Orain arte elurrak galaraziak laster burutu behar, euri zaparradaren bat etorri aurretik...

Udaberrian bertan biltzeko uztekin batera geroagokoetan, uda berokoetan ere jarri behar aitzurra. Honelakoetan gauzak bi aldiz pentsatzeko denborarik ez hartzen ordea... eta gero izan ohi dira porru hazi ederrak! Bitan ez, hirutan pentsatu beharko genituzke baratze lanak. Zer barazki jarri, zein lan burutu behar den horretarako eta hirugarrena mantenua eta landarearen eta gure osasuna errazen nola zaindu. Azken honetarako landareen asoziazioak, zein zeinen ondoan jarri edo ez, nola antolatzea garrantzitsua da hirugarren helburu horren bilatzeko.

Landareak, geure moduan, etengabeko borroka batean bizi dira. Denek nahi dute ondo elikatu eta bere espeziea mantendu eta zabaldu. Estrategiak anitzak dira: ondokoaren zainei hazten ez utzi, auzoaren kontrako jario kimikoak, guda honetarako landare jende artean ez da Ginebrako hitzarmenik...

Baratzean landareak elkarren ondoan nola jarri antolatzerakoan kontuan eduki: batzuen artean elkarlana sustatzeko joera dute, hazkundean lagunduz edo arerioak diren izurriteak eta abar uxatuz; hazkunde azkarra eta motela duten landareak tartekatuz denbora eta lurra irabazten da; nolanahi ere, sustraikera desberdina duten landareen artean hobeto moldatzen dira.

Antolaketa honek landareen hazkuntzan eta uztetan duen eragina baratzegintza ekologikoaren barruan metodo biodinamikoa lantzen duen eskolak jorratu du, batez ere. Eskola honen eta tokian tokiko baratzezale amorratu askoren esperientziari esker barazki asoziazio onuragarri eta kaltegarri asko saiatu, antzeman, frogatu eta hedatzen ari da. Adibidez, auzokalte diren batzuk: baratxuria eta tipula, baba eta ilarrarekin; letxua, ekilorearekin; azak, marrubiarekin; patata, kuiarekin, tomatea, luzokerrarekin; apioa letxua, perrexila eta artoarekin. Aldiz, auzolanean gustura aritzen diren beste batzuk: zerba eta apioa, letxua eta tipula; baratxuria eta patata eta marrubia; porrua zainzuria, azenarioa, apioa, milua, marrubia, letxua, tipula eta tomatearekin.

Landareak gu bezala, egon edo jotzeko, aldamenean zein dugunaren arabera alde ederra...


Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude