Gauza bat esaten zaigu eskuineko belarrira eta oso bestelakoa ezkerrekora. Bizimodu jakin batera bultzatzen gaituzte, eta gero zaplatekoak eman biziera horren ondorioengatik.

Gehiegizko kontsumoa omen dugu EAEn, gure proportzioan bi planeta eta erdi beharko omen lirateke. Baina, normala! Gau eta egun horretaraxe bultzatzen gaituzte, ordea! Zertan oinarritzen da, ba, gure ongizatea, gure aurrerapena, gure ekonomia osoa? Nola neurtzen da, ba, gure hazkundea, gure Barne Produktu Gordina, "aurrera doan herria" garen ala ez? Zer da, ba, gure kultura eta gure aisialdia »asteburuak, oporrak, turismoa…» mugitu eta gastatu, eralgi eta xahutzea baizik?

Bestalde, badirudi hemen gibel-handiak garela denok eta bonbillak piztuta, txorrotak zabalik eta motorrak martxan utzita oheratzen garela! Ura aurrezteko, hondakin gutxiago sortzeko, automobila gutxiago erabiltzeko eta energia gutxiago erretzeko ematen zaizkigun aholkuak, ondo, bai, baina txikikeriak iruditzen zaizkit, eta ganorazko ezer gutxi egin dezakedala sumatzen dut, bizimodua erabat aldatu edo beste mundu batera joan gabe, behintzat.

Azkenaldian dei gehiegitxo egiten dio Administrazioak -Ingurumen Sailak, EVE-EEEk, IHOBEk...- gizabanakoaren kontzientzia ekologistari; eta ez nago horren aurka, herritarron ohitura txarrak zuzentzea beharrezko eta lagungarri baita; baina lan pedagogiko horretaz gain, eginkizun garrantzizkoagoak eta zailagoak badituzte gobernuek.

Auto partikularraren gehiegizko erabilera kritikatu aurretik, gure bizimoduak eskatzen duenari erantzungo dioten garraio publikoak jarri behar dira »edo bestela, gure bizimodu osoan aldaketa sakonak planteatu erro-errotik». Garraio publikoa lastertasunez, erosotasunez, prezioz… ona denean, jendeak laster ikasten du erabiltzen -adibidez: Metroa Bilbon-. Baina, salbuespenak salbuespen, auto partikularraren erabilera lehenesteko dago pentsatua azpiegitura-sare osoa. Eta ez adarrik jo esanez Abiadura Handiko Trena hori konpontzera datorrela. Interes handia balego autoaren erabilera murrizteko, oso bestelako tren-sistema diseinatuko zen.

Eta zahietan hain zuhur diren horiek... zer diote egunero Frantziatik Espainiara edo Afrikara »eta bueltan» erdi-erditik igarotzen zaizkigun milaka kamioiez? Badago hori kontrolatzeko gaitasunik? Ala gehituz joango da erremediorik gabe? Gure ekonomia jendearen eta merkantzien joan-etorri etengabean oinarritzen da. Tamaina zentzugabean, gainera, errentagarritasunaren izenean. Interesgarria oso Le Monde Diplomatique-ren urtarrileko dossierra energiaz: "Los estragos del movimiento perpetuo" (14-15 orr.). Bertan kontatzen da nola batzuen irabaziak gehitze aldera, garraiolariak ia esklabo bihurturik, produktuek milaka kilometro egiten dituzten eskulan merkearen bila, horrek energia, ingurumen eta gizartean dituen ondorio guztiekin. Nik neuk euskaratzen ditudan ipuin asko Txinan (!) inprimatzen dira, gero hemen saltzeko.

Gobernuek ezer askorik ezin dutelako edo ez dutelako egin nahi... ematen du herritarren gain bota behar dutela beren ezintasuna, horrela erantzukizunak sakabanatu eta lausotuz. Kontsumitzaileak ibili behar du bilgarri gutxieneko jogurtak aukeratzen, eta gobernuek ez dute ahalmenik ekoizleei ontziratze-arauak emateko? Erosleak ibili behar du etxetresna elektrikoen kontsumoari begira, eta gobernuak ez dira gai horien fabrikatzaileei, autogileei, etxegileei, eta abarri, energia aurrezteko neurriak ezartzeko? Ala lobby indartsuegien aurrean gaude horiei ezer agintzeko inork?