Agur 35 orduko lanaldiari

  • Honezkero milaka izango dira multinazional eta patronal handien atzaparkada sentitu duten langile europarrak: produktibitatea aitzakia eta produkzioen deslokalizazioa mehatxu, asteko lanaldia orain arteko 35 orduetatik gora bultzatu nahi dute, laurogeiko hamarkadan lortutako marka historikoa izan arren. Hori gutxi balitz, ez dute inolako soldata igoerarik aurreikusten. Erasoa Euskal Herrira heldu berri da eta ziurrenik hurrengo hitzarmen kolektiboek mahai gainean izango dute eztabaidagai.

2021eko uztailaren 19an
Sindikatuek eta langileen mugimenduek ez baldin badute ekintza eta erresistentzia tinkoen bidez saihesten, 35 orduko lanaldi ofiziala, 80ko hamarkadan eskuratutako lorpen historikoa, Alemanian hasi eta Europa osora zabaldu zena, oroitzapenen kutxan galduko da. Europako multinazional eta patronal handiek erasoari ekin diote dagoeneko, produktibitatearen zutoihala jaso, eta produkzioaren deslokalizazioa mehatxu eta xantai bihurtuz.

Lan handiagoa egin behar da, hau da, lanaldia handitu beharra dago, eta soldata igoerarik gabe gainera, lanik gabe gelditu nahi ezean. Hori da multinazional eta patronal handien mezua. Europako zenbait herrialdetan, sindikatuak amua «irensten» hasita daude jadanik. Ondorioz, Europako herrialde batzuetan euren asmoa betez gero, multinazional eta patronal horiei, Europako beste hainbat herrialdetan ere presente daudenez (Euskal Herrian besteak beste), eta filosofia bera mantentzen dutenez, errazagoa izango litzaieke 35 ordutik gorako asteko lanaldia inposatzea. Gure herrialdeko sektore-hitzarmenen negoziazioak eraso berri hau izango du mahai gainean. Hain zuzen ere, eraso horrek Europan izandako bilakaera ezagutzeko, artikulu honek egungo egoeraren gaineko datu larrien berri eman nahi du, euskal langileriak epe laburrera suma bailitzake horien ondorioak.

Alemania, 35 orduen eta igoeraren aitzindari

Alemania 35 orduko asteko lanaldiaren aitzindaria izan zen, 80ko hamarkadan bere ezarpena lortu eta berehala zabaldu baitzen Europara. Orain, ordea, multinazional eta patronalen erasoa jasaten ere aitzindari da, bertako langileei 40 orduko lanaldia ezarri nahi dietelako inolako soldata igoerarik gabe. Esate baterako, Renania-Westfalia Iparraldeko bi industria-lantegitan, langileek eta IG Metall sindikatu alemaniar indartsuak 40 orduko lanaldia (Alemaniako batezbestekoa 37,7 ordukoa da) adostu dute -lanpostua salbatzeko bide bakarra izan omen da- soldatarik igo gabe. Bestalde, Siemens moduko enpresa alemaniar batean, joan den ekainean akordioa sinatu zen sindikatuekin: lanaldia 40 ordura igotzea onartu zuten langileek, produkzioa atzerrira ez eramatearen truke. Alemaniako Volkswagen enpresan ere, zuzendaritzak ordutegi malguagoak eskatu ditu ehun mila langile baino gehiagoren soldatak izoztearekin batera.

Belgikan, Siemens markak dituen mila langileek lanaldia 37 ordutik 38ra pasatzea negoziatu dute, soldataren %1eko igoera eta kaleratzeak gutxitzearen truke. Frantziako Estatua da 35 orduko lanaldia legez arautzen duen herrialde bakarra. Nazio Biltzarra, ordea, indarrean dagoen legeria aldatzeko urratsak ematen ari da eta ondorioz, 35 orduko legea indargabetuko lukete. Nahiz eta langile mugimenduek kontra egin, Frantziako Gobernuak legeria aldatzea erabakita dauka eta horretarako denbora behar izan arren, 35 orduko legea bertan behera utziko du. Horren harira hona Bosch enpresak sindikatuekin adostutakoa: ordubete gehiago lan egitea, inolako diru-konpentsaziorik gabe. Italian ere horrenbeste gertatu da. Alitalia enpresa aeronautikoan lortutako hitzarmen partzialen artean, pilotuek orain arte urtean 500 ordu lan egiten bazituzten, aurrerantzean 900 ordu egin beharko dituzte.

Euskal Herriari dagokionez, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) iragan den uda arteko negoziazio kolektiboen datu bat argigarria da. Enpresariek, ohiko moduan, uko egiten diote 35 orduko lanaldiaren aldeko eskaera sindikalari. 2004ko abuztura arteko hitzarmenen arabera, urtean 1.724 ordu lan egin behar dugu EAEn. Bestela esanda, asteko lanaldia 38 ordukoa izango da.

48 orduko mugan dauden salbuespenak

Europako Batasunak 48 orduko muga ezarri dio asteko lanaldiari. Hala ere, egunez egun gero eta salbuespen gehiagok gainditzen du muga hori, lobby industrialen presioaren ondorioz, betiere erabakia aldez aurretik langileekin adosten bada. Orain arte, Britainia Handiak izan ditu 48 orduko mugatik gorako salbuespen gehienak, baina jauzi hori gero eta nabarmenagoa da Europako beste hainbat herrialdetan. Europako Batzordeak proposamen bat jarri die mahai gainean Europako Parlamentu eta Ministroen Kontseiluari, salbuespenok ahalik eta gehien saihesteko asmoz. Praktikan, aldiz, oso bestelakoa da errealitatea, Batzordeak salbuespen egoera bereziak sortu baititu lanaren antolakuntzan enpresariek malgutasun handiagoa izan dezaten. Sindikatuek eta alderdi ezkertiarrek proposamena ezetsi dute «onartezina eta desorekatua» delako.

Produktibitatearen zerbitzura
Industria arloko lan-harremanak abiadura bizian aldatzen ari dira produktibitatearen onerako. Ez da lehen aldia enpresa bateko langileek uko egiten dietela eskuratutako eskubideei. Krisialdian dauden zenbait enpresetan ere halako uko egiteak azaldu dira. Harrigarriena, ordea, beste muturreko egoeran dauden enpresetan gertatzen ari da: krisialdi eta porrotetik urrun samar dauden enpresetan, lanordu kopurua handitzeko negoziazioetan langileek soldata igoerarik gabeko proposamenekin egiten dute topo. Europako Enplegu Behatokiak honako adierazpenak egin ditu: «Orain arte, soldata igoerarik gabeko lanaldi handitzea krisi egoeran zeuden enpresen kasua baino ez zen, eta soilik langile kualifikatuenentzat». Europan hitzarmen bidez adostutako lanaldiak, salbuespenak salbuespen, behera baino ez du egin azken bi hamarkadetan. Hala berresten dute Eurostat Europako Estatistika Bulegoaren datuek.
Azken urte honetan ahots eta joera ugari sortu dira 35 orduko asteko lanaldiaren aurka; patronala ez ezik, politiko asko ere ordu kopurua handitzearen aldekoak dira: «40 orduko lanaldira itzultzea saihestezina da, bai sektore publikoan, bai pribatuan. Holandak lanordu kopurua handitu behar du produktibitatea eta hazkunde ekonomikoa hobetzeko». Hala adierazi du Holandako Ekonomia ministroak. Joaquin Almunia Espainiako ministro sozialista ohi eta Europako Ekonomia eta Moneta komisarioaren arabera ere, ekonomia globalizatuan «ezinbestekoa izaten da sektore batzuek lanaldia handitzea».


ASTEKARIA
2005eko martxoaren 20a
Azoka
Azkenak
2025-04-03 | El Salto
Luigi Mangionerentzat heriotz zigorra eskatuko du fiskalak, osasun aseguru-etxe bateko buruaren hilketagatik

Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.


2025-04-03 | Gedar
Israel Premier Tech talde sionista Lizarrako txirrindularitza-lasterketa batetik kanporatzea lortu dute

Palestinarekin Elkartasuna plataformaren ekimenez, txirrindularitzarekin lotura duten 70 bat pertsonak eskatu dute talde sionistak ez dezala txapelketan parte hartu, eta lortu dute.


Espetxera bidali dute Ion Aranburu realzaleari Sorian egindako erasoaren harira atxilotuetako bat

Ion Aranburu koma egoeran eta ZIUan ingresatuta egon zen hainbat astez, erasoaren ondorioz.


Israelgo presondegietako torturak argira ekarri ditu The Independent komunikabideak

Lekukotasunak, autopsia txostenak eta atxiloaldian izenpeturiko adierazpenak bildu ditu The Independent komunikabide britainiarrak. 2023ko urriaren 7az geroztik 70 palestinarrek dute bizia galdu Israelgo presondegietan. Palestinar presoen alde dabilen Addameer elkartearen... [+]


Kutxa Banku Fundazioa ez da ados agertu Arriolaren adierazpenekin: “Euskara ez da oztopo”

Kutxa Banku Fundazioak adierazi du Kutxabankeko presidentearen adierazpenek ez dutela fundazioaren pentsamoldea islatzen, "Hizkuntza aniztasuna beti da aberastasun iturri, nekez izan daiteke oztopo", argudiatu dute.


Lineal A idazkunik luzeena

Lineal A duela 4.800-4.500 urte erabilitako idazkera minoikoa da. Berriki, Kretako Knossos jauregi ezagunean, bolizko objektu berezi bat aurkitu dute, ziurrenik zeremonia-zetro gisa erabiliko zutena. Objektuak bi idazkun ditu; bata, kirtenean, laburragoa da eta aurkitutako... [+]


Gizonak frontera, emakumeak zubira

Londres, 1944. Dorothy izeneko emakume bati argazkiak atera zizkioten Waterloo zubian soldatze lanak egiten ari zela. Dorothyri buruz izena beste daturik ez daukagu, baina duela hamar urte arte hori ere ez genekien. Argazki sorta 2015ean topatu zuen Christine Wall... [+]


Resako aztarnategia Andosillan
Ebroko muga zaharraren lorratzetan

Nafarroako Erriberako Andosilla herrian, sorpresa ugari ematen ari den indusketa arkeologikoa egiten ari dira Aranzadiko arkeologoak eta herritar boluntario taldeak. Resako aztarnategian orain arte oso ezezaguna zaigun Goi Erdi Aroko gizarteak hobeto ulertzeko aztarnak aurkitu... [+]


Pippi Kaltzaluzek 80 urte bete ditu, beti bezain iraultzaile

Pippi Kaltzaluzeren istorioak lehenengoz kaleratu zirenetik 80 urte bete direla-eta, leku berezia eskaini diote Boloniako Nazioarteko Haur eta Gazte Liburu Azokan. Azkarra, independentea, errebeldea, lotsagabea, menderakaitza, apur bat basatia, sormen handikoa, ausarta eta... [+]


Trans Pertsonen Lehen Mailako Arretako Zerbitzuak jarriko ditu abian Osakidetzak

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]


Osakidetzako datuen kontraesanak: itxaron-zerrendak behera, herritarren kexak gora?

Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]


“Neutrotzat aurkezten dena, egiaz, ideologia nagusiaren konplizea da”

Gozamen aparta bezain deskribatzeko zaila dakar, norbaiten hitzak irakurri edo entzun ostean, zera pentsatzeak: “Horixe zen neu aurreko hartan azaltzen saiatu nintzena!”. Idazlea eta itzultzailea da María Reimóndez, eta galegoz aritzen da, hizkuntza... [+]


Unibertsitate pribatuak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak

Ugaritu diren “txiringito pribatuei” muga jartzeko asmoz, unibertsitate berriak sortzeko baldintzak gogortu nahi ditu Espainiako Gobernuak. Euskal Herrian polemika artean jaio zen azken unibertsitate pribatuak adibidez, Gasteizko Euneizek, gaur gaurkoz ez ditu... [+]


Segurtasuna, etorkinak eta beldurra

Segurtasun falta dagoen irudipena handitu dela azaldu du Eustaten azken txostenak. Gurean, Trapagaranen, Segurtasuna orain, delinkuenteen aurka manifestaziora deitu dute herritar batzuek.

Bi izan dira sentsazio hori zabaltzeko arrazoiak. Batetik, udalak Udaltzaingoaren... [+]


Eguneraketa berriak daude