Makina bat kontu


Itsaso izoztuen aztarnak
Planeta gorriaren ekuatore inguruko eremu lauan Ipar Itsasoa adinakoa omen zen ozeano izoztuaren aztarnak topatu dituzte. Aipatu eremuan inoiz ura jariatu zen eta azkar izoztu ere bai, eta horrela, posible izan daiteke bizia izatea lurrazalean edo honen azpian, Mars Express-eko ikerlari den John Murray-ren arabera. Iritzi honen oinarria orain bi aste Mars Express espaziontziak bidalitako irudien analisia da.
Murrayk dioenez "eremu horretan ura eta izotza milioika urtetan izan dira". Murray Ingalaterrako Milton Keynes-en dagoen Open University-ko ikerlari eta bulkanologoa da eta azpimarratu duenez "aztertzen segitu behar dugu, bizia topatuko baitugu".
Beste ikerlari batzuk ez dira hain baikorrak eta diotenez itsaso honetan laba eta ura nahasturik izango ziren garai batean, bizi-aukerari trabak jarriz.
Murray ez dago ados iritzi hauekin eta kraterren tamaina nabarmentzen du uraren teoria sostengatzeko. Oso krater txikiak direnez, ezingo zen labarik egon, zeren eta laba isurtzen den kraterretan laba bertan finkatzen baita mendi garaiak sortuz. Kraterrak dauden mendien altuera 30 eta 45 metro artekoa da eta horrek adierazten du ez dela material solidorik bertan finkatu.

Toutankhamon ez zuten erail
Toutankhamoni egin berri dioten eskaner baten arabera, eta uste zenaren aurka, ez zen eraila izan. Orain arte ezker belarriaren atzean zauri baten aztarnak zeudela zioten egindako hainbat erradiografiek, baina eskanerrak ezeztatu egin ditu emaitza horiek eta itxuraz, osasun ona zuela baieztatu du.
Beraz, 8 urterekin faraoi izatera iritsi eta 18rekin hil zen Tutankhamonen heriotzak misterio izaten jarraituko du.

Gihar artifizialak
Urteak dira gihar artifizialak deiturikoak ikertzen ari direla. Ikerketa hauetan beste urrats bat eman nahi da, robot besoaren eta giza besoaren arteko pultsua jokatuz.
Hiru diseinuk aurre egingo diote 17 urteko gizaseme bati. Ez dakigu txanda honetan nor aterako den garaile, baina garbi dago zein den helburua: giza besoa baino indartsuagoa den beso artifiziala sortzea.
Erronka orain sei urte planteatu zen. Garai hartan Jet propulsion Laboratory-ko Yoseph Bar-Cohen fisikaria polimero elektroaktibo deiturikoekin lanean hasi zenean, ez zuen emaitzarik espero gutxienez hamar urte igaro arte, baina teknologiak uste baino azkarrago egin du aurrera eta hil honetan hiru ekipo aurkeztuko dituzte bere besoek. Bat Nuevo Mexikokoa da, bestea Suitzakoa eta azkena Virginiakoa. Lehen biek plastiko eta polimeroetan oinarritutako teknologia erabiltzen duten bitartean hirugarrenak gel eta zelula elektrokimikoetan oinarritutako zuntzak erabiltzen ditu.
Ea hil honetan bertan emaitza emateko moduan garen.


Azkenak
Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoari.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


2025-01-16 | Euskal Irratiak
Laborantzari buruzko ikuspegi desberdinak agerian, Departamenduko Laborantza Ganbararako bozetan

Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.


Montanako (AEB) Auzitegi Nagusiko epaile anderea... euskaraz

Irulegi irratiak elkarrizketatu du AEBetako Montana estatuko Auzitegi Nagusiko epaile Katherine Bidegaray. Gurasoak behe nafartarrak zituen, aita Mendibekoa eta ama Ahatsakoa.


2025-01-16 | Leire Ibar
Osakidetzako zuzendari ohi Mikel Sánchezek Mutualiarekin fitxatu du

Sánchez, 2019tik 2024ra Plangintza, Antolamendu eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendaria izan zena, azaroan hasi zen Mutualia enpresako mediku-zuzendari gisa. 2024ko udan kargua utzi eta hiru hilabete eskasera egin zuen jauzia enpresa pribatura, Jaurlaritzaren oniritziarekin.


Gazarako su-etena adostu arren, akordioaren bozketa gibelatu du Israelek

Adosturiko puntu batzuk aldatzen saiatzea leporatu dio Benjamin Netanyahuk Hamasi, baina azken honek informazioa gezurtatu egin du berehala. Urtarrilaren 15eko arratsaldean adostutakoaren arabera, hiru fase lituzke meniak eta igandean abiatzekoa dute. Bizkitartean, erasoekin... [+]


Militantzia politikoaren debekurik ez!

Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]


Adingabeak babesteko Foru Legea behingoz praktikara eramatea eskatu diote Nafarroako Gobernuari NUPeko ikertzaileek

Sandra Siria Mendaza eta Hodei Sarasa Camacho Nafarroako Unibertsitate Publikoko Gizarte Laneko irakasleek haien ikerlanen ondorioak azaldu dituzte Nafarroako Legebiltzarrean. 2022Ko legean “komunitateko tutore” figura berria sortzea eskatu dute, harrera baliabidetan... [+]


“More with less”

Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]


Smartphonea: gure fetitxe erregea

Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]


2025-01-16 | Leire Ibar
Haurrak generoaren arabera banatzen dituzten ikastetxeak desagertuko dira Gipuzkoan datorren ikasturtean

2025eko irailarekin hasiko den ikasturtean ez da izango sexu bereizketarik Gipuzkoako ikastetxeetan, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak asteazken honetan jakinarazi duenez. Eskibel eta Erain ikastetxe kontzertatuak dira gaur egun ikasleak sexuaren arabera banatzen dituzten bi... [+]


2025-01-16 | Hala Bedi
Larrabetzuko Hori Bai gaztetxeko bi kide
“Boterean dagoen klasearen interes nagusia beti izango da gazteen antolakuntza oztopatzea”

Larrabetzuko Hori Bai Gaztetxeak 60 urte bete ditu. Euskal Herriko Gaztetxe zaharrena da Larrabetzukoa.


2025-01-16 | El Salto
Amazonek bat egin du olatu ultrarekin, eta pertsona LGBTQ eta beltzen eskubideak babesteko politikak apaldu ditu

Hainbat enpresak aniztasun eta inklusio politikak aldatu dituzte Donald Trumpen gobernu berriari ongietorria egiteko.


Eguneraketa berriak daude