"Pribilegiodunen" merkataritza ordutegiak


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Sindikatuek ukatu eta sektoreko langileek hainbat mobilizazio egin arren, EAEko hirukoak legegintzaldia itxi aurretik burututako azken ekimena dendak igande eta jaiegunetan gehienez zortzi aldiz ireki ahal izatea zehazten duen dekretua izan zen. Arloko sailburuak, Ana Agirrek, adierazpen gogorrak egin zituen sektoreko langileriaren aurka, inolako lotsa izpirik sentitu gabe, "pribilegiatu" hutsak direla esanez. "Pribilegiatu" horiek soldata eskasak dituzte, lan prekarietatean bizi dira eta aurrerantzean igande eta jaiegunetan lan egin beharko dute, horrela sektoreko langile orok gizarte eta familia bizitzarako duen eskubidea urratuz. Agirre sailburuak sei zifrako soldata, auto ofiziala eta zereginik gabeko asteburuak dauzka... prest egongo ote litzateke egungo lana utzi, dendari kargua hartu eta igande eta jaiegun batzuetan lan egiteko? Probokaziorik ez, mesedez.

Hortaz, gobernuko hirukoaren erabakia merkataritza ordutegien liberalizazioaren lehen urratsa da. Horrela, agerian gelditu da berriz Ibarretxe eta sailburuen filosofia neoliberala, ez bada kapitalista, merkataritza enpresa handien zerbitzura. Bost axola zaie milaka langilek igande eta jaiegunetan lan egin behar izatea, kontuan izan gabe horrek langileen familia eta bizitza sozialean duen eragina. Bost axola zaie saltoki txikiek merkataritza-gune handiekin ezin lehiatu eta zenbait kasutan atea behin betiko itxi behar izatea. Bost axola izan zaie ezusteko erreakzio naturala eta gehiegi ere ez dira arduratuko halako probokazioen kalteak ordaindu behar dituzten langileek mobilizazio are erradikalagoak egiten dituztenean. Ardura bakarra saltoki handien interesei behar bezala erantzutea izan da, asko baitira euskaldunon lurraldean batzen diren enpresari handi eta multinazionalak. Negozio ezin hobea, betikoentzat, EAJ, EA eta EB taldeez osatutako Gobernuari esker. Gerora, beti bezala baita ere, Gobernu berbera izango da kaltetutako langileen ekintzak gaitzetsiko dituena. Jakina, ez du gogoratuko berau dela, hirukoa, probokazioen sortzaile nagusia eta benetako erantzulea.

Confebasken probokazioa. Confebask patronalak urte honetako negoziazio kolektiboetarako bidaia orria aurkeztu du jadanik. Sindikatu eta langileentzako probokazio hutsa da. Hasteko, lanaldia murriztearen aurkakoa eta soldata aurreikusitako inflazioaren gainetik igotzearen aldekoa da. Justifikazio gisa nazioartea aipatzen dute, euren estrategiarako interesgarria den oro bertatik hartuz. Eta ahaztu egiten dituzte euren enpresek azken urteetan poltsikoratu dituzten milioi askoko mozkinak. Sindikatuek emandako erantzunaren arabera, aukera bada lanaldia murriztu eta soldatak igotzeko. Isilpean gordetzen dute azken zazpi urteetan lan-kostuak %56,7 igo zirela, enpresa-etekinak %155,5 handiagoak izan ziren bitartean. Bankuek eta aurrezki kutxek %20ko hazkundea izan zuten 2004ko mozkin izugarrietan eta euskal enpresa askok ere halako portzentaia hurbil izan zuen. Confebaskeko lehendakari eta BBVAko aholkulariak, Roman Knöor jaunak, primeran daki hori guztia, izan ere, urtero milioi askoko diru-sarrera ikaragarriak egiten baitizkio finantza-erakunde horrek. Eta aurten inflazio-kostuari dagokiona baino askoz gehiago jasoko du!

Halako probokazioak eteteko modu bat baino ez dago: sindikatuek, alderdi politikoek eta gizarte-mugimenduek bat egitea patronalaren aurkako estrategia bateratuak bideratzeko. Patronal kapitalista eta basatiak ez baitu beste xederik mozkinak irabaztea ez denik, langileen prekarietate eta lan-malgutasunaren truke, eta langileriaren eskubideak urratuz.

Euskal nekazaritza eta abeltzainen borroka. Euskal nekazaritza desagertzen ari da -hainbat baserritarren "heriotza" eta ustiapen eta lanpostu ugariren galera dela eta-, Europatik ezarri eta Gasteizko eta Nafarroako Gobernuek garatu eta babesten dituzten laborantza-politiken ondorioz. Azken aldian, kaleetan ikusgai izan dira Hego Euskal Herriko nekazari eta abeltzainak, EHNE eta NNE (UAGN) sindikatuekin batera, zenbait kamioi frantsesi Urnietako Iparlateko instalazioetarako sarbidea oztopatu nahian. Zertarako? Frantziar estatutik eta Europa osotik datozen esne inportazioak salatzeko, izan ere, "jatorriz bertakoak baino merkeagoak direnez" industriak produktuaren prezioa jaitsi nahi baitu. Halako politiken bitartez, euskal nekazarien sindikatuen arabera, Iparlatek Euskal Herriko ustiategi bat itxiarazten du egunero. Era berean, argi utzi dute egungo nekazaritza-politika ez dela ekoizleen aldekoa. Botere publikoek produktuak eta merkatu handiak jartzen dituzte ororen gainetik. Ondorioz, Euskal Herriak berezko nekazaritza-eredu bat behar du. Eta horretarako erabaki bat hartu beharra dago: bertako sarea ala multinazionalak. Nahiz eta azkenok izen euskalduna izan.


Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude