Landareak: Kanadara bueltaxka


2007ko otsailaren 21ean

Elikagaien Ikuskapenerako Kanadar Agentziak ohar bat argitara eman berria du. Bertan fruitu eta barazki zenbaitzuk dituzten toxina naturalen berri azaltzen du. Txosten horretan azaltzen diren fruitu eta barazki batzuk oso ezagunak dira gure dietan. Toxina natural hauek landareari bere babes estrategia antolatzen laguntzen diote eta zenbait gaitz eta intsekturen aurkako erresistentziaren parte dira. Beraien ustez, jendeak toxina natural hauek badirenaren berri izan behar du, eta gizakiarengan sor ditzaketen eragin kaltegarriak ekiditeko aholkuak ematen ditu.

Zianida hezurra duten fruituen hezur horiexen barruko hazietan -abrikota, almendra, muxika, arana eta gerezia batez ere- azaltzen da, eta hazi horiek ez jatea gomendatzen da -Napoleon hil omen zuen almendra mikatz haiena gogoratzen...-. Zianida mandioka sustraietan eta banbu kimuetan ere aurki daiteke. Bi hauek lasai jan ahal izateko egosi edo sutan puska batean eduki beharrekoak dira.

Patatak solanina eta chaconina alkaloideak ekoitzi ditzake. Hauek gehiegizko mikaztasuna eta aho-sabaiaren berotze handia sor ditzakete. Alkaloide hauek patata aleak argia hartu eta berdea jartzen denean pilatzen dira. Patata ilunpe beltzenean mantenduz gero ez da inolako arazorik izango, eta tartean muturren bat berdetua duenik azaltzen bada, ez jan eta kitto.
Garo-puja edo kimuak jateko ohitura duenak ere, lurrunetan edo zuzenean uretan ederki egosi ondoren gozatu behar dituela jakin beza. Oraindik toxina erabat identifikatu gabe dago, baina nobedadea, beherakoa, goragalea, buruko mina eta abar sor ditzake.

Azenarioak ere mikatz punttua edo "petrolio" gustua bezala definitzen dutena izan dezake. Berezko gozotasuna galdu eta gustu txar hauek hartzea etilenozko giro batean egoteak eragiten omen du. Frutek heldu edo umatzen direnean jariatzen duten hormona naturala da etilenoa, baita azenarioaren gustuaren aldaketa ondorio duten erreakzio kimikoen sortzaile ere. Beraz, etilenoa hedatzen duten sagar, madari, banana, muxika, arana, tomate eta abarrekin batera ez edukitzea gomendatzen dute.

Hala ere, lasai, esaera zaharra gogoratu: pozoirik ez da eta dena pozoia da, dosiaren arabera. Baita Kanadan ere.


Azkenak
2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


Eguneraketa berriak daude