Agenda 22


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.


Nondik nora?

genda beti jo izan dugu etsai itogarritzat. Gutiziaren bat, lagunarteko bazkariren bat, egotean egote hutsa... agendak galarazi izan digu urteetan. Lodia, estua, beltza edo arrea, arimadun arerio bihurtu dugu urtea joan eta urtea etorri, beregan eskumenik ez dugula sinistera iritsiz. Bete beharreko koaderno zitala lagun hartzea erabaki dut orain. Oroitzapenen euskarri eta gogoeten sorburu ere bada agenda, ikusien eta ikasien ibilbide, memoria-hutsik gabea.
22 berriz, 21ari kontrajarriz izendatu dut. Bestelakoa delako mugikortasun jasangarriaren kontzeptua, begiratu bulego bateko leihotik edo ibili batetik bestera jendearekiko etengabeko igurtzian. Herrien eta sentimenduen, eta herri-sentimenduen mapa osatzeko bidelagun hartuko dut hilero-hilero agenda. Ez espero izan erabateko zintzotasunik ordea, leku-izenetan. Bisitatu aurretik izen bat duen herriak beste bat har baitezake etxerakoan.


Nor tentatua

Ai baletoz berriz, bertso-bazkari edo afari bakoitzean apaiza bertsolariaren ondoan esertzen zen garai haiek! Izugarri errazten digu lana nor tentatua izateak. Gainera, apaizak, bertsolarion modura, jendaurrean mintzatu gabe etsitzen ez dakitenak dira, eta haien otordu aurreko edo osteko hitzek hari-mutur ezin hobea eskaintzen digute gure jarioa ehuntzen hasteko. Araotzen ondoan izan genuen Martin. Postrea amaitu ondotxoan jaiki, eta Gatzagara joan zen hileta-elizkizun bat burutzera. Bueltan etorri eta zortzietako meza eman zuen Araotzen. Amaitu eta Elkartera berriz sartzean, han aurkitu gintuen gu, oraindik jarriak, lehen utzitako lekuan. Apaizek eta fraideek ere lan egiten dutela adierazi nahi nuen; bidenabar, gu ere ez garela uste bezain alferrak.


Itzalen itzal

Antonomasia: ezaugarri orokor batzuk adierazteko, izen-propio baten erabilera. Izen horrek ordea, itzaltsua behar du oso, garaikideen artean bederen. "Hi haiz hi Indurain!" esanda, gehienok ulertzen dugu edozein pertsona kementsu eta irabazletzat hartu nahian ari garela. Prudenciorentzat arazoak. Zer pentsatu behar zuen, hain Indurain ez zen Indurain batek? Lizartzan izan gara urtero legez. Manolo Handie omendu dugu aurten, xume. Lizartzakoa da, eta soinujolea. Lizartzakoa, soinujolea, artista... eta nor. Ez, ez nintzen Kaxianoz ari. Manolo, anaia da. Ez du anaia zenaren itzalik izango Euskal Herri zabalean, baina oso estimatzen dugu herrian eta lagunok. Bere begiondoak bustitzea lortzeko adinako esanindarra daukagula frogatzeak geu hunkitzen gaitu.


Etxebeste delakoa

"Egutegi" hitza zabaldu baino lehenagokoa da Arantzazuko "kalendarioa". Sukaldean zintzilik ezagutu izan dugu etxe asko eta askotan, orria kendu ahala ze ezuste ekarriko. Sorpresan harrapatu gaitu aurten orri batek, otsailaren hasierakoak. -Akaso, "sos-presan" jarri behar genuke hemen-. «Etxebeste Bertsolaria» zuen izenburu. Ez nuen nik orain arte horrela ezaguturiko bertsolariaren albisterik, eta jakin minez ekin nion irakurketari. Testuak aurrera egin ahala, bestelako akats itxuraz larriago baina hondoan arinagoen artean, Juan Martin Etxebestez ari zela irakurri nuen, azken Gipuzkoako Txapelketan bigarren geratu bide zenaz. Jon Martini buruz ari zen, noski. Baina Juan Martin hari, deitura, ustez lehenengoa, aurkitu behar izan zion, segur aski latz bila ibili ondoren, testuaren egileak. Ez zitzaion nonbait buruan sartzen, lehen deitura Martin izan zezakeenik Jonek. "Abuelo" eta "abuela" ez dira nonbait oraindik, Arantzazura iritsi. Norbaitek barkamena merezi izatekotan ordea, ibiliaren luzeagatik, eta dagoen lekuan dagoelako, Arantzazuko jendeak merezi du. Aita Santua bera ere ez dabil oso katoliko...


Literatura ari du

Txurdinaga eta Azpeitia, hain urrunak itxura batean, literaturak elkartu ditu nire Agendan. Bilbora joan nintzen nire azken liburuaren aurkezpena egitera. Horrek ez luke bestelako misteriorik berez. Baina Santutxuko literaturzale talde bat hilean behin elkartzen da egile baten jiran, liburuari buruzko iruzkinak elkar trukatzeko. Zinez, merezi du osteratxoak. Normala eta ohizkoa behar lukeena, albiste bihurtu digu egungo gizarte-moduak. Azpeitian berriz, Literatuzta taldeko egile gazteekin batera, bertso kantari aritu ginen. Haiek lana bapo egina zeukaten. Gu ere ahalegindu ginen. Baina ez genuen asmatu. Ez dira nonbait uztar errazak literatura eta bat batekoa. Desberdina dute publikoa, desberdina erritmoa, desberdinak bero sentitzeko mekanismoak. Gure hanka-sartzea ulergarri delakoan nagoen bezala, Udalarena ulergaitzagoa egiten zait. Saioa iluntzera aurreratu behar izan genuen, gauez areto berean film bat eman behar zutelako. Presaka amaitu genuen lana. Irten orduko esan ziguten ez zela filmik emango, hiru pertsonak baino ez zutelako sarrera erosi. El aviador zen filma. Non eta Azpeitian! Jarri ba, auto-lasterketei buruzkoren bat!


Elurra teilatuan

"Kanpoan euria ari zuen". Modu horretako esaldiekin amaitzen dira poema asko eta asko. Funtzionatu egiten dute. Barne-sentimenduak azaltzen ari denak, sentimenduen pilaketaren ondoren, kontraste bortitza lortzen du arestikoaren moduko esaldiekin. Gu, hitza emandako lekuetara iritsi ahal izan gara otsail elurtu honetan. Zortea izan dugula aipatu nion lagun bati. Barre-murritxa eginez erantzun zidan: "Zuek ez daukazue arazorik! Elurra kanpoan egiten dik!".


ASTEKARIA
2005eko martxoaren 20a
Azoka
Azkenak
Zestoako Gaztetxearen desalojoa geratzea lortu dute

Uztailaren 19an, 8:00etan zegoen gaztetxea husteko agindua emanda. Momentuz, lortu dute desalojoa atzera botatzea. Zestoako Gazte Asanbladak Bilboko Aresti Zentro Sozialistaren desaloa jasan zutenei elkartasun osoa adierazi die.


Yael Braun-Pivet izango da berriz Frantziako Asanbleako lehendakaria

Frantziako Asanbleak Yael Brau-Pivet hautatu du legebiltzarreko presidente. Lehia aurreikusten zen FHB eta Macronisten artean, eta azkenean, gutxigatik bada ere, lehendakariaren alderdikoak gailendu dira.


Margolan figuratibo zaharrena

Sulawesi (Indonesia) uhartearen hegoaldean, Leang Karampuang kobazuloan hiru irudi antropomorfoz eta basurde batez osatutako margolana aurkitu dute Griffith eta Southern Cross unibertsitateetako eta Indonesiako Agentzia Nazionaleko arkeologoek. Nature aldizkarian argitaratutako... [+]


Leonard Peltierren ihes ukatua

Lompoc (Kalifornia, AEB), 1979ko uztailaren 20a. Leonard Peltier ekintzaile indigenak eta beste bi presok espetxe federaletik ihes egin zuten. Iheskideetako bat kartzelaren kanpoaldean bertan tirokatuta hil zuten; bestea ordu eta erdi geroago atzeman zuten handik milia batera... [+]


Adin txikiko neska baten erasotzaileari jarritako epaia salatu du Gasteziko Mugimendu Feministak

Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]


Donostiako udaltzainek Parte Zaharreko hainbat gazte “jipoitu eta zauritu” dituztela salatu dute

Alde Zaharreko Gazte Asanbladak (AZGA) salatu du Donostiako Udaltzaingoak auzoko hainbat gazteren aurka astelehen gauean egindakoa: “Auzoko hainbat gazte futbolean jokatzen ari ziren Trinitate enparantzan, Udaltzaingoa hurbildu eta mehatxuka guztiak identifikatzeko agindua... [+]


Ursula von der Leyen Europako Batzordeko presidente izendatu dute

401 aldeko boto eta 284 kontrako jaso ditu, baina gehiengoa lortu du 41 botogatik. Hurrengo bost urteetan berriro ere presidente izango da, popularren, sozialdemokraten, liberalen eta berdeen babesa jasota. EH Bilduk kontra bozkatu du, eta EAJk alde.


Hamabost urte beharko dira Gazako genozidioan Israelek sortutako 40 milioi tona hondakin jasotzeko

NBEren ikerketa baten arabera, lehertu gabeko artilleria, substantzia kaltegarriak eta palestinarren gorpuak daude hondakin artean. 50.000 bonba baino gehiago bota ditu Israelek urritik, eta 40 milioi tona hondakin sortu dituzte.


1.200 soldadu israeldarrek baino gehiagok egin dute beren buruaz beste azken 50 urteetan

Genozidioarekin lotutako suizidio ugari identifikatu dira, armada sionistak datuak ezkutatzen baditu ere.


Eguneraketa berriak daude